ضرورت تعیین داور برای زوج غایب در پرونده طلاق 

پرسش: ضرورت تعیین داور برای زوج غایب در مقام رسیدگی به دادخواست طلاق زوجه

درخواست مشاوره حقوقی تلفنی (خط ویژه شش رقمی)      ۴۷۶۲۵۹-۰۲۱

برای مشاوره با وکیل یکی از مبالغ فوق را به کارت   ۶۰۳۷۹۹۷۳۸۲۲۸۴۵۳۸  به نام هادی توکلی واریز نموده و اطلاعات واریز را به ۰۹۲۱۲۲۴۲۶۷۰ پیامک یا واتساپ کنید تا در کمتر از ۵ دقیقه وکیل به شما زنگ بزند.

جهت مشاوره حقوقی آنلاین رایگان کلیک کنید

توضیح:

در آیه ۳۵ سوره نساء آمده است که: «و ان خفتم شقاق بينهما فابعثوا حكما من اهله و حكما من اهلها...» و در ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، مصوب ۱۳۷۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز قید شده است که در صورتی که زوجین قصد طلاق و جدایی داشته باشند، باید جهت رسیدگی به اختلاف خود به دادگاه مراجعه کنند و اگر اختلاف في مابین از طریق دادگاه و حکمین طبق آیه قرآن کریم حل و فصل نشد، دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می‌کند.

از آیه شریفه و متن قانون استفاده می‌شود که در صورت بروز اختلاف، محاکمه شرعيه جهت کسب رضایت باری تعالی و اجرای اوامر الهی، موظف به رجوع به حکمین و تلاش جهت رفع اختلاف می‌باشند؛ ولی چنانچه به هر صورت و طبق قانون، زوجه دارای حق طلاق باشد و زوج غایب و قابل دسترسی نباشد و عسر و حرج و اضطرار زوجه در دادگاه ثابت باشد، آیا در این صورت نیز باید برای فرد غایب از اهل او داور تعیین شود؟

قضات در مباحث خود به معنای کلمه شقاق و مفاد قانون مورد استناد، مصوب ۱۳۷۱ و مفاد قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ خصوصأ ماده ۲ آن در باب تعريف دعاوی خانوادگی و ماده ۸ آن در باب موارد صدور گواهی عدم امکان سازش و همچنین مفاد ماده ۴ قانون راجع به ازدواج مصوب ۱۳۱۰ درباره تعیین شرط غایب شدن در مدت معین و مواد ۱۰۲۹ و ۱۰۳۰ قانون مدنی و قانون امور حسبی توجه کرده و پس از بحث کافی در نهایت، دو نظر ذیل را ابراز نمودند.

نظر اکثریت در خصوص ضرورت تعیین داور برای زوج غایب در پرونده طلاق 

«تکلیف مندرج در آیه شریفه و مفاد ماده واحده مصوب ۱۳۷۱، به تمام موارد طلاق، سرایت دارد و استثنایی در کار نیست.»

اگر فرض بر آن باشد که از نظر قانون و به هر علت، زوجه صاحب حق طلاق شده باشد و در موقع طرح دعوای طلاق در دادگاه، دسترسی به زوج نباشد، از آن جا که قانونگذار در ماده ۲ قانون حمایت خانواده، مصوب ۱۳۵۳ حتی دعوای طلاق موضوع ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی علیه غایب مفقودالاثر را از دعاوی خانوادگی محسوب کردهو طی بند ۱۴ ماده ۸ قانون مذکور دادگاه را مکلف به رسیدگی و صدور گواهی عدم امکان سازش در این مورد، نموده است، بدون هیچ تردیدی می‌توان گفت که برای رسیدگی به هر دعوای طلاق اقامه شده از سوی زوجه عليه زوج غایب ولو اینکه مفقودالاثر هم نباشد (مثل شرط ضمن عقد برای غیبت در مدت معین موضوع ماده ۴ قانون راجع به ازدواج مصوب ۱۳۱۰ و غیره) باید دادگاه داوری از اهل زوج تعیین کند؛ زیرا که ممکن است داور زوج غایب بتواند رضایت و شرایط لازم برای باقی ماندن زوجه را به نکاح فرد غایب، برای مدت بیشتری فراهم کند و این اقدام موافق احتیاط برای اجرای امر الهی و کسب رضایت او خواهد بود.

نظر اقلیت در خصوص ضرورت تعیین داور برای زوج غایب در پرونده طلاق 

«موضوع طلاق مواد ۱۰۲۹ قانون مدنی و ماده ۴ قانون راجع به ازدواج و مواردی که غیبت زوج موجب عسر و حرج زوجه است، نیاز به تعیین داور برای غایب ندارد.»

از آنجا که آیه شریفه به موارد حدوث اختلاف بین زوج و زوجه اشاره دارد و قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۱۳۷۱ نیز متأثر از این آیه شریفه به این برداشت از باب درج عباراتی مثل «جهت رسیدگی به اختلاف خود» یا «چنانچه اختلاف فی مابین» صحه گذشته است، به نظر می‌رسد دادخواست طلاق علیه غایب مفقودالاثر موضوع ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی و فرد غایب موضوع ماده ۴ قانون راجع به ازدواج و غایبی که با غیبت خود، ایجاد عسر و حرج و اضطرار برای زوجه کرده است خارج از بحث شقاق و اختلاف است و تعیین داور برای زوج غایب ضرورت ندارد خصوصا اینکه تحت شرایطی امکان صدور حکم موت فرضی، برای غایب مفقودالاثر فراهم می‌شود.

 نظر کمیسیون در خصوص ضرورت تعیین داور برای زوج غایب در پرونده طلاق 

پرسش مطروحه در دو فرض قابل بررسی است:

فرض اول: اینکه زوج در دادرسی حاضر نشده و دفاع نیز نکرده باشد که در این فرض تعیین داور برای زوج نیز ضرورت دارد.

فرض دوم: ناظر به دعوای زوجهای می‌باشد که مدعی است شوهر وی غایب مفقودالاثر است که در این حالت، مستند به ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی ناظر به ماده ۱۰۲۹ همان قانون با احراز مراتب غیبت زوج، تعیین داور برای زوج ضروری به نظر نمی‌رسد.

مشاوره حقوقی تلفنی

مشاوره حقوقی طلاق

مشاوره حقوقی اینترنتی تلفنی

مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی با کارگاهان خصوصی