اثبات حق ارتفاق یا حق عبور یعنی چه؟

حق ارتفاق در واقع مالک را در استفاده از زمین خود محدود می کند و در سند رسمی ملک هم معمولاً نوشته می شود؛ اگر به هردلیلی نوشته نشود، کسی که برای خود در ملک مجاور، حق ارتفاقی می داند و این حق در سند رسمی یا قرارداد ذکر نشده است، برای اثبات حق ارتفاق خود، می تواند به مراجع قضایی اقامه ی دعوا کند، از طرف دیگر مالک هم می تواند برای حق ارتفاق، درخواست ثبت در سند رسمی کند؛ در دعوای اثبات حق ارتفاق، خواهان و خوانده وجود دارد؛ خواهان در اینجا کسی است که برای خود در زمین همسایه یا مجاور حق ارتفاق قائل است، خوانده در اینجا مالک ملک محسوب می شود؛ بعد از اینکه خواهان حق ارتفاق، در ملک مجاور حقی را خواستار شد و اثبات کرد، حکم به صورت ابلاغیه به مالک اعلام می شود و خواهان حق ارتفاق می تواند با حکم قاضی دادخواست ثبت حق ارتفاق، در سند رسمی زمین کند و درخواست رفع مزاحمت یا مانع شدن مالک، در استفاده از حق ارتفاق، وی شود.

به تعریفی ساده، این حق به  دسته‌ای از اختیارات قانونی گفته می‌شود که بر اساس برخی شرایط به بعضی افراد داده می‌شوند. طبق این اختیارات قانونی، افراد می‌توانند از ملک شخص دیگری برای انجام برخی کارها مانند عبور و مرور استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر مجرای فاضلاب یا آب باران زمین شما در خانه همسایه‌‌تان باشد، شما می‌توانید برای استفاده از آن‌ به خانه همسایه بروید و همسایه نمی‌تواند جلو ورود شما را بگیرد.

حق ارتفاق را می‌توان به سه دسته قراردادی، قانونی و بدون قرارداد یا حکم دسته‌بندی کرد. در رابطه با ارتفاق قانونی لازم است گفته شود که هر زمانی که قرارداد نوشته‌شده فسخ گردد، دیگر هیچ حقی مبنی بر عبور و مرور وجود ندارد. معمولا در ارتفاق قانونی، وضعیت طبیعی و جغرافیایی ملک باعث صدور این حکم می‌شود. برای مثال می‌توان به جمع شدن آب باران یک ملک در زمین کشاورزی مالک دیگری اشاره کرد. در مثالی دیگر می‌توان به بسیاری از خانه‌های روستا‌های کوهستانی اشاره نمود که حیاط یک خانه، پشت بام خانه دیگری است. همچنین درباره ارتفاق قانونی لازم است گفته شود که صاحب ملک اختیار ممانعت بدون دلیل را نخواهد داشت.

ارتفاق بدون قرار و بدون حکم به ارتفاقی گفته می‌شود که هیچ‌گونه قراداد و حکمی برای آن وجود ندارد. اما افراد طبق قول و قراری که صاحب‌های قبلی املاک با یکدیگر داشتند، این کار را انجام می‌دهند. این نوع ارتفاق، هیچ‌گونه مشکل قانونی ندارد. اگر نیاز دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید، می‌توانید مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.

حق ارتفاق چگونه ایجاد می شود؟

ماده ی 93 قانون مدنی می گوید: (ارتفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری؛ بنابراین حق ارتفاق، حقی است که به موجب آن صاحب ملکی به اعتبار مالکیت خود، می تواند از ملک دیگری استفاده کند به عنوان مثال: حق عبور از ملک دیگری، یا حق داشتن ناودان در ملک مجاور).

با توجه به این ماده ی قانون تا حدودی متوجه شدیم که منظور از حق ارتفاق چیست، حالا باید با روش های ایجاد حق ارتفاق آشنا شویم:

 

1. یکی از روش های حق ارتفاق نوشتن قرارداد بین مالک وصاحب حق ارتفاق است؛ نوشتن قرارداد از مهمترین روش ثبت حق ارتفاق است؛ گاهی مواقع اگر حق ارتفاق در سند یا قراداد نوشته نشده باشد، صاحب حق ارتفاق می تواند با مراجعه به قانون، واثبات حق خود، خواستار ثبت آن در سند شود، این هم راه دیگر ایجاد حق ارتفاق است.

2. امکان دارد که مالک، بدون نوشتن قرارداد و یا حکم قضایی به میل خود، با توجه به شرایط زمین مجاور حق ارتفاق برای وی قائل شده است و این هم نوع دیگر ایجاد حق ارتفاق، محسوب می شود.

تفاوت حق ارتفاق و حق انتفاع چیست؟

گفتیم که حق ارتفاق یعنی حقی که در زمین یا ملک مجاور برای استفاده از آب یا راه عبور به آن نیاز است، که باید با تنظیم قرارداد نامه، یا حکم قضایی، این حق اثبات شود؛ اما حق انتفاع حقی است که به موجب آن شخص می تواند از مالی که جزو اموال دیگری است منفعت ببرد.

در حق انتفاع، شخصی که استفاده می کند فقط می تواند از منافع آن استفاده کند واصل مالکیت آن برای صاحب آن است، مثل خانه ای که پدر اجاره داده است و به فرزند حق بهره برداری از پول اجاره ی ماهیانه ی آن را می دهد، اما در اصل مالک آن ملک پدر است و به فرزند فقط حق بهره برداری داده است.

مالک ملکی که در سند آن حق ارتفاق به مجاور نوشته شده است؛ نمی تواند ملک خود را جداگانه بدون حق ارتفاق به دیگری منتقل کند واین حق همواره با زمین منتقل می شود.

نکته: حق ارتفاق تابع ملک و فرع بر مالکیت زمین است.

آیا حق ارتفاق قابل انتقال است؟

اگر فردی حق ارتفاقی خود را بدون انتقال ملک به فرد دیگری واگذار کند، کاری غیرقانونی انجام داده است. زیرا بر اساس آن‌چه که در قانون آمده است، هیچ فردی نمی‌تواند این حق را جدای از ملک انتقال دهد یا آن را به‌ عنوان وثیقه قرار دهد. البته تنها یک استثنا برای این قانون وجود دارد و آن این است که افراد می‌توانند حق ارتفاقی خود را به همان فردی که اجازه عبور و مرور از ملک آن را دارد، بدهند. به ‌عنوان مثال، اگر شما برای ورود به ملک همسایه‌تان دارای حق عبور باشید، نمی‌توانید این حق را بدون فروش ملک خود به شخص دیگری به جز همان همسایه بدهید، اما می‌توانید این حق را به همسایه خود بدهید. همچنین لازم است بدانید اگر یکی از دو ملکی را که حق عبور یا ارتفاق برای آن‌ها صورت گرفته است از بین بروند، حق ارتقاقی آن‌ها  نیز از بین خواهد رفت.

چه زمانی می توان با حق ارتفاق از اموال دیگری استفاده کرد؟

در اینجا بحث را با یک مثال آغاز می کنیم، مثلاً شما یک زمین خریداری کرده اید وقصد دارید در آن باغبانی کنید ولی این زمین شما راه عبوری ندارد تا به راحتی بتوانید وارد آن شوید، یعنی دور تا دور آن را زمین های مجاور همسایه ها گرفته اند، در اینجا قانون برای شما یک راهکار گذاشته است و آن این است که قانون به شما اجازه داده است تا از زمین مجاور استفاده کنید، این استفاده کردن با گرفتن حق ارتفاق، حاصل می شود؛ اگر این حق عبور، یا حق استفاده از چاه آب مجاور در صورت نبودن چاه در زمین شما برای آبیاری ملک، باید با اجازه ی صاحب ملک باشد که اگر اجازه ندهد باید از طریق قانونی بتوانید، برای خودتان حق ارتفاق بگیرید، با ثبت در سند رسمی، یا انعقاد قراردادنامه بین مالک و صاحب حق، این حق ارتفاق حاصل می شود.

ماده ی 106 قانون مدنی: (مالک ملکی که مورد حق ارتفاق غیر است؛ نمی تواند در ملک خود تصرفاتی نماید که موجب ضایع شدن و یا تعطیل شدن حق مزبور باشد مگر با اجازه ی صاحب حق).

طبق این ماده مالک نمی تواند شما را از داشتن این حق سلب کند، مگر اینکه وجود این حق برای شما اثبات نشود.

ماده ی 97 قانون مدنی می گوید: (هر گاه کسی از قدیم در خانه یا ملک دیگری، مجرای آب به ملک خود یا حق مرور داشته، صاحب خانه یا مالک نمی تواند مانع آب بردن یا عبور او از ملک خود شود و همچنین است سایر حقوق، از قبیل حق داشتن در، شبکه (پنجره)، ناودان حق شرب و غیره).

برای گرفتن مشاوره در مورد حق ارتفاق و زمان گرفتن این حق، می توانید با تماس به سایت وکیل تلفنی از مشاوران و وکلای متخصص ما در این مورد، مشاوره و راهنمایی بگیرید؛ مطمئن باشید که بهترین مشاوره و راهنمایی را در این خصوص به شما می دهند.

رجوع از اذن در حق ارتفاق؟

زمانی که مالک ببیند صاحب حق ارتفاق، سعی در بستن راه را دارد و یا ایجاد مزاحمت می کند، می تواند از اذن حق ارتفاق رجوع کند؛ چنانچه مالک ملک، پی ببرد صاحب حق، قصد فروش یا انتقال ملک خود به دیگری را دارد، می تواند از اذن خود رجوع کند.

کسی که حق عبور از ملک دیگری را ندارد، ولی مالک اجازه ی عبور به وی داده باشد؛ می تواند، هر وقت که بخواهد از اذن خود برگردد، یعنی رجوع کند و مانع او شود.

مطابق قراردادنامه ی حق ارتفاق، مالک می تواند، هر وقت که بخواهد از اذن خود رجوع کند و مانع عبور صاحب حق ارتفاق شود.

کلیه ی هزینه ها ی مربوط به گرفتن حق اتفاق، به پای خواهان می باشد و مالک، هیج مسئولیتی در این مورد ندارد.

ماده ی 120 قانون مدنی می گوید: (اذن دهنده، هر وقت بخواهد می تواند از اذن خود رجوع کند مگر به وجه ملزمی (مانند شرط اذن یا عدم رجوع از اذن، در ضمن عقد لازم) این حق را از خود سال کرده باشد).

اثبات حق ارتفاق مالی هست یا غیر مالی؟

حق ارتفاق همیشه برای اموال غیر منقول، مانند زمین، ملک، خانه اثبات می شود؛ بنابراین اموال غیر منقول هم جزو حقوق مالی محسوب می شود.

اما دعوای اثبات حق ارتفاق، جزو دعوی غیر مالی به شمار می آید، اگر کسی با مراجعه به دادگاه دعوای اثبات حق خود را در استفاده از راه ملک مجاور بکند باید دلایل و مدارک لازم را جمع کند و با خود به دادگاه ببرد؛ اگر قاضی حق وی را در داشتن حق ارتفاق لازم بداند، به خوانده یا مالک ملک مجاور حکم می دهد تا حق ارتفاق وی را در سند خود ثبت کند؛ در این دعوا چون شکایت بر سر استفاده از حق می باشد، جزو دعاوی غیر مالی است.

با توجه به اینکه حق ارتفاق، جزو دعاوی مالی ایجاد شده از ملک می باشد، در صورت اختلاف، به دادگاه صالح محل قرار گرفتن ملک، مراجعه شود تا برای رسیدگی اقدام شود.

پس موضوع حق ارتفاق، موضوع مالی است و موضوع إذن حق اتفاق، جزو دعاوی غیر مالی محسوب می شود.

مرجع رسیدگی به پرونده حق ارتفاق

اگر فردی بخواهد برای گرفتن حکم ارتفاق اقدام کند، باید به مرجع رسیدگی به پرونده حق عبور یا ارتفاق یعنی دادگاه مراجعه نماید. حکم ارتفاق همیشه برای اموالی غیر منقول مانند زمین، ملک و خانه داده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت اموال غیر منقول هم جزء حقوق مالی محسوب می‌شوند. اما دعوای دادن حقوق مربوط به ارتفاق، جزء دعوی غیرمالی به شمار می‌رود، زیرا دعوا بر سر دادن حق است. بنابراین موضوع حق مرتبط با ارتفاق موضوع مالی می‌باشد و موضوع اذن حق ارتفاق جزء دعاوی غیرمالی محسوب می‌شود.

پس از آن‌که مدارک کافی تحویل دادگاه داده شوند، دادگاه آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر مدارک کافی و اثبات کننده باشند، قاضی دستور می‌دهد تا این حق در سند فرد ثبت شود. اگر در انجام مراحل شکایت این حق نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید از مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان استفاده کنید.

راه‌های اثبات حق ارتفاق

افرادی که می‌خواهند حق عبور از ملک دیگری را به دست بیاورند، باید مدارک کافی برای اثبات درخواست خود داشته باشند. آن‌ها برای انجام این کار می‌توانند از شهود استفاده نمایند و  دو نفر آقا را به عنوان شاهد به دادگاه معرفی کنند.

همچنین یک راه دیگر برای اثبات این حق، ارائه مدارک مرتبط با جغرافیا و سایر اطلاعات جهت اثبات گفته خود است. در صورتی که هیچ شاهدی و هیچ‌گونه مدرکی برای اثبات حق عبور وجود نداشته باشند، می‌توان از سوگند خوردن استفاده کرد. سوگند خوردن راهی است که در آن، قاضی از فرد منکر حق عبور می‌خواهد تا سوگند بخورد. در صورتی که فرد سوگند نخورد، اثبات حق میسر می‌شود.

وکیل کاربلد برای اثبات حق ارتفاق

کسانی که می‌خواهند برای گرفتن حق مرتبط با ارتفاق شکایت کنند، باید بدانند که اثبات حق عبور یا ارتفاق کار مشکلی است. افراد عادی نمی‌توانند به راحتی از ادله‌ی اثبات مناسبی استفاده کنند و استنادات قانونی را در جریان چنین پرونده‌هایی به کار ببرند. بنابراین لازم است برای جلوگیری از ایجاد هر گونه تصرف در حق عبور و مرور، افراد خواستار این حق، روند رسیدگی به پرونده‌های حق ارتقاق را به وکلای ماهر بسپارند. همچنین افراد می‌توانند در صورت نیاز، از مشاوره حقوقی استفاده نمایند.

لیست هزینه مشاوره تلفنی با برترین وکلای دادگستری

((بعد از پرداخت، وکیل پایه یک دادگستری زیر 5 دقیقه جهت مشاوره با شما تماس می‌گیرند))

جدول مشاوره حقوقی فوق تخصصی شبانه روزی

مدت زمان مشاوره حقوقی	اجرت (تومان)	پرداخت آنلاین
5 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	80,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 5 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 80,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	150,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 150,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
20دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	250,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 20دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 250,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
30دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	300,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 30دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 300,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	350,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 350,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
مشاوره حقوقی تلفنی با دکتر هادی توکلی وکیل پایه یک دادگستری	950,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: مشاوره حقوقی تلفنی با دکتر هادی توکلی وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 950,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن

لیست هزینه مشاوره تلفنی با برترین وکلای دادگستری

((بعد از پرداخت، وکیل پایه یک دادگستری زیر 5 دقیقه جهت مشاوره با شما تماس می‌گیرند))

جدول مشاوره حقوقی تخصصی شبانه روزی

مدت زمان مشاوره حقوقی	اجرت (تومان)	پرداخت آنلاین

لطفاً پس از پرداخت، لوگوی واتساپ زیر را لمس نموده و تصویر فیش واریزی را به آن ارسال نمایید تا وکیل در کمتر از ۵ دقیقه با شما تماس بگیرد.

روش پرداخت بعدی به این صورت می باشد که یکی از مبالغ فوق را به شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۳۸۲۲۸۴۵۳۸ به نام هادی توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را به شماره ۰۹۲۱۲۲۴۲۶۷۰ پیامک یا واتساپ نمایید تا وکیل در کمترین زمان به خط شما تماس حاصل کند.

درخواست مشاوره تلفنی با وکیل: 02147625900

مشاوره فوری با وکیل: 09212242670