آیین نامه قرارداد الکترونیک وکالت

کلیات این آیین نامه به شرح زیر است:

1. قرارداد الکترونیک وکالت در راستای بندش از تبصره 6 قانون بودجه عمومی کشور در سال 1399 ایجاد شده است.

2. بر اساس قسمت اخیر ماده مذکور قرارداد الکترونیک مبنای شناسایی وکیل در سامانه خدمات الکترونیک قضایی و روابط مالی فی­ مابین وکیل و موکل می باشد. با این بیان، سامانه به­ صورت توأمان در بر گیرنده وکالت­ نامه و قرارداد مالی بوده و مستند کاغذی (قرارداد سنتی) از تاریخ لازم ­الاجرا شدن در مراجع قضایی قابل پذیرش نیست.

3. بر اساس همین ماده فرض نبود قرارداد بین وکیل و موکل مسموع نبوده و قانون بودجه کشور در سال 1399 موخر بر سایر قوانین در این باب می ­باشد.

4. پایه انعقاد قرارداد الکترونیک وکالت بر اساس تصریح ماده 9 آیین ­نامه نحوه استفاده از سامانه­ های رایانه­ ای و مخابراتی (در راستای امور قضایی) ثبت­ نام وکیل و موکل در ثنا می­ باشد؛ جهت پاسخ به نیاز همه متقاضیان به اخذ خدمت وکالت، مواردی تحت مجوز خاص در سامانه لحاظ شده است.

موارد مرتبط با مجوز خاص در خصوص قرارداد الکترونیک وکالت به شرح زیر است:

مفاد مجوز خاص در قرار داد الکترونیک عقد وکالت به صورت آنلاین و تلفنی

نکته: تصدیق نمودن استاد مثبته مبنی بر تخصیص یکی از موارد خاص به موکل توسط وکیل مبنای تشخیص صدور این مجوز در سامانه خدمات الکترونیک قضایی (سخا) می ­باشد.

1. افرادی که در حال حاضر محل اقامت آنان در زندان و بازداشتگاه و موسسات کیفری است، همچنین در ثنا فاقد ثبت نام می ­باشند؛ لازم به ذکر است با توسعه دفاتر خدمات مستقر در زندان و احراز شماره تلفن همراه متعلق به زندانی، امکان ثبت­ نام در ثنا و تنظیم قرارداد وکالت در دفاتر خدمات مذکور امکان ­پذیر خواهد بود.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (1): برگ زندان موکل از سزاجا / تأیید مرجع انتظامی و موسسات کیفری.

2. افرادی که در واحدهای قضایی نظر به ­فوریت موضوع نسبت انعقاد قرارداد وکالت یا وکیل انتخابی یا تسخیری اقدام و امکان دریافت پیامک را ندارند.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (2): گواهی وکیل مبنی بر وجود موکل در زندان.

3. در خصوص موکلین خارجی (اتباع بیگانه) که فاقد ثبت­نام در ثنا می ­باشند و یا نسبت به تنظیم وکالت­نامه یا وکیل در خارج از ایران اقدام می­ نمایند.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (3): گذرنامه موکل و مدرک احراز هویت شخص خارجی.

4. افرادی که دارای محدودیت­ های حرکتی هستند که بر اساس مجوزهای اعطایی از ناحیه مقام مجاز با الحاق اسناد پزشکی در سامانه این مکان فراهم می­ گردد.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (4): گواهی پزشکی متخصص که به تائید وکیل رسیده باشد

توجه: با ابزارهای در دست پیاده سازی مینی بر احراز هویت از راه دور به­ زودی امکان ثبت­ نام همه اشخاص با هر محدودیتی در ثنا امکان­پذیر می­ گردد.

5. در خصوص مواردی که متهم بر اساس قانون می ­بایست دارای وکیل تسخیری بوده و متواری می­ باشد.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (5): تائید مرجع قضایی مبنی بر متواری بودن متهم و الزام وکیل به پذیرش وکالت تسخیری

6. وکالت­نامه­ های که قبل از تاریخ 1/9/1399 به امضای وکیل و موکل رسیده است.

مدرک مرتبط جهت صدور مجوز خاص برای مورد (6): وکالت­نامه سنتی که در تاریخ قید شده در آن قبل از اول آذرماه 1399 باشد.

توجه: در این موارد وکیل در زمان ارائه دادخواست و یا انتخاب در هر مرحله از دادرسی بعنوان وکیل در دفاتر خدمات و یا از طریق سامانه خودکاربری وکیل اعلام می­ دارد، بر اساس یکی از موارد مندرج در این بخش و با الحاق مدارک مرتبط مربوط به هر بند با مجوز خاص، امکان ارایه وکالت ­نامه کاغذی (سنتی) به ایشان اعطا می­ گردد.

 موارد مرتبط با شخص حقوقی به سبک زیر است:

تعریف ساده شخص حقوقی در آیین نامه قرارداد الکترونیک وکالت

1. در خصوص اشخاص حقوقی، در ابتدا مشخصات شخص حقوقی در بخش موکل ثبت و سپس اشخاص حقیقی که بر اساس موارد مندرج در آگهی ­های ثبتی شرکت بعنوان نماینده و صاحبان حق امضای مجاز شناخته می­شوند، در بخش نماینده درج خواهد شد، لازم به ذکر است پیامک رمز به شماره تلفن همراه نمایندگان شخص حقوقی ارسال می ­گردد. انطباق و بررسی صحت این اطلاعات با وکیل محترم می ­باشد. همچنین شخص حقوقی و نماینده، هر دو می ­بایست در ثنا ثبت­ نام نموده باشند.

2. برای سازمان­ها، نهادها و ارگان­ها متقاضی سرویس احراز اصالت قرارداد الکترونیک وکالت، خدمت مذکور در شبکه ملی اطلاعات XIN قرار گرفته است. با ارائه تقاضا از ناحیه هر یک از این سازمان­ ها به شورای تعامل پذیری دولت الکترونیک، امکان دریافت این مهم برای آن­ها فراهم می­ گردد، بر این اساس مراجع شبه قضایی، داوری و سایر مراجع حسب نیاز جهت بررسی قرارداد الکترونیک می­ توانند از این قابلیت بهره ­مند گردند. منظور قانون­ گذار به استفاده از قرارداد الکترونیک وکالت در بندش تبصره 6 قانون بودجه سال 1399 هر مرجعی است که نیازمند به اخذ وکالت نامه در فرایند کاری خود می­ باشد.

الزاماتی که برای یک شخص حقوقی وجود دارد به شرح زیر هستند:

1. اطلاعات هویتی و نشانی افرادی که مجاز به امضای قرارداد وکالت می ­باشند (وکیل و موکل، وکیل مع الواسطه، وصی، قیم، متولی، امین، وکیل مدنی) از ثنا استخراج می­ شود. در صورت تغییر اطلاعات می­ بایست این افراد ابتدا تغییرات را در ثنا اعمال نمایند.

نکته: در وضعیت (وکالت مدنی)، وصی، قیم، متولی، امین، مدیر تصفیه که به هر علت در ثنا ثبت­نام ندارند، ثبت نمایندگان مذکور در ثنا الزامی بوده و در خصوص موکلین اصلی با ثبت کد ملی مشخصات ایشان از ثبت احوال استخراج و وضعیت حیات وی بررسی می­شود، سایر اطلاعات اصیل مانند آدرس،  توسط وکیل به­ صورت تایپی درج می­ گردد؛ لذا الزامی به ثبت­نام ایشان در ثنا در این مرحله نیست.

2. در خصوص اشخاصی که در ثنا ثبت­ نام و تصویر امضا ندارند، می ­بایست با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات نسبت به ثبت تصویر امضا در سامانه مذکور اقدام نمایند.

3. ابطال قرارداد وکالت صرفاً قبل از تائید نهایی وکیل امکان­ پذیر است و پس­ از آن قرارداد مذکور دارای آثار قانونی بوده و از طریق این سامانه قابل ابطال نیست.

4. قرارداد وکالت به­ صورت الکترونیکی از زمان لازم اجرا شدن، ملاک عمل بوده و تسری به قراردادهای سنتی انعقاد یافته قبل از تاریخ الزام ندارد. بدیهی است قراردادهای که قبل از الزام و از زمان اجرای قانون در سامانه الکترونیک ثبت گردیده است نیز معتبر می­ باشند.

5. با توجه به اینکه اسناد بارگذاری شده در قرارداد توسط وکیل تصدیق شده است، به­ عنوان مدرک مثبته وکالت­نامه لحاظ گردیده و می­ بایست توسط ایشان ممهور شود. این مدارک متفاوت از دلایل و منضمات دادخواست بوده و صرفاً به وکالت­نامه مربوط می­باشد.

6. نظر به اینکه راه ­اندازی، نگه داشت و توسعه قرارداد الکترونیک وکالت توسط مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه صورت می ­پذیرد، مرکز و کانون هزینه­ ای را در خصوص انتشار اوراق وکالت متقبل نمی­ گردند، لذا هزینه­ ای احتمالی قابل مطالبه در خصوص این قرارداد در ردیف­ های تعیین­ شده مجاز لحاظ می­ گردد.

7. حق الزحمه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی جهت ثبت قرارداد وکالت در بخش مربوط به سامانه لحاظ خواهد شد.

امکانات شخص حقوقی به شرح زیر اند:

امکاناتی که یک شخص حقوقی در اختیار دارد

1. امکان ثبت قرارداد وکالت برای بیش از یک وکیل ایجاد شده است، در این راستا یکی از وکلا با حساب کاربری خود نسبت به ثبت اطلاعات اقدام و سپس با کلید افزودن و درج کد ملی وکیل بعدی، اطلاعات ایشان را از ثنا بازیابی می­ نماید، در این صورت در انتهای فرایند پیامکی برای وکیل دوم و یا سوم در راستای تائید قرارداد وکالت ارسال می­ گردد؛ به لحاظ رعایت محرمانگی و حفظ حریم خصوصی اشخاص سایر مشخصات از جمله اقامتگاه و شماره تلفن همراه ایشان پس از تائید از ناحیه وکیل مذکور در سامانه درج می ­گردد. لازم به ذکر است انتخاب نوع وکالت، (مجتمعاً یا منفرداً، مجتمعاً و متفرداً) توسط وکیل بر اساس ماده 5 آیین­ نامه تعرفه حق­ الوکاله، حق المشاوره و هزینه­ های سفر وکلای دادگستری لحاظ گردیده است.

2. در خصوص درصد حق ­الوکاله در وکالت از نوع مجتمعاً، در سامانه به­ صورت پیش­فرض به­ تساوی درج گردیده است، طرفین می­ توانند درصدهای متفاوتی را توافق و ثبت نمایند؛ لذا بر اساس ماده ذکرشده در بند قبل، میزان ابطال تمبر مالیاتی، سهم کانون، مرکز و صندوق بر اساس درصد تعیین ­شده برای هر یک معین خواهد شد.

3. در خصوص کارآموز وکالت امکان تخصیص هوشمند وکیل سرپرست به کارآموزان ایجاد شده است. درصورتی که کارآموز با شناسه خود وارد سامانه شود، در فهرست ارسال پیامک­ ها، مشخصات وکیل سرپرست نیز قید می­ گردد و پیامک برای ایشان ارسال خواهد شد. وکیل سرپرست با مراجعه به حساب کاربری خود و درج شماره یکتای قرارداد وکالت و جستجو، نسبت به رؤیت متن قرارداد اقدام و در صورت تائید، کد ارسالی را در سامانه ثبت و یا در اختیار کارآموز وکالت قرار می ­دهد، بر این اساس تصویر امضای ایشان از ثنا استخراج و ذیل قرارداد درج می­ گردد.

نکته: کانون­ های وکلای دادگستری موظف هستند نسبت به بروزرسانی اطلاعات کارآموزان و وکیل سرپرست در پایگاه اطلاعات وکلا اقدام نمایند. بدیهی است مسئولیت این امر با آن کانون­ها و مراکز وکلا می­ باشد.

4. در خصوص موکل، پس از تائید ارسال پیامک امضاء، مشارالیه محتویات قرارداد الکترونیک را مشاهده و در صورت تائید، کد ارسالی را در اختیار وکیل قرار می­ دهند، بر این اساس تصویر امضای ایشان از ثنا ذیل قرارداد می­ گیرد.

5. امکان دریافت قرارداد الکترونیک وکالت در بخش استعلام قضایی سمپ با عنوان استعلام قرارداد الکترونیک وکالت، فراهم گردیده است. مرجع قضایی می ­تواند جهت رؤیت محتویات قرارداد و حدود اختیارات وکیل کد (شناسه) را در بخش استعلام قرارداد الکترونیک وکالت وارد و محتویات آن را رؤیت نماید.

6. خدمت قرارداد الکترونیک وکالت، در راستای ثبت توافق بین وکیل و موکل و اعطای وکالت جهت پذیرش در مراجع قضایی ایجاد گردیده است. موارد زیر از طریق سامانه خدمات الکترونیک قضایی (سخا) ثبت و پیگیری شده و منصرف از وظایف این قرارداد می­ باشد:

• ابطال تمبر مالیاتی وکیل به ­صورت الکترونیک و سنتی (تمبر کاغذی) در هر مرحله از دادرسی.
• موارد مرتبط به پایانه­ های فروشگاهی و نحوه دریافت حق­ الوکاله از موکل.
• اعلام عزل و یا استعفای وکیل از (خدمت لایحه در سخا).
• ارسال اظهارنامه استعفای وکیل و یا مطالبه حق­ الوکاله (خدمت اظهارنامه در سخا).

7. با توجه به درج امکان دریافت قرارداد وکالت از طریق شناسه یکتا در سخا، قابلیت الحاق قرارداد الکترونیک به دادخواست ثبت شده در سخا فراهم می­ گردد. با این قابلیت نیازی به ارائه نسخه فیزیکی قرارداد در زمان ثبت دادخواست یا فرایند رسیدگی نیست.

8. امکان تنظیم قرارداد وکالت در دفاتر خدمات به ­عنوان یک خدمت جدید ایجاد شده است. بر این اساس کد (رمز) تائید می ­بایست توسط موکل در صورت تصدیق مفاد قرارداد در اختیاز مدیر دفتر خدمات انتخاب­ شده قرار گیرد. این موضوع در متن پیامک مرتبط لحاظ شده است.

9. در صورتی که وکیل عضو یکی از کانون­ های وکلای دادگستری باشد، نشان کانون و در صورتی که عضو مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه باشد، نشان مرکز قید می­شود.

10. در صورت وکالت توأمان وکیل مرکز و کانون در یک وکالت­نامه، نشان صنفی وکیلی که با حساب کاربری آن ثبت قرارداد انجام­ شده درج می­گردد.

11. موضوع وکالت، حدود و اختیارات وکیل و شروط قرارداد، بر اساس قوانین و آیین­نامه­ های صنفی موجود علی­ الخصوص موارد مندرج در ماده 35 قانون آیین دادرسی مدنی، نظرات کانون و مرکز مشاوران و خبرگان قضایی تدوین ­شده است، کاربر می­ تواند موارد اختیاری را حذف و یا اضافه و با انتخاب سایر شروط و حذف عبارت پیش­ فرض، متن موردنظر را درج نماید.

12. کارآموزان نیز در مواردی که بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی مجاز به پذیرش آن اختیارات در وکالت­نامه نیستند، می ­بایست نسبت به حذف ردیف ­های موردنظر اقدام نمایند، حال نظارت بر این موارد با وکلای سرپرست می ­باشد.

13. امکان ثبت قرارداد وکالت در تمام مراحل تحقیق و رسیدگی، دادسرا، دادگاه و تجدیدنظر، دیوان عالی کشور و سایر مراجع قضایی رسیدگی ­کننده امکان­ پذیر می­ باشد.