حق‌الوکاله چیست

حق الوکاله چیست؟ میزان حق الوکاله چگونه تعیین می شود؟ حق الوکاله در واقع دستمزد وکیل برای انجام امور حقوقی موکل خود می باشد. میزان حق الوکاله مبلغ ثابتی نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر چناچه پرونده حقوقی دارید که می خواهید به وکیل بسپارید اما بر سر میزان حق الوکاله مردد هستید به شما پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

یکی از  اقداماتی که فرد به درخواست و نیابت از دیگری انجام می‌دهد وکالت و نیابت برای انجام امور مد نظر موکل است. وکالت برای انجام اقدامات حقوقی و غیرمادی صورت می‌گیرد و نیز عمل باید به گونه‌ای باشد که خود موکل صلاحیت انجام آن را داشته باشد.

مستند به قانون هر گونه وکیل اعم از حضوری یا وکیل تلفنی کسی است که برای انجام عملی حقوقی؛ از موکل خود نیابت و یا وکالت گرفته و اقدام خواسته شده توسط موکل را انجام می‌دهد.

در دنیای علم حقوق یک وکیل می تواند در چهارچوب قوانین حاکم بر کشور تمام تلاش خود را کرده، مدارک و مستندات لازم را جمع آوری و به دادگاه تقدیم نماید اما در نهایت این قوانین و قاضی هستند که نتیجه نهایی را تعیین می کنند فلذا  وکیل هیچ زمان نمی‌تواند نتیجه دعوا را تضمین کند و موکل هم هرگز نمی‌تواند بیشتر از اقدامات معمول و خارج از وظیفه وکالت از وکیل متوقع باشد. این جمله در اصطلاح حقوقی به وکالت به وسیله است نه به نتیجه تعبیر می‌گردد.

بنابراین اگر بعد از انعقاد قرارداد وکالت و پیگیری امور حقوقی یا کیفری توسط وکیل؛ نتیجه دعوا به ضرر یا شکست موکل به پایان رسید وکیل به شرط عدم تقصیر؛ مسئولیت ندارد و نیز مستحق حق‌الوکاله قراردادی می‌باشد و اگر موکل مدعی است از اقدامات و یا قصور وکیل متضرر شده است می‌تواند با اثبات امر از وکیل خود جبران خسارت بخواهد البته رابطه سببیت بین رفتار وکیل و ورود ضرر و زیان به موکل شرط است‌.

هرگاه انجام کار به دستور و خواست دیگری باشد و فرد قصد تبرع و اقدام رایگان نداشته باشد مستحق اجرت عمل خویش است.

حق‌الوکاله وکیل بر اساس موضوع، پیچیدگی پرونده، تجربه و تبحر وکیل و ... تعیین می گردد.  حق الوکاله به صورت توافقی بین وکیل و موکل است اما چنانچه در این مورد حق الوکاله تعیین نشده باشد و یا وکیل و موکل در میزان حق الوکاله به مشکل خورده باشند  حق الوکاله طبق تعرفه و در نبود تعرفه؛ وکیل براساس عمل خود مستحق اجرت المثل دریافت می کند.

نکته جالب توجه این است که ایین نامه تعرفه حق‌الوکاله، وکلا را ملزم به درج مبلغ دقیق حق‌الوکاله در فرم وکالت‌نامه نموده و استفاده از واژه‌های مبهمی چون (منطبق بر تعرفه) را ممنوع کرده است و تذکر داده مبلغ باید دقیقاً تعیین شود.

ضمناً در صورتی که حق‌الوکاله وجه نقد نباشد وکیل موظف است ضمن درج اصل حق‌الوکاله، معادل ارزش ریالی آن را در وکالت‌نامه اظهار نماید.

چگونگی محاسبه حق الوکاله 

قرارداد حق‌الوکاله نوعی توافق است که میان وکیل و موکل شکل می‌گیرد. موضوع دعوا، یکی از ارکان مهم در تعیین حق‌الوکاله است که باید مشخص گردد.

 نکته مهم دیگر در تعیین میزان حق‌الوکاله اینست که بعضی از دعاوی حقوقی از جمله مطالبه وجه یا دعاوی خانوادگی مانند مهریه میزان حق‌الوکاله درصدی از خواسته است در این موارد لازمست میزان دقیق خواسته برای تعیین حق‌الوکاله مشخص باشد.

تعیین میزان حق‌الوکاله همیشه باتوجه به میزان خواسته دعوا صورت نمی‌گیرد. مثلا در شکایات کیفری معمولا میزانی از حق‌الوکاله با تراضی و توافق طرفین تعیین شده و طبق قانون تراضی در تعیین حق‌الوکاله معتبر است.

میزان حق‌الوکاله باتوجه به حدود مشخص شده برای مداخله وکیل هم قابل تعیین است. مثلاً حق‌الوکاله وکیلی که تنها حق پیگیری پرونده در مرحله بدوی و تجدید نظر دارد با وکیلی که حق مداخله در دیوان عالی کشور با عناوینی چون فرجام خواهی یا اعاده دادرسی دارد متفاوت است و معمولا میزان حق‌الوکاله در این موارد بیشتر و بالاتر از مراحل بدوی و تجدید نظر تعیین می‌شود. و در نهایت لازم به توضیح است که حق‌الوکاله توافقی برای پیگیری و مطالعه صرف پرونده در دادسرا می‌تواند حق الوکاله‌ای محدودتر ازمراحل دادرسی و دادسرا در نظر گرفته شود.

چه زمانی باید حق‌ الوکاله پرداخت شود؟

براساس ماده ۲۲ آیین نامه تعرفه وکلا، حق‌الوکاله وکیل باید ابتدای هر مرحله به وکیل پرداخت گردد. مگر اینکه به نحوی دیگر توافق شده باشد. زمان پرداخت حق الوکاله مدت خاص و مشخصی ندارد و بر اساس شرایط موکل، بین وکیل و موکل به صورت توافقی تعیین می گردد. مثلا ممکن است وکیل در یک پرونده حق الوکاله را به صورت یکجا دریافت کند چرا که پرونده تنها در یک مرحله انجام می شود اما گاها ممکن است بخشی از حق الوکاله را در ابتدای کار، بخشی اواسط و مابقی پس از صدور رای نهایی واریز گردد.  

نکته حائز اهمیت اینکه معمولاً میزان دقیق حق‌الوکاله باید در قرارداد وکالت مشخص و لحاظ گردد و بر همین مبنا تمبر مالیاتی هم توسط وکیل ابطال و به وکالت‌نامه الصاق می‌گردد.

آیا نرخ حق ‌الوکاله در دعاوی با موضوعات مختلف متفاوت است؟

بله بدون شک موضوع پرونده در میزان حق الوکاله موثر است. حق‌الوکاله دعاوی مالی و غیرمالی متفاوت است. دعاوی مالی دعاوی هستند که هدف از آنها مستقیم یا غیر مستقیم بدست آوردن مال یا حق مالیست.

منصوص ترین دعوای مالی نفقه است که هدف و قصد مستقیم از طرح آن بدست آوردن مال است.

و منصوص‌ترین دعوای غیرمالی تمکین و حضانت است که اگرچه در جاهایی منتج به دریافت حقوق مالی هم هست اما در اصل و نوع خود غیرمالی بشمار می‌آید.

الف) در دعاوی مالی میزان مشخصی از درصد بهای خواسته  بعنوان حق‌الوکاله در نظر گرفته می‌شود.

• مستند به ماده ۹ ایین نامه تا مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال ۸ درصد بهای خواسته

• از ۵۰۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد ریال ۷ درصد بهای خواسته

• حق‌الوکاله از۲میلیارد ریال تا ۱۰ میلیارد ریال ۵ درصد بهای خواسته

• نسبت به مازاد بر ۱۰میلیارد تا۳۰ میلیارد ریال ۴ درصد بهای خواسته

• از ۳۰ میلیارد به بالا ۳ درصد بهای خواسته

ب) حق‌الوکاله دعاوی خانواده و امور حسبی و دعاوی غیر مالی

• حق‌الوکاله همه دعاوی خانوادگی یا مالی ناشی از زوجیت و امور حسبی حداقل ۵ میلیون و حداکثر ۲۰۰ میلیون ریال.

• حق‌الوکاله دعاوی که مالی نیست یا تعیین بهای خواسته ۱۱۳۰ در آن قانونا ممکن نیست ۴ میلیون ریال و حداکثر ۳۰۰ میلیون ریال.

حق‌الوکاله در دعاوی کیفری

دعاوی کیفری دعاوی هستند که به تبع امری کیفری یا وقوع جرم محقق شده و معمولاً از مرحله تعقیب و تحقیق در دادسرا آغاز و در دادگاههای مختلف کیفری ۱ و ۲ یا دادگاه انقلاب یا کیفری اطفال و نوجوانان و یا کیفری ویژه رسیدگی به جرائم نوجوانان مورد رسیدگی واقع می‌شود.

حق‌الوکاله دعاوی؛ در حوزه صلاحیت هر کدام از دادگاههای فوق با توجه به نوع جرم و مجازات تعیینی بدین شرح مقرر شده است:

1. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد یا  حبس تعزیری درجه یک: حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر دو میلیارد ریال.

2. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های تعزیری درجه 2 و 3: حداقل مبلغ سی میلیون ریال و حداکثر یک میلیارد ریال.

3. حق‌الوکاله دیگر جرایم: حداقل مبلغ ده میلیون ریال و حداکثر پانصدر میلیون ریال.

حق‌الوکاله جرایم داخل در صلاحیت رسیدگی دادگاه‌های کیفری دو و نظامی دو و اطفال و نوجوانان:

1. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های حدود، دیات و تعزیری درجه 4 و 5: حداقل مبلغ ده میلیون ریال و حداکثر پانصد میلیون ریال.

2. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های تعزیری درجه 6: حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر سیصد میلیون ریال.

3. حق‌الوکاله دیگر جرایم: حداقل مبلغ دو میلیون ریال و حداکثر دویست میلیون ریال.

حق‌الوکاله اعتراض به قرارهای قابل اعتراض دادسرا: حداقل یک میلیون ریال و حداکثر یکصد و پنجاه میلیون ریال؛

حق‌الوکاله فرجام خواهی کیفری، تقاضای اعاده دادرسی و تقاضای اعمال ماده 477 آیین دادرسی کیفری: حداقل دو میلیون ریال و حداکثر دویست میلیون ریال؛

حق‌الوکاله دعاوی که فقط وکلای تبصره ماده 48 آیین دادرسی کیفری می‌توانند در آنها قبول وکالت نمایند: حداقل پنجاه میلیون ریال و حداکثر پانصد میلیون ریال.

 از حق‌الوکاله دعاوی کیفری موضوع این ماده پنجاه درصد مربوط به فرآیند تحقیق در دادسرا اعم از دادسرای عمومی و انقلاب، دادسرای نظامی و سایر دادسراها و سی درصد مربوط به دادگاه بدوی و بیست درصد مربوط به تجدیدنظر خواهی است. در مواردی که رسیدگی فاقد مرحله دادسرا است، حق‌الوکاله مرحله دادسرا به حق‌الوکاله مرحله بدوی افزوده می‌گردد و در مواردی که حکم بدوی قطعی است حق‌الوکاله مرحله تجدیدنظر نیز در مرحله بدوی پرداخت می‌گردد.

 در صورت قبول فرجام خواهی یا اعاده دادرسی و نقض رأی سابق و عودت پرونده به مرجع سابق همعرض جهت رسیدگی و وکالت وکیل در مرحله جدید، حق‌الوکاله آن مرحله نیز اضافه خواهد شد.

در صورتی که پرونده دارای چند موضوع اتهامی باشد، ملاک تعرفه اتهامی است که دارای جرم اشد است و به ازای هر جرم اضافه تر 20 درصد همان حق‌الوکاله به تعرفه اضافه می‌گردد.

عزل یا استعفای وکیل چه تاثیری بر حق‌الوکاله دارد؟

درمورد تاثیر عزل یا استعفای وکیل بر حق‌الوکاله باید چندنکته بررسی شود؛

اول انکه عزل یا استعفای فوق در ابتدای رسیدگی و در فاصله میان طرح دعوا تا مقاطع تشکیل جلسه بوده یا خیر.

ایا عزل وکیل درزمانی روی داده که پرونده بعد صدور رای بوده است؟

در فرض نخست هنوز اقدامات ابتدایی از سوی دادگاه مانند تعیین زمان جلسه و روز رسیدگی مشخص نشده و عملا وکیل افدام خاصی در جهت دفاع از موکل انجام نداده است.

در فرض دوم جلسات رسیدگی تشکیل و ختم شده رسیدگی به مستندات انجام شده و پرونده از این جهت دیگر احتیاج به حضور وکیل و موکل ندارد ومنتظر صدور حکم است.

مستند به بند ۲۴ آیین نامه

در صورت عزل، فوت یا حجر موکل یا استحقاق وکیل یا انتفاع موضوع وکالت به جهتی از جهات قانونی، چنانچه پرونده آماده صدور رأی باشد، تمام حق‌الوکاله آن مرحله به وکیل تعلق خواهد گرفت. در غیر این صورت، میزان حق‌الوکاله به تناسب کاری که وکیل در آن مرحله انجام داده است، حسب مورد به تشخیص کانون یا مرکزتعیین خواهد شد.

آیا شکست موکل در دعوای مطروحه باعث عدم استحقاق وکیل نسبت به حق‌الوکاله است؟

همانگونه که قبلاً هم ذکرشد تعهد وکیل دادگستری تعهد به وسیله است. یعنی او باید به تعهدات قراردادی وکالت خود عمل کرده و در جلسات دادرسی حضور یافته و از حق موکلش دفاع کند؛ اما هیچ تضمینی به نتیجه وجود ندارد بنابراین درصورت عدم حصول موفقیت موکل حق ندارد حق‌الوکاله را کسر یا از پرداخت آن امتناع کند. در صورت خودداری موکل از پرداخت حق‌الوکاله به انجام تعهدش الزام و اجبار می‌شود.

وقتی در جریان رسیدگی به دعوا؛ پرونده منجر به صدور قرارشود تکلیف حق‌الوکاله وکیل چه می‌شود؟

لازمست ابتدا تفاوت میان قرارهای صادره در دادگاه یا دادسرا با رای بررسی گردد.

اگر رای دادگاه مربوط به ماهیت دعوا باشد و قاطع آن بطور کل ی یا جزئی باشد حکم و در غیر اینصورت قرار نام دارد.

با این تفسیر زمانی که پرونده به جریان می‌افتد لازمست تا به صدور حکم مناسب منتهی گردد اما گاهابراثر وقایع و اتفاقاتی ممکن است پرونده منجر به صدور قرارشده و در نهایت ختم گردد.

حق‌الوکاله وکیل تلفنی یا حضوری بسته به اینکه در چه مقطع و مرحله و نیز منجر به صدور کدام یک از قرارها گردد متفاوت است.

ماده آیین نامه (12) در مواردی که دعوا به یکی از نتایج زیر منجر شود، حق‌الوکاله به ترتیب زیر تعیین می‌شود:

• قرار ابطال دادخواست پیش از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک چهارم حق‌الوکاله مرحله نخستین.

• قرار رد دادخواست پس از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک دوم حق‌الوکاله مرحله نخستین.

• قرار عدم استماع یا رد دعوا به عللی مانند مرور زمان و اعتبار امر مختوم و رد تقاضای اعاده دادرسی: تمام حق الوکاله‌ای که برای حکم مقرر است.

• حق الوکاله قرار سقوط دعوای تجدیدنظر پیش از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک چهارم حق‌الوکاله مرحله تجدیدنظر.

• حق الوکاله قرار سقوط دعوای تجدید نظر پس از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک دوم حق‌الوکاله مرحله تجدید نظر.

• حق‌الوکاله اعتراض به قرارهای حقوقی قابل اعتراض حداقل یک میلیون ریال و حداکث یکصد میلیون ریال است.

تبصره: در صورت فسخ یا نقض قرارهای موضوع این ماده و اعاده پرونده جهت ادامه رسیدگی ماهوی، حق‌الوکاله آن مرحله به وکیل تعلق می‌گیرد.

آیا وکیل می‌تواند طبق تعرفه حق‌الوکاله را از موکل دریافت نکند؟

می توان من باب این مورد مشاوره حقوقی داشت اما در ابتدا باید دانست که وکیل برای دریافت حق‌الوکاله از موکل آزاد است و می‌تواند طبق تعرفه عمل نکند و به موجب قرارداد مالی جداگانه مبلغی بیشتر یا کمتر از حق‌الوکاله از موکل خود مطالبه کند به همین خاطر میزان دقیقی از حق‌الوکاله متصور و مدنظر نیست لازم به ذکر است که وکلا براساس قراردادمالی منعقده؛  می‌بایست تمبر مالیاتی سالیانه ابطال و به همین دلیل اخذ هرمبلغی بیش از تعرفه ایراد قانونی ندارد. از آنجا که هر پرونده روال قانونی خودش را دارد و بابد مراحل و مقاطع مختلفی را طی کند بهتراینست که حق‌الوکاله هر مرحله؛ در همان مرحله تعیین و پرداخت گردد.

تفاوت وکیل معاضدتی و تسخیری در نوع حق‌الوکاله

اشخاص برای مراجعه به دادگاه و دفاع از دعاوی حقوقی و کیفری خود گاه تمکن و ملائت کافی را ندارند. و گاه حق‌الوکاله‌های سنگین برخی از وکلا آنهارا بطور کلی از استفاده از وکیل دادگستری در امور حقوقی و کیفری منصرف می کند.

نکته‌ای که هست اینکه هرچند حساسیت امور کیفری بخاطر سنگینی مجازات و گاهی جبران ناپذیری اشتباهات قضایی یا عدم امکان دفاع از خود باعث؛ اثبات نیاز متهم و شاکی به مداخله وکیل در مراحل رسیدگی می‌شود اما قابل انکار نیست که؛ عدم ملائت شاکی در انتخاب وکیل امور حقوقی؛ هم باعث نقض قانون و بی عدالتی در جامعه می‌شودگاهی سالها نظاره کردن نقض تعهدات و عدم الزام به جبران خسارات تنها به دلیل نداشتن شرایط خوب مالی برای دریافت راهکار و پیگیری امور حقوقی توسط وکیل است‌ که متاسفانه افراد بی بضاعت یا کم بضاعت امکان دفاع از خود را پیدا نمی کنند.

وکیل تسخیری به تعبیرقانون وکیلیست که در برخی جرائم به تقاضای متهم؛ یا به پیشنهاد قاضی دادگاه بر‌ای متهم تعیین می‌شود. این حق در دادگاه های کیفری برای شاکی پرونده هم به شرط احراز شرایط دریافت وکیل تسخیری در نظر گرفته شده است. نکته مهم در حق‌الوکاله درخواستی از طرف وکیل است که دادگاه بررسی و دستمزد او را از محل بودجه قوه قضاییه تامین و به او می پردازد.

 اگر موکل حق‌الوکاله را نپردازد آیا وکیل حق دارد از حضور در جلسات دادگاه خودداری و از دفاع امتناع کند؟

اگر موکل حق‌الوکاله وکیل را نپردازد یا اقساط را به تأخیر اندازد در مقابل وکیل حق ندارد از حضور در دادگاه یا دفاع از موکل امتناع کند و در صورت اقدام به اعمال فوق دارای مسئولیت انتظامی خواهد بود‌.

جداول نرخ حق الوکاله به تفکیک دعاوی

لیست هزینه مشاوره تلفنی با برترین وکلای دادگستری

((بعد از پرداخت، وکیل پایه یک دادگستری زیر 5 دقیقه جهت مشاوره با شما تماس می‌گیرند))

جدول مشاوره حقوقی فوق تخصصی شبانه روزی

مدت زمان مشاوره حقوقی	اجرت (تومان)	پرداخت آنلاین
5 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	80,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 5 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 80,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	150,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 150,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
20دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	250,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 20دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 250,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
30دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	300,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 30دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 300,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری	350,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: 60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 350,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن
مشاوره حقوقی تلفنی با دکتر هادی توکلی وکیل پایه یک دادگستری	950,000 هزار تومان	پرداخت آنلاین درخواست جهت: مشاوره حقوقی تلفنی با دکتر هادی توکلی وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای موسسه زیر 5 دقیقه با شما تماس میگیرند) نام و نام خانوادگی: * شماره تماس: * مبلغ واریزی: 950,000 هزارتومان انتخاب درگاه: تایید و پرداخت بستن

لیست هزینه مشاوره تلفنی با برترین وکلای دادگستری

((بعد از پرداخت، وکیل پایه یک دادگستری زیر 5 دقیقه جهت مشاوره با شما تماس می‌گیرند))

جدول مشاوره حقوقی تخصصی شبانه روزی

مدت زمان مشاوره حقوقی	اجرت (تومان)	پرداخت آنلاین

لطفاً پس از پرداخت، لوگوی واتساپ زیر را لمس نموده و تصویر فیش واریزی را به آن ارسال نمایید تا وکیل در کمتر از ۵ دقیقه با شما تماس بگیرد.

روش پرداخت بعدی به این صورت می باشد که یکی از مبالغ فوق را به شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۳۸۲۲۸۴۵۳۸ به نام هادی توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را به شماره ۰۹۲۱۲۲۴۲۶۷۰ پیامک یا واتساپ نمایید تا وکیل در کمترین زمان به خط شما تماس حاصل کند.

درخواست مشاوره تلفنی با وکیل: 02147625900

مشاوره فوری با وکیل: 09212242670