نحوه اجرای سفته واخواست شده و بدون واخواست

سفته چیست؟ سفته سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد آن شخص واریز نماید .

سفته علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ و مبلغ با تمام حروف ، نام گیرنده ، وجه و تاریخ پرداخت باشد .

 اگر سفته به رویت باشد یعنی به محض مطالبه قابل وصول باشد ، ظرف یکسال از تاریخ صدور سفته باید مطالبه شود .

و اگر سفته به کلی بدون تاریخ باشد ، غالباً عندالمطالبه تلقی می شود به این معنا که صادر کننده قصدش این بوده به محض مطالبه دارنده سفته توانایی پرداخت وجه آن را تا سقف تهدات سفته داشته باشد .

در آخر اگر سفته تاریخ داشته باشد وجه آن صرفاً در سروعده قابل مطالبه است .

واخواست چیست؟ واخواست مطالبه رسمی وجه سفته است که به آن اعتراض عدم تآدیه نیز گفته می شود . وقتی دارنده سفته می خواهد به صورت رسمی صادر کننده یا ظهر نویسان و ضامن های سفته را مورد تعقیب حقوقی قرار دهد ، یکی از بهترین کار ها در اولین فرصت ، واخواست سفته است . لازم به ذکر است در رابطه با سفته هایی که واجد تاریخ معین است ، ظرف ده روز از تاریخ سر رسید مندرج در متن سفته باید اقدام به واخواست سفته شود و نیازی به ارسال اظهارنامه نیست اما در رابطه را سفته های که به شکل عندالمطالبه اخذ می گردند ارسال اظهار نامه ضروری است و مسامحه در این امر از جمله مواردی است که ارزش تجاری سفته را زائل می کند و اخذ قرار تآمین خواسته را با معضل و صرف هزینه قابل توجه مواجه می سازد .

برای واخواست سفته ای نیازی نیست که الزاماً از سر رسید سفته تا روز دهم صبر کردد بلکه می توان از فردای روز سررسید ( اعم از سر رسید مندرج در سفته های تاریخ دار یا سر رسید تعیین شده در اظهار نامه ) تا روز دهم ، یکی از روزها را به واخواست سفته اختصاص داد .

پس از ارسال و ابلاغ اظهارنامه ، واخواست سفته باید مراحل زیر را انجام داد .

1 – تهیه واخواست

اوراق واخواست از دایره واخواست دادگستری استان تهیه می گردد .

2 – تکمیل مندرجات سفته  واخواست نامه

متن واخواست نامه در واقع از چهار بخش اصلی تشکیل گردیده که می بایست با دقت تکمیل گردد .

الف – صدر سفته واخواست نامه جهت درج مشخصات متقاضی واخواست و اعتراض کننده و نیز مشخصات دقیق شخصی که واخواست نامه علیه  او تنظیم می گردد تعییه شده است .

ب – شرح  سفته واخواست : که متضمن توضیح سر رسید سفته و علت تقاضای واخواست برای مراجعه قضایی می باشد .

ج – بخشی که مشخصات روی سفته عیناً می بایست منتقل گردد .

د – بخشی که مشخصات امضاء کنندگان ظهرسفته می بایست به آن منتقل گردد .

درخواست مشاوره حقوقی تلفنی (خط ویژه شش رقمی)      ۴۷۶۲۵۹-۰۲۱

برای مشاوره با وکیل یکی ازمبالغ فوق را به کارت    ۶۰۳۷۹۹۷۳۸۲۲۸۴۵۳۸  به نام هادی توکلی واریز نموده و اطلاعات واریز را به ۰۹۲۱۲۲۴۲۶۷۰ پیامک یا واتساپ کنید تا در کمتر از ۵ دقیقه وکیل به شما زنگ بزند.

3 -مهلت واخواست سفته: سفته می بایست ظرف ده روز از سر رسید سفته ( سر رسید مندرج در متن سفته در سفته های تاریخ دار و یا سر رسید مقرر شده در اظهار نامه در سفته های عندالمطالبه ) صورت گیرد .

4 – تعداد نسخ واخواست نامه --- اگر متعهد سفته بدون ضامن و ظهر نویس باشد ، سه نسخه و اگر با متعهد و ضامن باشد چهار نسخه تهیه خواهد شد .

5 – هزینه های واخواست ( طبق تعرفه ) .

6 – مرجع و نحوه ثبت و پیگیری واخواست

پس از انجام اقدامات فوق و توزیع هزینه واخواست به دو حساب نزد بانک ملی واخواست کننده یا نماینده ی وی با ارائه رسید تودیع هزینه نزد بانک ملی ، دو نسخه از واخواست نامه ها بهدایره واخواست دادگستری مراجعه و اقدام به ثبت واخواستنامه می نماید .

بعد از واخواست سفته بین 40 روز تا 2 ماه وقت لازم است سفته ها و اخواست نامه ها توسط اداره ی واخواست به صادر کننده آنها ( متعهد ) ابلاغ شود و نسخه ابلاغ شده آن عودت شود تا امکان مطالبه وجه از طریق دفاترخدمات قضایی و دادخواست به محاکم حقوقی و شورای حل اختلاف فراهم گردد .

طبق ماده ی 281 ق.ت چنانچه روز دهم نعطیل باشد اعتراض روز بعد آن به عمل خواهد آمد .

برای استفاده از مزیت کامل اسناد تجاری در قانون تجارت دارنده سفته باید ظرف یکسال از تاریخ واخواست دادخواست خود را به دادگاه تقدیم و اقامه دعوی نماید . در غیر اینصورت دعوی او علیه ظهر نویس ها پذیرفته نمی شود .

ضمناً اینکه طبق ماده 318 ق.ت هرگاه سفته از طرف تجار یا امور تجارتی صادر شده باشد مهلت اقامه دعوی پنج سال از تاریخ صدور اعتراض نامه یا آخرین تعقیب قضایی می باشد و طبق مستفاد ماده 319 ق.ت ، دارنده سفته می تواند تا حصول مرور زمان اموال منقوله که مهلت آن ده سال می باشد وجه آنرا از کسی که به ضرر او استفاده بلا جهت کرده است مطالبه نماید و در انتها باید گفت : دارنده سفته ای که واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعویکرده می تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوی را قبل از رسیدگی و صدور حکم به نفع او توقیف کند و دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده ، به سایرین تقدم دارد .

دادگاه نیز به محض تقاضای دارنده ی سفته ممکن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تآمین توقیف کند .

نحوه اجرای سفته بدون واخواست در رویه قضایی ایران

نظریه شماره 909/7 مورخ 18/2/1387

1 – چنانچه دارنده سفته در موعد قانونی نسبت به واخواست سفته اقدام نکند موجب سلب دو اثر از آن میشود : اولاً : مسوولیت تضامنی ظهرنویسان زائل میشود . ثانیاً : عدم امکان صدور قرار تآمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی طرف ، لذا سند تجاری بدون واخواست نامه به صورت یک سند عادی اقرار به دین در میاید که مطابق مواد 230 و 307 ق.ت به عنوان یک سند عادی قابل مطالبه است ( مع ذلک در صورتی که ضامن با متعهد مسوولیت تضامنی داشته باشد ، چون در خصوص متعهد اعتراض عدم تآدیه ضرورتی ندارد ، ضامن نیز به تبع متعهد ، با او مسوولیت تضامنی خواهد داشت ) .

2 – با توجه به ماده 249 ق.ت در خصوص مسوولیت تضامنی متعهدین برات و ماده 314 همان قانون که تصریح نموده ، مقررات راجع به بروات در خصوص ضمانت صادر کننده و ظهرنویس ها و اقامه دعوی ضمان شامل چک نیز می شود ، همچنین با توجه به ماده 522 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379 که امکان مطالبه خسارت را در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج باشد با شرایطی مقرر داشته ، در فرض استعلام ، با تحقق شرایط مذکور در مقررات مربوط ( مانند گواهی عدم پرداخت ظرف پانزده روز از بانک محال علیه که در ماده 315 ق.ت مقرر گردیده ) . دارنده چک می تواند خسارات تآخیر تآدیه را از کلیه مسوولین سند اعم از صادر کننده ، ضامن و ظهرنویس حسب مورد مطالبه نماید.