به طور کلی در این مقاله می خواهیم در مورد موضوع ادله الکترونیک در دادگاه با شما صحبت کنیم و شما را به طور کامل با این موضوع آشنا کنیم؛ همچنین تمامی را راه حل های آن را به شما بازگو کنیم و بگوییم که کدام روش بهتر و کدام روش به ضرر شما است.
ادله الکترونیکی در دادگاه
با اینکه کامپیوتر سالیان سال است که کشف شده و افراد زیادی از آن استفاده می کنند، اما به تازگی رایانه توانسته جایگاه خود را در موسسات و ادارات دولتی باز کند و به عنوان مهره ی مهمی در دادگاه ها و موسسات دولتی به حساب بیاید.
با آمدن رایانه ها به ادارات دولتی کم کم دیگر روش قدیمی ثبت پرونده ها و کارهای دولتی جمع شد و روش قدیمی و سنتی جای خود را سپرد به روش مدرن و جدید که همان رایانه ها بودند. اما متاسفانه هنوز این علم و فناوری در کشور ما جایگاه خود را به دست نیاورده است و به نوعی هنوز در دادگاه ها و مراکز دولتی سندهای الکترونیکی و ادله ی الکترونیکی از اعتبار رسمی برخوردار نیستند و اینگونه است که هنوز که هنوزه ما شاهد استفاده از مقالات و مطالب قدیمی برای کشف و ضبط جرم های مختلف هستیم.
در ادامه شما را بیشتر با موضوع ادله الکترونیک در دادگاه آشنا می کنیم، پس با ما همراه باشید.
ابتدا اجازه دهید شما را با تعریف ادله الکترونیک آشنا کنیم ...
به زبانی ساده تر به هر اطلاعات و اسنادی که از اینترنت و دنیای مجازی بدست بیاید ادله الکترونیک گویند.
ادله الکترونیک می تواند نقش مهمی را در مبحث حقوق ایفا کند. شما می توانید اطلاعات و دلایل الکترونیکی بدست بیاورید که هیچگاه در سندهای کاغذی مانند آنان (اسناد الکترونیکی) را نمی توانید پیدا کنید، اگر با این اوصاف ادله الکترونیکی به خصوصی را در دست دارید که نمی دانید بر علیه شما یا به نفع شماست بهتر است با یک وکیل مشاوره تلفنی داشته باشید.
نکته: ادله الکترونیک در دادگاه نقش بسیار مهمی در راستای تعقیب و دادرسی به یک پرونده کیفری را برعهده دارد.
به طور کلی دلیل الکترونیک در دستگاه های هوشمند و ابزارهایی که بتوان آنان را جابه جا کردند به کار می رود، مانند: دوربین های مدار بسته، تلفن های همراه، رایانه های شخصی و ... .
با توجه به نیاز روزافزون انسان ها به فناوری اطلاعات و تکنولوژی های مدرن این بستر فراهم شده تا افراد راحت تر بتوانند از رایانه ها برای بدست آوردن اطلاعات مهم و ارزشمند استفاده کنند و این مورد در کشف اسناد و مدارک بسیار حائز اهمیت است. این عامل می تواند کمک بسزایی به حل مسائل و معماهای پیچیده کند.
نکته: به طور کلی می توانیم بگوییم که کشف ادله ی الکترونیک همان رسانه الکترونیکی (Electronic Media Discovery) است.
اهمیت و کاربرد اصلی ادله الکترونیک در دادگاه ها و دادسراها به گونه ای است که در کشورهای توسعه یافته از آن برای حل کردن معماهای سخت و جرایمی مانند: آزار جنسی، سرقت های بزرگ، کلاهبرداریهای مدرن و پیشرفته، مشخص کردن ارتباط قربانی و قاتل در رابطه با جرم قتل و .. بهره مند شده اند.
اهمیت ادله الکترونیک در دادسرا
چه بسا دلایل و اطلاعات الکترونیکی وجود دارند که افراد ممکن است از وجود آن بی خبر باشند و همین مسئله به ضرر آنان تمام شود.
آیا کسی از شما فیلم گرفته؟ و از شما ادله الکترونیک دارد، اینکه او مقصر است یا شما را فقط می توانید از یک وکیل متخصص در این امر بپرسید.
ما می توانیم با استناد به ماده ۱۳ قانون تجارت الکترونیک بگوییم که ارزش تمامی مدارک الکترونیک توسط دادگاه و دادرس تعیین و تنظیم می شود، اما این دلیلی نیست که بگوییم که ارزش و اعتبار ادله الکترونیک بر عهده قاضی یا دادرس است؛ زیرا قانونگذار از پیش برای این مدارک و اسناد الکترونیک اعتبار و ارزشی تعیین کرده است.
قابل ذکر است که بگوییم ادله الکترونیک فقط به اطلاعات بدست آمده از رایانه ها ختم نمی شود، بلکه تمامی اطلاعاتی که از دنیای مجازی بدست می آید قابل استناد است مانند بدست آوردن اطلاعات الکترونیکی از دوربین های مداربسته و تلفن های همراه، پیام گیرها و تماس های صوتی و ... .
حال با این احتساب ممکن است سوال به وجود بیاید که آیا پیامک ها و ایمیل ها جزء ادله الکترونیک در دادگاه و دادسرا پذیرفته میشوند یا خیر؟! برای پاسخ دادن به این سوال باید بگوییم که برخلاف تصور عموم، پیامک ها و ایمیل ها و حتی صداهای ضبط شده افراد جزء ادله الکترونیک به حساب می آیند.
پس این نکته را بدانید اگر شخصی در فضای مجازی مانند واتساپ، تلگرام و ... شما را تهدید کرد و یا کلمات نامناسبی به شما نسبت داد، در ابتدا با یک وکیل تماس تلفنی برقرار کنید و به او مراتب را اطلاع دهید، سپس بر اساس راهنمایی های او می توانید با مراجعه به مراکز قانونی و با داشتن این مدارک (پیام و ایمیل های شخص خاطی) علیه آن شخص شکایت تنظیم کنید تا در اسرع وقت قانونگذار به شکایت شما رسیدگی کند.
اینگونه می شود که دادگاه با بررسی صحت و سقم مدارک شما توسط کارشناسان حوزه فناوری، شکایت شما را مورد بررسی قرار می دهد و حکمی بر مبنا و ملاک این خطا صادر میکند.
نکته بسیار مهمی که در اینجا وجود دارد این است که تمامی مدارک باید قانونی و صحیح باشند، در غیر این صورت دادگاه شکایت شما را نمی پذیرد؛ تنها راهی که بفهمید یک مدرک (ادله) قانونی است دریافت راهکار حقوقی از وکیل متخصص است، بنابراین با توجه به این توضیحات اگر شما مثلاً با هک کردن اطلاعات ایمیل و اکانت شخصی مدارکی بدست بیاورید این مدارک به شکل غیر قانونی بدست آمده اند و از نظر دادگاه قابل قبول نیستند.
نکته: پیامک ها و ایمیل ها و حتی صداهای ضبط شده افراد جزء ادله الکترونیک به حساب می آید.
توجه کنید که در بعضی مواقع نیز ممکن است این عمل به ضرر خود شما تمام شود، پس برای واکنش نشان دادن به یک عمل مجرمانه دست به اقدامات مجرمانه نزنید و قبل از هر عمل که درست یا غلط آن را نمی دانید از یک وکیل مشورت حقوقی بگیرید.
همانطور که پیش تر گفتیم قانونگذار برای ادله الکترونیک ارزش و اعتبار خاصی را تعیین کرده است به طوری که شما با در دست داشتن مدارکی دال بر خطای فردی، می توانید به دادگاه ها و دادسراها مراجعه کنید و شکایت خود را تنظیم کنید.
در مبانی حقوق جمهوری اسلامی قانونگذار در قانونی به نام تجارت الکترونیک به ادله الکترونیک رسمیت و اعتبار بخشیده است که این عمل نشان دهنده ارزش داشتن ادله الکترونیک نسبت به ادله سنتی یا همان اسناد کاغذی است.
اعتبار و ارزش ادله الکترونیک در محاکم دادگستری
این قانون (تجارت الکترونیک) با مفادی که دارد تمامی مدارک الکترونیکی را برابر با اسناد و مدارک سنتی دانسته است. بنابراین همانطور که در مطالب فوق اشاره کردیم ماده ۱۳ قانون تجارت الکترونیک ارزش و اعتبار ادله الکترونیک در دادگاه و مراجع قانونی را تعیین و مشخص کرده است.
شاید برای به اثبات رساندن دلایل خود در مراجع قانونی (دادگاه ها و دادسرا) نیاز باشد که از یک وکیل کاربلد و به قول معروف کارکشته استفاده کنید تا بتوانید در یک پرونده کیفری و حقوقی به موفقیت دست پیدا کنید. شما با مراجعه به وبسایت های معتبر حقوقی (به دلیل شیوع کرونا از مراجعه حضوری بپرهیزید) می توانید بهترین وکیل حقوقی را برای امور حقوقی خود برگزینید.
ارزش ادله الکترونیک برابر با ارزش ادله سنتی (اسناد کاغذی) است.
بله، ادله الکترونیک اگر دارای صحت و سقم باشد و از راه های قانونی به دست آمده باشد کاملا صحیح و مورد بررسی است و دستگاه های قضا آن را ارزشمند و مورد تایید قرار می دهند.
بعد از آنکه شما ادله ی اثباتی الکترونیکی خود را تسلیم دادگاه کردید، مسئولین مربوطه با بررسی کارشناسان فناوری و حقوقی مدارک الکترونیک شما را مورد بررسی قرار می دهند و با مکانیسم های خاص خود مدارک الکترونیک را ارزیابی می کنند تا از قانونی بودن آن مدرک اطمینان حاصل کنند. بعد از بررسی مدارک، حکم صادره به طرفین دعاوی اعلام می گردد.