از زمان های قدیم رسم بوده است که زن موقع ازدواج جهیزیه تهیه نماید و به منزل شوهر ببرد. نوشتن سیاهی جز ملزومات بردن جهیزیه به منزل شوهر می باشد. اما نوشتن و عدم نوشتن سیاهه پیچیدگی های خاص خودش را دارد که مشاوره حقوقی جهیزیه می تواند مثمر ثمر باشد.
مشاوره حقوقی جهیزیه یکی از مشاوراتی است که برای هر دختر و پسری که می خواهند با هم ازدواج نمایند، واجب است که نسبت به رجوع به یک مشاور خوب اقدام نمایند.
از دیر باز در ایران رسم بوده است که زن و مرد قبل از ازدواج وسایل مهم و مورد استفاده زندگی آینده خودشان را تامین نمایند، بار سنگین تهیه لوازم زندگی معمولا بر عهده بانوان بوده است و آن ها باید اکثر وسایل را به منزل شوهر می برده اند.
جهیزیه که عنوان وسایل خریداری شده توسط دوطرف است، در سیستم حقوقی ایران دارای تعریف مخصوصی برای خود نیست، این که مرد و زن جهیزیه را تهیه می نمایند، مربوط به رسم و رسومات و عرف می باشد.
جهت مشاوره حقوقی جهیزیه در این یادداشت قصد داریم به موضوع جهیزیه بپردازیم. بیشتر اوقات برای دختر و پسری که قصد ازدواج دارند سوالاتی درباره جهیزیه مطرح می شود که در این یادداشت قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم.
از آن جایی که در قانون درباره جهیزیه ماده ای وجود ندارد، برای پاسخگویی به عرف و عادت جامعه نگاه می کنیم، البته در قانون هم این مورد پیش بینی شده است که در وقت هایی که قانون مسکوت است، برای پاسخگویی به عرف مراجعه نمایند.
معمولا در بعضی از نقاط کشور رسم می باشد به هنگام انتقال جهیزیه به منزل شوهر از وسایلی که تحت عنوان جهیزیه به منزل شوهر برده می شود، از نظر کمی و کیفی آن سیاهه ای تنظیم می شود و از شوهر و بعضاً خانواده وی و شهود حاضر(حداقل دو مرد بالغ غیر از خانواده زوجه) در محل جهت تحویل و سپردن آنها امضاء میگیرند. اما باید این مورد را توجه نمود که این کار در بعضی اوقات باعث دلخوری خانواده پسر می شود.
قانونی برای اجبار زوج در این خصوص وجود ندارد، اما بر اساس عرف از آنجایی که تهیه جهیزیه و تنظیم سیاهه بر عهده زوجه است، زوج موظف است که نسبت به امضا آن ملتزم شودY همچنین اثر انگشت زوج به علاوه امضای وی بهتر است.
تماس فوری با وکیل متخصص در امور جهیزیه
در ایران، بر اساس عرف و عادت، رسم بر این هست که زن جهیزیه را تهیه کند و مرد فقط می تواند از منافع آن استفاده نماید؛ اما نکته جالب این می باشد که در شرع و قانون (مواد 1106 و 1107 قانون مدنی) دادن نفقه مرد به زن و همچنین تهیه وسایل مورد نیاز زندگی را بر عهده مرد قرار داده است. و می توان گفت بر اساس این مواد، جهیزیه جزئی از نفقه است که بر عهده مرد می باشد. اما از آنجایی که در بیشتر مناطق کشور رسم بر این هست که زن جهیزیه را متقبل شود، قانونگذار به صورت جزئی وارد بحث جهیزیه نشده, درباره این مورد سکوت کرده است.
ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی بیان می دارد:
- در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی بیان می دارد:
- نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض؛ در ادامه مشاوره حقوقی جهیزیه به مبحث تلف جهیزیه و خرابی جهیزیه می پردازیم.
در صورتی که شوهر در خراب شدن و مستهلک شدن وسیله زن، عمدی نداشته باشد، به نظر می آید، مسئولیتی در این خصوص ندارد؛ البته مرد یا زن، هر کدامشان می توانند وسیله مستهلک شده را با وسیله جدید جایگزین نمایند؛ اما روند تنظیم سیاهه برای هر شخصی که آن را تهیه کرده است باید مثل زمان تحویل جهیزیه انجام شود تا به مشکل در آینده بر نخورند، این موارد اهمیت مشاوره حقوقی تلفنی جهیزیه را نشان می دهد که بهتر است به آن پرداخته شود.
مشاوره حقوقی جهیزیه به صورت 24 ساعته آنلاین و تلفنی
در مشاوره حقوقی جهیزیه برای پاسخگویی به این سوال هم، قانون خاصی وجود ندارد، اما به نظر می آید اگر قبل از تهیه جهیزیه و آوردن آن به منزل شوهر، سیاهه تدوین شود، ید شوهر در این ارتباط، امانی تلقی گشته و در صورت تعدی و تفریط احتمالی در آنها برای شوهر ایجاد مسئولیت می کند.
به عبارت ساده تر اگر سیاهه از وسایل تهیه شود در صورتی که شوهر عمداً وسایل را خراب کند مسئولیت دارد و باید، یا درست کند یا جایگزین نماید. که به نظر رضایت طرفین در این مورد مد نظر است. در این حالت، در صورت تعدی و تفریط احتمالی زوج و یا مطالبه بعدی زوجه و عدم استرداد زوج و یا تخریب احتمالی جهیزیه یا استفاده غیرمتعارف از آن، مستوجب مسئولیت قانونی، برای زوج خواهد بود. در همین ارتباط، زوجه میتواند با ارسال اظهار نامهای مراتب را به موجب ماده ۱۵۶ قانون آئین دادرسی مدنی به زوج رسماً، اخطار کرده و خواهان استرداد آن یا عدم فروش و واگذاری آن به غیر یا استفاده نامتعارف از آن گردد. ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی بیان می دارد که:
(هرکس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید؛ اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاه ها ابلاغ می شود).
تبصره: اداره ثبت اسناد و دفاتر دادگاه ها می توانند از ابلاغ اظهارنامه هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد خودداری نمایند.
اگر خدایی ناکرده کار به طلاق کشید، در اولین اقدام باید تنظیم دادخواست استرداد جهیزیه انجام شود. باید توجه داشت که زن باید با انجام مراحل قانونی وسایل خودش را استرداد نماید در غیر این صورت اگر وسایل را از منزل شوهر انتقال دهد، شوهر می تواند از او شکایت نماید. اگر سیاهه ای که قبل از آوردن وسایل به منزل شوهر تهیه نموده باشید بدون هیچ مشکلی، می توانید ضمن دادخواست استرداد و ارائه سیاهه، آن را مسترد نمایید.
پرسش: اما ممکن است سوال مطرح شود که اگر سیاهه تنظیم نشده باشد، چه اقدامی باید انجام شود؟
- پاسخ: اگر سیاهه تنظیم نشده باشد، باید به سراغ فاکتورهای خرید وسایل رفت و آنان را به دادگاه ارائه داد. ولی اگر این هم وجود نداشته باشد، مجبور هستید وارد یک دعوی حقوقی پیچیده شوید.
بهترین روش تقسیم جهیزیه پس از طلاق
همانطور که در بالا گفته شده است، در قانون ایران ماده ای مخصوص جهیزیه وجود ندارد و قانون بر اساس عرف و مواد که به صورت غیر مستقیم مربوط به جهیزیه هست به دعوای جهیزیه رسیدگی می کند. این امر و همچنین سنت ها و رسم های مخصوص هر منطقه باعث شده است که پیچیدگی موضوع جهیزیه زیاد شود. هم چنین توجه داشته باشید که اگر زن بعد از طلاق یا در هنگام طلاق بدون اجازه زوج اقدام به انتقال جهیزیه از منزل زوج نماید، بر طبق قانون مرتکب سرقت می شود و پیچیدگی این دعوا بیشتر می شود. تمامی این موارد، اشاره گر این موضوع هست که؛ فقط مشورت تلفنی با یک وکیل در قبل از تهیه جهیزیه و... می تواند کمک کننده برای رفع این پیچیدگی می باشد؛ مشاوره حقوقی جهیزیه قبل از انجام هر کاری می توانند راه حل ساده برای رفع پیچیدگی های استرداد جهیزیه باشد.
پرسش: آیا رسیدگی به اختلاف زوجین بر سر جهیزیه در صلاحیت دادگاه مدنی خاص است یا خیر؟