فسخ نکاح یکی از مهمترین موضوعات حقوقی در حوزه خانواده است که نقش مهمی در حفظ حقوق زوجین ایفا میکند. این مفهوم به افراد این امکان را میدهد که در شرایط خاص و با دلایل موجه، پیوند زناشویی خود را قانونمندانه پایان دهند.
در نظام حقوقی ایران، فسخ نکاح از پیچیدگیهای خاصی برخوردار است و مستلزم رعایت دقیق مقررات و ضوابط قانونی میباشد. این روند به افراد کمک میکند تا در صورت وجود مشکلات اساسی که قبل یا حین ازدواج ایجاد شده، بتوانند از طریق مجاری قانونی رسمی، رابطه زناشویی خود را پایان دهند.
فسخ نکاح یکی از روشهای قانونی برای پایان دادن به عقد ازدواج است که شرایط و ضوابط خاص خود را دارد. طبق ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی، عقد نکاح به سه طریق منحل میشود:
- فسخ
- طلاق
- بذل مدت در عقد موقت
گاهی مواقع افراد برای اینکه با شخص مورد نظر خود ازدواج کنند برخی از مشکلات خود را پنهان کنند و یا اینکه حتی دروغ هم بگویند. مثلا فردی خودش را مهندسی معرفی کند که شرکت دارد و در فلان منطقه لوکس ساکن است و دختر براساس همین پیشنهاد ازدواج را پذیرفته باشد. اما وقتی وارد زندگی مشترک می شوند متوجه می شود که زوج یک کارمند ساده است و نه خانه ای دارد و نه ماشین و شرکت. بلکه حتی مخارج روزانه را هم نمی تواند تامین کند بنابراین دختر می تواند ازدواج را به هم بزند بعبارتی دادخواست فسخ نکاح بدهد. البته دادخواست فسخ نکاح زمانی مورد پذیرش قرار می گیرد که اصولی باشد و یکی از دلایل محکمه پسند برای فسخ نکاح در آن ذکر شده باشد. برای نگارش یک دادخواست فسخ نکاح اصولی می توانید با شماره 09212242670 تماس بگیرید.
وجود اختلافات در تمامی روابط زن و شوهری وجود دارد و نمی توان منکر این قضیه شد. چه بسیار زن و مردی که با یکدیگر دچار اختلاف شده اما وجود این مسائل را بهانه ای برای جدایی در نظر نمی گیرند. در هرصورت اگر زوجین بخواهند از هم جدا شوند، راه های مختلفی در قانون عنوان شده است که یکی از آن ها، فسخ نکاح می باشد. فسخ نکاح شرایط آن با طلاق متفاوت است، اگر چه هردوی آن ها در نهایت منجر به خاتمه یافت رابطه زوجیت می شود.
برخی افراد، فسخ نکاح را همان طلاق در نظر می گیرند اما باید گفت که مقرراتی که برای طلاق تعیین شده است، متفاوت از شرایط فسخ نکاح می باشد. یکی از علت هایی که باعث می شود، عقد نکاح فسخ شود، وجود عیوبی در زن و مرد است که قبل از ازدواج، طرفین از این عیوب اطلاعی نداشته اند. در این صورت زوجین می توانند در صورت وجود شرایط فسخ نکاح، اقدام به تنظیم دادخواست نموده و سپس دادخواست فسخ نکاح در دفاتر الکترونیک قضایی به ثبت می رسد.
فسخ نکاح عمدتا به دلیل وجود بیماری های در زن و مرد است که قانون این حق را به طرفین داده است که در صورت اثبات عیوب ذکر شده در قانون، بتوانند عقد صورت گرفته را فسخ نمایند. در مورد دادخواست فسخ نکاح نیز باید گفت که باید در زمان نگارش آن، نکات حقوقی و آنچه که در قانون آیین دادرسی مدنی برای تنظیم انواع دادخواست ذکر شده است، رعایت شود. با توجه به این که تنظیم دادخواست فسخ نکاح، شیوه و اصول نگارشی خاص خود را دارد، حتی الامکان توصیه می شود که تنظیم آن را برعهده وکلا با تجربه و متخصص در زمینه نگارش اوراق قضایی قرار دهید. برای دریافت مشاوره حقوقی انلاین و رایگان به وبسایت موسسه مراجعه نمایید.
نکاح نوعی عقد است که در صورت وجود شرایط قانونی، فسخ خواهد شد. فسخ نکاح را می توان روشی قانونی برای خاتمه دادن به عقد نکاح در نظر گرفت که در نهایت زوجین از یکدیگر جدا خواهند شد. به موجب ماده 1120 قانون مدنی، عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا بذل مدت در عقد موقت، منحل می شود. بنا بر ماده فوق، فسخ نکاح یکی از راه های منحل شدن عقد زوجیت محسوب می شود. البته که روش های دیگری چون طلاق و بذل مدت در عقد موقت، سبب پایان یافتن به عقد زوجیت خواهد شد.
در فسخ نکاح، طرفینی که تمایل دارند که عقد صورت گرفته را منحل نمایند، باید دلایل قانونی و موجه برای این کار داشته باشند. صرف عدم رضایت از نحوه معاشرت و همچنین نپرداختن نفقه و به طور کلی عدم رعایت مواردی که به عنوان تکالیف زوجیت به شمار می رود، نمی تواند دلایلی برای فسخ نکاح محسوب شود. آنچه که به عنوان دلایل فسخ نکاح در قانون عنوان شده است، اختصاصا به عیوب زن و مرد در ارتباط است.
زوج یا زوجه که قصد فسخ عقد ازدواج را دارند، باید دلایلی که عنوان می کنند، منطبق با شرایط درج شده در قانون مدنی باشد. حال این که زوجین جهت فسخ عقد ازدواج باید به چه مواردی استناد کنند و چه دلایلی به عنوان موارد قانونی فسخ نکاح به شمار می رود، در بخش بعدی به بررسی این موضوعات می پردازیم.
موضوع | فسخ نکاح | طلاق |
---|---|---|
علت | وجود عیوب خاص یا تدلیس | اختلافات زناشویی |
نیاز به علت قانونی | بله - فقط موارد مصرح در قانون | خیر |
مهریه | در اکثر موارد باید پرداخت شود | باید پرداخت شود |
نیاز به گواهی مشاوره | خیر | بله |
فوریت اقدام | بله | خیر |
۱. عیوب مشترک
- جنون: تنها عیب مشترک بین زن و مرد (ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی)
- شامل جنون مستمر یا ادواری
- باید مستقر باشد
- میتواند قبل یا بعد از عقد باشد
۲. عیوب مخصوص مرد (ماده ۱۱۲۲)
- خصاء (اختگی)
- عنن (ناتوانی جنسی)
- مقطوع بودن آلت تناسلی
۳. عیوب مخصوص زن (ماده ۱۱۲۴)
- قرن
- جذام
- برص
- افضاء
- زمینگیری
- نابینایی از هر دو چشم
۴. تدلیس و تخلف از شرط صفت
شرایط تدلیس:
در مورد هر یک از عیوب ذکر شده، نکات مهمی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:
۱. در مورد جنون:
۲. در مورد عیوب مخصوص مرد:
۳. در مورد عیوب مخصوص زن:
۴. در مورد تدلیس:
نکته مهم: برای فسخ نکاح به دلیل هر یک از این عیوب، باید دلایل کافی و مستند ارائه شود. تشخیص نهایی با مراجع قضایی است و صرف ادعا کافی نیست.
توصیه میشود در صورت وجود هر یک از این شرایط، حتماً با وکیل متخصص حقوق خانواده مشورت شود تا از صحت و سقم ادعاها اطمینان حاصل شود.
هرگاه ازدواج بنا به دلایلی که قانونگذار از آن نام برده موجب زیان فاحش یکی از زوجین گردد بنا بر قاعده ی نفی ضرر و به منظور رهایی از بند و قید این ازدواج راهکار فسخ و برهم زدن آن توسط یکی از طرفین با رعایت شرایط خاص آن پیش بینی شده است (ماده 1120 ق. م) که این عوامل عبارتند از:
گزینه (الف): عیوب مشترک موجب حق فسخ در زن و مرد: تنها عیب مشترک مطابق ماده 1121 ق. م ))جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار، اعم از اینکه مستمر یا ادواری باشد، برای طرف مقابل موجب حق فسخ است)). جنون است البته باید گفت جنون اگر عارضه ای زود گذر باشد و استقرار نیابد سبب حق فسخ نمی شود و مبنای حق فسخ برای همسر مجنون رفع ضرر اوست و نیز عارضه جنون مستقر بعداز نکاح نیز به زن حق فسخ می دهد.(ماده 1125 ق. م وکتاب قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی دکتر کاتوزیان).
گزینه (ب): عیوب موجب حق فسخ در مرد برای زن: در ادامه قانونگذار در ماده 1122قانون مدنی این عیوب را برای مرد برشمرده است:
1-خصاء (اختگی) که طبق نظر دکتر کاتوزیان در صورتی برای زن حق فسخ ایجاد می کند که هم پیش از نکاح حادث شده و زن به آن جاهل باشد و هم مانع از ایفای ر وظایف زناشویی باشد.
2-عنن (ناتوانی جنسی مرد در ایفای وظایف زناشویی) به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد و نیز اگر بعداز عقد نکاح و دوران زناشویی هم اگر اتفاق افتد باعث حق فسخ برای زن خواهد بود (ماده 1125 ق. م).
3- مقطوع بودن آلت تناسلی.
گزینه (ج): عیوب موجب حق فسخ نکاح در زن برای مرد: با مداقه در ماده ی 1124 قانون مدنی در می یابیم عیوب ذیل در صورتی موجب حق فسخ نکاح برای مرد است که عیب مزبور در حال عقد وجود داشته باشد و عبارتند از:
قرن: استخوانی است در فرج که مانع جماع می گردد.
جذام: بیماری خوره.
برص: نوعی بیماری پوستی که که بر اثر آن لکهای معمولاًبزرگ سفید یا سیاه در بدن پدید می آید.
افضاء: یکی شدن مجرای بول و حیض.
زمین گیری.
نابینایی از دو چشم (ماده 1123 ق. م).
نکته (مهم): البته بنظر می رسد با پیشرفت علم پزشکی و انجام اعمال جراحی سنگینی تا حد تغییر جنسیت بسیاری از این موجبات حق فسخ محلی از اعراب نداشته باشد، چرا که فلسفه ی وجودی آن که جلوگیری از زیان وارده به یکی از طرفین عقد نکاح است از میان می رود و بقای بنیان خانواده اولی است.
گزینه (د): تدلیس و تخلف از شرط صفت: بر طبق نص صریح قانون مدنی در ماده 1128 هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد.
تدلیس: عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود و تدلیس در نکاح آن است که با اعمال متقلبانه نقص یا عیبی را که در یکی از زوجین است پنهان دارند یا اورا دارای صفت کمالی معرفی کنند که فاقد آن است، چنانچه بعداز عقد معلوم شود که طرف فاقد وصف مذکور بوده است و با عملیات فریبنده آن را مخفی کرده است. اگر زن تدلیس نموده باشد مرد حق فسخ خواهد داشت و اگر مرد تدلیس نماید زن حق فسخ خواهد داشت. برای دریافت مشاوره حقوقی با شماره 02147625900 تماس بگیرید.
موجب فریب طرف عقد شود.
تدلیس کننده طرف عقد باشد.
- تهیه مدارک هویتی
- جمعآوری مستندات پزشکی
- تهیه سند نکاحیه
- تنظیم اظهارنامه رسمی
- ارسال از طریق دفتر خدمات قضایی
- مراجعه به دفتر خدمات قضایی
- تکمیل فرم دادخواست
- پرداخت هزینههای دادرسی
- حضور در جلسات دادگاه
- ارائه مدارک تکمیلی در صورت نیاز
مدارک اصلی:
- کپی مصدق سند نکاحیه
- کارت ملی و شناسنامه
- اظهارنامه یا نامه سفارشی اعلام عیب
- گواهی پزشکی قانونی
مدارک تکمیلی:
- سوابق پزشکی مرتبط
- شهادتنامه شهود
- مدارک دال بر اعلام فسخ
- سایر مستندات مثبِت ادعا
کپی مصدق سند نکاحیه.
کارت ملی.
اظهارنامه یا نامه سفارشی اعلام عیب و فسخ.
نامه پزشکی قانونی.
شهادت شهود عند الاقتضاء.
سوابق پزشکی.
ارجاع امر به پزشک قانونی.
سایر مدارک دال بر اثبات ادعای فسخ.
مدارک دال بر اعلام فسخ.
صدورحکم تنفیذ فسخ نکاح به علت وجود عیب (عیوب مشترک و منفرد در زوجه یا زوج) و یا به جهت تدلیس و یا تخلف از شرط صفت به انضمام کلیه خسارات قانونی.
حسب مورد مواد 1121 - 1122 - 1123 - 1124 - 1125- 1128 - 1131 قانون مدنی.
هرچند فسخ نکاح از دعاوی غیر مالی می باشد و نیاز به رشید بودن زوجه ندارد، و البته موارد زیر نیز در این مورد صدق می کنند:
زوج هم اگر به همراه نماینده قانونی ضمیمه گردد بنظر می رسد که بتواند کما اینکه دفاتر همین رویه را دارند و ملزم به ثبت چنین دادخواستی هستند.
ارسال قبلی اظهار نامه یا نامه سفارشی اعلام عیب و فسخ و یا نامه ی پزشکی قانونی.
برخلاف طلاق تنها وجودعیوب موجب حق فسخ نکاح کافی است و نیازی به این گواهی نمی باشد.
۱. فوریت در اقدام
- فسخ نکاح از خیارات فوری است
- تأخیر غیرموجه میتواند به سقوط حق منجر شود
۲. شرایط افراد زیر ۱۸ سال
- نیاز به حضور نماینده قانونی
- امضای دادخواست توسط ولی
- رعایت مصلحت قاصر
۳. مستندات قانونی
- مواد ۱۱۲۱ تا ۱۱۲۵ قانون مدنی
- ماده ۱۱۲۸ (تخلف از شرط)
- ماده ۱۱۳۱ (فوریت خیار)
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان ...
با سلام و احترام
اینجانب ... فرزند ... به شماره ملی ... ساکن ... به طرفیت ... فرزند ... به شماره ملی ... ساکن ... دادخواست فسخ نکاح به شرح ذیل تقدیم میدارم:
شرح خواسته: صدور حکم تنفیذ فسخ نکاح به علت [ذکر دلیل قانونی] به انضمام کلیه خسارات قانونی
دلایل و منضمات:
۱. کپی مصدق سند نکاحیه شماره ...
۲. گواهی پزشکی قانونی مورخ ...
۳. اظهارنامه شماره ... مورخ ...
[سایر دلایل]
مستندات قانونی:
مواد ۱۱۲۱، ۱۱۲۲، ۱۱۲۳، ۱۱۲۴، ۱۱۲۵، ۱۱۲۸ و ۱۱۳۱ قانون مدنی
با احترام
نام و نام خانوادگی
امضا و اثر انگشت
تاریخ
```
فسخ نکاح راهکاری قانونی برای پایان دادن به ازدواج در شرایط خاص است. موفقیت در این دعوی مستلزم رعایت دقیق شرایط قانونی، جمعآوری مستندات کافی و اقدام به موقع است. توصیه میشود برای حصول نتیجه بهتر، از مشاوره حقوقی متخصصان این حوزه بهرهمند شوید.
فسخ نکاح یک فرآیند پیچیده حقوقی است که نیازمند دقت، تخصص و آگاهی کامل از مقررات قانونی میباشد. هر چند این روش راهکاری برای خروج از ازدواج نامناسب است، اما باید توجه داشت که تصمیمگیری در این زمینه باید با تعقل و بررسی همه جوانب صورت پذیرد.
مهمترین نکات در فرآیند فسخ نکاح عبارتند از:
در نهایت، هدف از فسخ نکاح، حفظ حقوق طرفین و ایجاد فرصتی برای زندگی مطلوبتر است. این روند نیازمند نگاهی عمیق، منطقی و انسانی است.
خدمات نگارش |
نگارش انواع دادخواست |
مشاوره حقوقی طلاق توافقی |
مشاوره حقوقی فسخ نکاح |
مشاوره حقوقی نامزدی تا قسخ نکاح |
مشاوره حقوقی ازدواج موقت |
درباره ما |