نفقه یکی از حقوق مسلم و قانونی زنان و فرزندان در نظام حقوقی ایران است که متأسفانه در بسیاری از موارد نادیده گرفته میشود. این حق قانونی که ریشه در قوانین مدنی و شرعی دارد، تضمینکننده تأمین نیازهای اساسی زندگی همسر و فرزندان است. در جامعه امروز، با افزایش مشکلات اقتصادی و تغییر در روابط خانوادگی، موارد عدم پرداخت نفقه رو به افزایش است و این موضوع به یکی از چالشهای جدی خانوادههای ایرانی تبدیل شده است. زنان و فرزندانی که از دریافت نفقه محروم میشوند، نه تنها با مشکلات مالی و معیشتی روبرو میشوند، بلکه آسیبهای روحی و روانی جدی نیز متحمل میگردند.
قانونگذار با درک اهمیت این موضوع، راهکارهای قانونی متعددی برای مطالبه نفقه پیشبینی کرده است. از مراجعه به دادگاه خانواده گرفته تا امکان طرح شکایت کیفری علیه همسر مستنکف از پرداخت نفقه، همگی ابزارهایی هستند که قانون در اختیار زنان قرار داده است. با این حال، بسیاری از زنان به دلیل عدم آگاهی از حقوق قانونی خود یا ترس از عواقب اجتماعی و خانوادگی، از پیگیری این حق قانونی خودداری میکنند. گاهی نیز فشارهای اجتماعی و خانوادگی یا تهدیدهای همسر، مانع از اقدام قانونی آنها میشود.
نکته مهم این است که مطالبه نفقه صرفاً یک حق مالی نیست، بلکه تضمینکننده کرامت انسانی و حفظ شأن اجتماعی زن و فرزندان است. زمانی که یک زن مجبور میشود برای تأمین نیازهای اولیه زندگی خود و فرزندانش دست به دامان دیگران شود یا در شرایط سخت اقتصادی زندگی کند, نه تنها سلامت جسمی و روانی او و فرزندانش به خطر میافتد، بلکه آینده فرزندان نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. اثرات منفی عدم پرداخت نفقه میتواند تا سالها در زندگی فرزندان باقی بماند و حتی بر نحوه نگرش آنها به زندگی و روابط خانوادگی تأثیر بگذارد.
در چنین شرایطی، آگاهی از حقوق قانونی و راهکارهای مطالبه نفقه، نخستین گام برای احقاق حق است. زنان باید بدانند که قانون از آنها حمایت میکند و مراجع قضایی موظف به رسیدگی به دادخواست نفقه هستند. همچنین، وجود وکلا و مشاوران حقوقی متخصص در این زمینه میتواند کمک بزرگی به زنان در مسیر مطالبه حقوق قانونیشان باشد.
این روزها کم نیستند زنان و فرزندانی که حتی از ابتداییترین نیازهای روزمره محروم هستند. شبهای زیادی را گرسنه تا صبح سر میکنند و در شرایط دشواری زندگی میکنند. زمانی میرسد که زن دیگر توان تحمل چنین شرایطی را ندارد و تصمیم میگیرد برای دریافت حق قانونی خود و فرزندانش اقدام کند. در این راهنما، تمام مراحل مطالبه نفقه را به صورت گام به گام توضیح خواهیم داد.
این روزها کم نیستند زنان و فرزندانی که حتی از ابتدایی ترین نیازهای روزمره محروم هستند. حتی شب های زیادی را گرسنه تا صبح سر می کنند. زمانی می رسد که زن دیگر توان تحمل چنین شرایطی را ندارد و تصمیم می گیرد برای نفقه خود و فرزندش اقدام کند. اولین گام برای مطالبه نفقه چیست؟ به کجا باید مراجعه کند؟ چگونه اثبات کند که نفقه ای به آنها پرداخت نمی شود؟ و ... . با ما همراه باشید تا تمام سوالات شما پاسخ داده شود.
نفقه به عنوان یکی از حقوق مالی خانم ها بعد از عقد ازدواج به شمار می رود. تا زمانی که زوجین به صورت مشترک با هم زندگی می کنند، وظیفه پرداخت نفقه برعهده شوهر است و بعد از آن که بین آنها جدایی رخ دهد، دیگر شوهر وظیفه ای برای پرداخت نفقه ندارد. البته این موضوع در طلاق رجعی استثاء دارد و زوج باید در مدت عده طلاق مانند سابق به پرداخت نفقه زوجه بپردازد. خانم های متاهل طبق قانون و شرع، تکلیفی برای تامین کردن هزینه های زندگی ندارند و از این رو، شوهر باید برای تامین کردن مخارج زندگی همسر و فرزندان خود اقدام کند.
طرح دعاوی نفقه زمانی مطرح می شود که پرداخت نفقه از طرف شوهر صورت نگرفته است و در این شرایط، زوجه برای آن که به حق قانونی خود برسد، ناچار به طرح دعوا علیه همسر خود می شود. ثبت شکایت نفقه از بعد حقوقی به وسیله نگارش دادخواست نفقه انجام شده و رسیدگی به چنین دعاوی در دادگاه خانواده انجام می شود. در مورد نحوه نگارش دادخواست نفقه، در ستون خواهان، مشخصات زوجه و در ستون خوانده، مشخصات زوج درج می شود.
گفتنی است که تعلق گرفتن نفقه به زوجه مستلزم انجام وظایف زوجیت در برابر شوهر است. بنابراین اگر شوهر مدعی باشد که زوجه اقدام به تمکین در برابر او نمی کند، در این صورت تکلیفی برای پرداخت نفقه ندارد. نفقه زوجه با نفقه فرزندان دارای تفاوت هایی است و قانون پرداخت نفقه زوجه را الزامی کرده است اما پرداخت نفقه فرزندان منوط به استطاعت مالی شوهر است. میزان نفقه نیز بر اساس عوامل مختلفی مانند میران تحصیلات و اشتغال زوجه تعیین می شود.
از آن جهت که نگارش دادخواست نفقه قواعد و تشریفات خاص خود را دارد، بهتر است که تنظیم آن را برعهده وکلا دادگستری موسسه حقوقی وکیل تلفنی قرار دهید. برای دریافت مشاوره حقوقی با شماره 09212242670 تماس بگیرید.
نفقه به طور کلی به هزینه ها و مخارج زندگی مربوط می شود که قانون و شرع اسلام، تامین کردن چنین مواردی را برعهده زوج قرار داده است. برقراری پیوند ازدواج یکسری وظایفی را برای زوجین ایجاد می کند که به واسطه آن، شوهر وظیفه دارد که از عهده هزینه های زندگی همسر و همچنین فرزندان خود برآید. با توجه به این که قانونگذار، شوهر را مسئول ریاست خانواده قرار داده است، از این حیث، می توان گفت که زوج وظیفه پرداخت کردن نفقه را دارد.
طبق ماده 1107 قانون مدنی، نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که بطور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء. در واقع می توان گفت که نفقه، به نیاز های متعارف زندگی مرتبط است و شوهر باید چنین نیاز های همسر خود را تامین کند.
نفقه طبق قانون به زوجه و اقارب نسبی تعلق می گیرد. پرداخت نفقه زوجه در هر شرایطی الزامی است اما پرداخت نفقه اقارب نسبی منوط به یکسری شرایط است. در صورتی که زوجه، از شرایط مالی مناسبی برخوردار بوده و حتی اشتغال نیز داشته باشد، مانعی برای پرداخت نفقه از طرف شوهر نیست. در واقع شوهر نمی تواند به این موضوع استناد کند که چون، همسر او دارای شغل مناسبی بوده و دارای درآمد مشخصی نیز است، وظیفه ای برای پرداخت نفقه ندارد. اما به لحاظ قانونی در مورد پرداخت نفقه، شرایط مالی زوجه مورد توجه قرار نگرفته و زوج باید در هر صورت اقدام به پرداخت کردن نققه همسر خود نماید.
با توجه به این که نفقه، حق زوجه محسوب می شود، اما در شرایطی نیز نفقه به او تعلق نمی گیرد. موضوع بسیار مهمی که در مورد تعلق گرفتن نفقه به زوجه مطرح است، بحث تمکین او دربرابر شوهر است. طبق قانون مدنی، تعلق گرفتن نفقه به زن، مشروط به ادای تکالیف زوجیت از طرف وی می باشد.
بنابراین در صورتی که زوجه بدون داشتن دلایل قانونی و موجه، از تمکین در برابر شوهر خودداری می کند، قانونا شوهر این امکان را دارد که از پرداخت نفقه همسر خود خودداری نماید. در واقع می توان گفت که تمکین از شوهر اعم از عام و خاص، شرط قانونی برای پرداخت نفقه به زوجه است. شما می توانید از مشاوره حقوقی انلاین و رایگان نیز بهره مند شوید.
معیار های مختلفی در تعیین نفقه زوجه دخیل هستند و به طور کلی شرایط و اوضاع زندگی زن در این زمینه مورد بررسی قرار می گیردو زمانی که زوجه دادخواست مطالبه نفقه به دادگاه می دهد، از این رو قاضی برای تعیین کردن مقدار نفقه زن، پرونده را به کارشناس رسمی ارسال می کند تا نظریات کارشناسی در این زمینه بررسی شود.
مواردی مانند سن، وضعیت اشتغال، میزان تحصیلات و مواردی از این قبیل در تعیین کردن میزان نفقه زوجه موثر هستند. بنابراین حق نفقه خانم های متاهل با یکدیگر متفاوت است و نمی توان آنها را با یکدیگر مقایسه نمود.
خانم الف با تحصیلات کارشناسی ارشد و سابقه 10 سال زندگی مشترک در منطقه متوسط شهر:
خانم ب با دو فرزند و سکونت در منطقه بالای شهر:
نفقه زن با نفقه فرزندان از جهات مختلفی یکسان نیست. با توجه به این که عوامل گوناگونی در تعیین نفقه دخیل هستند، از این حیث نفقه فرزندان با نفقه زن به صورت یکسان نمی باشد. گفتنی است که شوهر در صورتی که تمکن مالی نداشته باشد، می تواند از پرداخت نفقه فرزند خودداری کند اما این موضوع در مورد نفقه زوجه صدق نمی کند.
خانوادهای با دو فرزند که پدر توان مالی محدودی دارد:
خانوادهای با فرزند دانشجو:
نگارش دادخواست نفقه مانند نگارش سایر دادخواست ها منوط به تهیه و تنظیم مدارک مشخصی است. برای تنظیم دادخولست مطالبه نفقه باید مدارک زیر تهیه شود:
خانم الف با ارائه کامل مدارک و مستندات زیر موفق به اخذ حکم نفقه شد:
خانم ب به دلیل نقص در مدارک زیر با تأخیر در رسیدگی مواجه شد:
مطالبه نفقه مانند سایر دعاوی حقوقی از طریق تنظیم دادخواست و ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود. با ارائه چنین دادخواستی، دادگاه شوهر را ملزم به پرداخت نفقه می کند. گفتنی است که امکان شرح شکایت کیفری برای مطالبه نفقه نیز وجود دارد. البته برای شکایت از شوهر به دلیل ارتکاب جرم ترک انفاق، توانایی مالی زوج مورد بررسی قرار می گیرد. برای دریافت مشاوره حقوقی تلفنی با شماره 02147625900 تماس بگیرید.
خانم الف با ارائه مدارک کامل و استشهاد محلی توانست:
خانم ب پس از اثبات تمکن مالی همسر:
در مورد هزینه نگارش دادخواست نفقه باید گفت که امکان مشخص کردن میزان هزینه ثابت در این زمینه نیست و بسته به معیار های مختلفی به تبع هزینه های مربوطه نیز بیشتر است. در صورتی که دادخواست نفقه توسط وکیل تنظیم شود، طبیعتا هزینه تنظیم دادخواست بیشتر خواهد شد.
در خصوص نگارش دادخواست نفقه نیز باید گفت که امکان ارائه مشاوره حقوقی تلفنی وجود دارد و در این زمینه صرفا هزینه های مربوط به خدمات مشاوره در نظر گرفته می شود. برای تنظیم دادخواست نفقه بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه و با هزینه های مناسب به شما پیشنهاد می کنیم که با موسسه حقوقی وکیل تلفنی در ارتباط باشید. این موسسه، دادخواست نفقه را با هزینه مقرون به صرفه تنظیم می کند و به صورت آنلاین دادخواست برای متقاضیان ارسال می شود. جهت نگارش دادخواست نفقه با هزینه مناسب می توانید با 09212242670 تماس بگیرید.
با توجه به ماده 1206 قانون مدنی، زوجه می تواند نفقه کذشته خودرا از زوج مطالبه کند و با توجه به اینکه در این ماده عنوان شده که اقارب زوج فقط نسبت به نفقه ی آتیه می توانند دادخواست بدهند به طریق اولی زوجه نیز می تواند چنین در خواستی بدهد و نیز در مورد نفقه حالیه نیز تا وقتی که زوجه تمکین می کند و نشوز نکرده و در صورت عدم تمکین نیز با دلایل موجهه قانونی باشد که در مقالات گذشته به آن اشاره شد مستحق نفقه خواهد بود.
ریاست محترم دادگستری شهرستان ... با عرض سلام و احترام به استحضار میرساند: اینجانب (زوجه) ... به استناد و وفق تصویر مصدق عقدنامه شماره ... مورخ ... در دفترخانه شماره... شهرستان ... به عقد دائم یکدیگر در آمدیم اما متاسفانه خوانده به مدت ... بدون دلیل شرعی و قانونی از پرداخت نفقه بنده خودداری می نماید و اینجانب هیچ نوع وجهی از بابت نفقه از همسر شرعی وقانونی خویش دریافت نمی نمایم؛ لذا با توجه به اینکه طبق قانون به محض وقوع عقد زوج موظف به پرداخت نفقه به زوجه می باشد به استناد مواد 1106 و 1107 و 1110 قانون مدنی تقاضای تعیین میزان نفقه خویش و الزام خوانده به پرداخت نفقه ایام گذشته وآینده را با جلب نظر کارشناس دارم؛ ضمناً با توجه به اینکه خواسته در معرض تضییع می باشد به استناد ماده 108 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی بدواً صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن قبل از ابلاغ وفق ماده 117 آن قانون نیز تقاضا می شود.
بسمه تعالی
ریاست محترم دادگستری شهرستان تهران
با سلام و احترام؛
نام و نام خانوادگی: ....... نام پدر: ......... شماره ملی: ......... نشانی: تهران، خیابان [...]، پلاک [...] تلفن همراه: ............
نام و نام خانوادگی: ......... نام پدر: ...... شماره ملی: ....... نشانی: تهران، خیابان [...]، پلاک [...] تلفن همراه: ........
احتراماً به استحضار میرساند اینجانب....... به استناد و وفق تصویر مصدق عقدنامه شماره.......... مورخ ..... صادره از دفترخانه شماره ....... شهرستان تهران به عقد دائم خوانده درآمدهام. متأسفانه نامبرده از تاریخ....... بدون هیچ دلیل شرعی و قانونی از پرداخت نفقه اینجانب خودداری نموده و بنده هیچ وجهی از بابت نفقه از ایشان دریافت نکردهام.
با عنایت به اینکه:
لذا با توجه به مراتب فوق و مستنداً به مواد مذکور تقاضای:
با احترام نام و نام خانوادگی: .....
تاریخ: ........
امضاء و اثر انگشت
مشاوره حقوقی حق التنصیف |
محکم ترین دلایل طلاق از نظر دادگاه |
مشاوره حقوقی اجرت المثل |
نگارش دادخواست مطالبه مهریه به نرخ روز |
مشاوره حقوقی نفقه |
نگارش انواع دادخواست |
درباره ما |