۲. مرجع رسیدگی

• دستور تخلیه:
  توسط قاضی شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی در قالب دستور فوری و خارج از نوبت صادر می‌شود.

• حکم تخلیه:
  تنها با دادخواست رسمی به دادگاه حقوقی و پس از برگزاری جلسه رسیدگی و دادرسی کامل صادر می‌شود.

 

 ۳. شرایط صدور

• دستور تخلیه:
  فقط در صورتی صادر می‌شود که:

  • قرارداد اجاره کتبی باشد

  • مدت قرارداد به پایان رسیده باشد

  • موجر مالک رسمی یا قانونی ملک باشد

 

• حکم تخلیه:
  در شرایطی صادر می‌شود که:

  • قرارداد اجاره شفاهی یا عادی باشد

  • قرارداد فاقد مدت باشد یا شرایط آن اختلافی باشد

  • مستأجر تخلف کرده باشد (مثل عدم پرداخت اجاره، استفاده نامشروع، یا انتقال به غیر)

 

 ۴. مدت زمان رسیدگی

• دستور تخلیه:
  بسیار سریع (معمولاً ظرف چند روز کاری) صادر می‌شود چون نیاز به تشکیل جلسه رسیدگی ندارد.

• حکم تخلیه:
  زمان‌بر است (ممکن است چند ماه طول بکشد) چون نیاز به دادخواست، تشکیل جلسه، دفاعیات طرفین، و نهایتاً صدور رأی دارد.

 

 ۵. قابلیت تجدیدنظر

• دستور تخلیه:
  قابل تجدیدنظر نیست چون حکم قضایی نیست؛ بلکه «دستور اجرایی» است.

• حکم تخلیه:
  قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان است؛ یعنی مستأجر یا موجر می‌تواند نسبت به آن اعتراض کند.

 

 ۶. نحوه اجرا

• دستور تخلیه:
  پس از صدور، به اجرای احکام ارسال شده و معمولاً ظرف چند روز ملک تخلیه می‌شود.

• حکم تخلیه:
  ابتدا باید قطعیت پیدا کند (پایان مهلت تجدیدنظر یا تأیید در دادگاه تجدیدنظر) و بعد از آن قابل اجراست.

 

 نتیجه‌گیری نهایی

 

در عمل، اگر شما مالک ملکی هستید که قرارداد آن به‌درستی و کتبی تنظیم شده و مدت آن تمام شده، دستور تخلیه بهترین و سریع‌ترین راه است. اما اگر قرارداد قدیمی است، اختلاف دارید یا تخلفی رخ داده، باید از طریق حکم تخلیه اقدام کنید. در هر دو حالت، مشورت با وکیل تخصصی ملکی یا دریافت مشاوره حقوقی غیر حضوری توصیه می‌شود تا از اتلاف وقت و اشتباهات حقوقی جلوگیری شود.