حق‌الوکاله چیست؟

برای توضیح اصطلاح فوق لازمست نکته‌ ای اشاره شود و آن اینکه کار و عمل انسان ارزشمند و محترم است، لذا هر فعالیتی که بصورت مشروع و قانونی و البته با مطالبه شخص دیگر انجام گیرد مستحق اجرت خواهد بود. اگر اجرت پیش از انجام عمل؛ معین شده باشد اجرت المسمی و اگر از قبل تعیین نشده باشد، فرد مستحق اجرت المثل عمل خویش است که براساس نوع و میزان اقداماتی که انجام داده تعیین و مطالبه می‌شود.

خطرات وکالت و حق الوکاله (توصیات بانوی وکیل ما)

"در جدول زیر چارت های اقتصادی ویژه شرایط کرونا برای ملاقات تلفنی با وکیل در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است تا به جای مراجعه به وکیل با او تماس بگیرید و به علت کرونا از احقاق حقوق خود باز نمانید"

 

رزرو مشاوره حقوقی تلفنی شبانه روزی	02147625900
برای اتصال به درگاه پرداخت آنلاین و دریافت ارزان ترین مشاوره تلفنی فوری و 24 ساعته با سرشناس ترین وکلای متخصص در ایران، تصویرک زیر را لمس نمایید.
چارت های اقتصادیِ هزینه ی مشاوره حقوقی تلفنی با برترین وکلای دادگستری
مدت زمان مشاوره حقوقی	اجرت (تومان)
۵ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل	20.000هزار تومان
۱۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل	30.000هزار تومان
۱۵ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل	50.000هزار تومان
۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل	60.000هزار تومان
۳۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل	90.000 هزار تومان
۱ ساعت مشاوره حقوقی با وکیل	150.000هزار تومان
پرداخت آنلاین و رزرو مشاوره حقوقی تلفنی فوری
*توجه* لطفاً پس از پرداخت، لوگوی واتساپ زیر را لمس نموده و تصویر فیش واریزی را به آن ارسال نمایید تا وکیل در کمتر از 5 دقیقه با شما تماس بگیرد.
روش پرداخت بعدی به این صورت می باشد که یکی از مبالغ فوق را به شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۳۸۲۲۸۴۵۳۸ به نام هادی توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را به شماره ۰۹۲۱۲۲۴۲۶۷۰ پیامک یا واتساپ نمایید تا وکیل در کمتر از ۵ دقیقه به خط شما تماس حاصل می کند.
مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان کلیک کنید

مستند به قانون هر گونه وکیل اعم از حضوری یا وکیل تلفنی کسی است که برای انجام عملی حقوقی؛ از موکل خود نیابت و یا وکالت گرفته و اقدام خواسته شده توسط موکل را انجام می‌دهد.

نکته‌ای باید از همین ابتدا مدنظر قرار گیرد مشاوره حقوقی با وکیل است و اینکه یک وکیل دادگستری در امور وکالتی و کاری مربوط به خود؛ هیچ زمان نمی‌تواند نتیجه دعوا را تضمین کند و موکل هم هرگز نمی‌تواند بیشتر از اقدامات معمول و خارج از وظیفه وکالت از وکیل متوقع باشد. این جمله در اصطلاح حقوقی به وکالت به وسیله است نه به نتیجه تعبیر می‌گردد.

بنابراین اگر بعد از انعقاد قرارداد وکالت و پیگیری امور حقوقی یا کیفری توسط وکیل؛ نتیجه دعوا به ضرر یا شکست موکل به پایان رسید وکیل به شرط عدم تقصیر؛ مسئولیت ندارد و نیز مستحق حق‌الوکاله قراردادی می‌باشد و اگر موکل مدعی است از اقدامات و یا قصور وکیل متضرر شده است می‌تواند با اثبات امر از وکیل خود جبران خسارت بخواهد البته رابطه سببیت بین رفتار وکیل و ورود ضرر و زیان به موکل شرط است‌.

هرگاه انجام کار به دستور و خواست دیگری باشد و فرد قصد تبرع و اقدام رایگان نداشته باشد مستحق اجرت عمل خویش است.

حق‌الوکاله وکیل هم یکی از هزینه‌هاییست که در ازای اقدامات وکیل و بسته به نوع اقدام یا عملی که قرارست وکیل انجام دهد پیش ازشروع کار تعیین و بر آن توافق می‌شود و نیز ممکن است تعیین حق‌الوکاله به انتهای عمل موکول شود که چنانچه وکیل و موکل به اختلاف بیفتند طبق تعرفه و در نبود تعرفه؛ وکیل براساس عمل خود مستحق اجرت المثل می‌شود. این راهکار مستندبه قانون مدنی در حالیست که ایین نامه تعرفه حق‌الوکاله وکلا را ملزم به درج مبلغ دقیق حق‌الوکاله در فرم وکالت‌نامه نموده و استفاده از واژه‌های مبهمی چون (منطبق بر تعرفه) را ممنوع کرده است و تذکر داده مبلغ باید دقیقاً تعیین شود.

ضمناً در صورتی که حق‌الوکاله وجه نقد نباشد وکیل موظف است ضمن درج اصل حق‌الوکاله، معادل ارزش ریالی آن را در وکالت‌نامه اظهار نماید.

نرخ حق‌الوکاله را چگونه می‌توان بدست آورد؟

از همان ابتدای توافق با وکیل برای پیگیری یک پرونده و یا طرح شکایت در دادسرا و یا حضور در دادگاه برای دفاع از موکل؛ معمولا میزان حق‌الوکاله یا تعرفه قانونی برای تعیین حق‌الوکاله از نخستین سوالاتی است که از وکلا پرسیده می‌شود.

1. آیا می‌توان بر میزان حق‌الوکاله توافق کرد؟

2. تعرفه قانونی حق الوکاله؛ در هر پرونده و موضوع خاص چه میزان است؟

3. آیا حق‌الوکاله به نوع دعوا از حیث مالی یا غیرمالی بودن ارتباط دارد؟

آنچه در ارتباط با سوالات فوق می‌توان مورد اشاره قرار داد اینست که قرارداد حق‌الوکاله نوعی توافق است که میان وکیل و موکل شکل می‌گیرد. موضوع دعوا یکی از ارکان مهم در تعیین حق‌الوکاله است که باید مشخص گردد.

 نکته مهم دیگر در تعیین میزان حق‌الوکاله اینست که بعضی از دعاوی حقوقی از جمله مطالبه وجه یا دعاوی خانوادگی مانند مهریه میزان حق‌الوکاله درصدی از خواسته است در این موارد لازمست میزان دقیق خواسته برای تعیین حق‌الوکاله مشخص باشد.

نرخ حق‌الوکاله

تعیین میزان حق‌الوکاله همیشه باتوجه به میزان خواسته دعوا صورت نمی‌گیرد. مثلا در شکایات کیفری معمولا میزانی از حق‌الوکاله با تراضی و توافق طرفین تعیین شده و طبق قانون تراضی در تعیین حق‌الوکاله معتبر است.

میزان حق‌الوکاله باتوجه به حدود مشخص شده برای مداخله وکیل هم قابل تعیین است. مثلاً حق‌الوکاله وکیلی که تنها حق پیگیری پرونده در مرحله بدوی و تجدید نظر دارد با وکیلی که حق مداخله در دیوان عالی کشور با عناوینی چون فرجام خواهی یا اعاده دادرسی دارد متفاوت است و معمولا میزان حق‌الوکاله در این موارد بیشتر و بالاتر از مراحل بدوی و تجدید نظر تعیین می‌شود. و در نهایت لازم به توضیح است که حق‌الوکاله توافقی برای پیگیری و مطالعه صرف پرونده در دادسرا می‌تواند حق الوکاله‌ای محدودتر ازمراحل دادرسی و دادسرا در نظر گرفته شود.

چه زمانی باید حق‌ الوکاله پرداخت شود؟

زمان پرداخت حق‌الوکاله معمولاً بستگی به توافق و رضایت طرفین دارد اما اکثر اوقات حق‌الوکاله تعیینی در یک یا دو مرحله به وکیل پرداخت می‌شود. مثلا بخشی از حق‌الوکاله ابتدای تنظیم دادخواست یا شکواییه و بخشی از آن بعد از صدور حکم به وکیل پرداخت می‌شود. و با اینکه بلافاصله بعد از قبول وکالت؛ بصورت نقدی نسبت به تادیه حق‌الوکاله اقدام صورت می‌گیرد.

نکته حائز اهمیت اینکه معمولاً میزان دقیق حق‌الوکاله باید در قرارداد وکالت مشخص و لحاظ گردد و بر همین مبنا تمبر مالیاتی هم توسط وکیل ابطال و به وکالت‌نامه الصاق می‌گردد.

با وجود آنکه توافق تلفنی وکیل یا حضوری و موکل برای زمان پرداخت حق‌الوکاله منشا اثر است اما ماده ۲۲ آیین نامه تعرفه وکلا می‌گوید حق‌الوکاله وکیل را در هر مشاوره حقوقی باید ابتدای هر مرحله به وکیل پرداخت. مگر اینکه به نحوی دیگر توافق شده باشد.

برای درک بهتر ماده فوق باید یاداوری شود که مراحل رسیدگی بدین شرح است.

• در دعاوی حقوقی.
• مرحله بدوی.
• مرحله تجدیدنظر.
• مرحله فرجام خواهی.
• اجرای حکم.

 

• و در امور کیفری مراحل رسیدگی بدین شرح است:

 

• تعقیب و تحقیقات مقدماتی در دادسرا.
• دادرسی در دادگاه.
• تجدیدنظر خواهی.
• فرجام خواهی.
• اجرای حکم.

 

باوجود اشاره ماده ۲۲ به مرحله رسیدگی یعنی می‌بایست در ابتدای شروع به رسیدگی در هر مرحله حق‌الوکاله وکیل را به او پرداخت اما انتهای ماده اشاره دارد که توافق خلاف مقرره فوق ممکن است.

آیا نرخ حق ‌الوکاله در دعاوی با موضوعات مختلف متفاوت است؟

دعاوی دارای موضوعات مختلفی هستند. حق‌الوکاله حتی اگر با توافق هم تعیین شود اما باز هم دستخوش موضوع دعوا خواهد شد.

اقامه دعاوی مالی و غیر مالی هر کدام آثار و شرایط خاصی برای موکل به جای خواهد گذاشت و به تبع آثار مذکور؛ زحمات و اقدامات متفاوتی هم از ناحیه وکیل می‌طلبد.

وقتی به تبع اقامه یک دعوای حقوقی نیاز است ادله و مستندات پیچیده به توصیه وکیل؛ توسط موکل آماده و روی میز قاضی حاضر شود؛

وقتی لابلای مواد و متون مختلف حقوقی؛ استناد به تبصره یا بند قانونی خاص؛ گره کور یک پرونده قدیمی متروک را می‌گشاید انجاست که لازمست مزد تفکر و استناد درست و بجای وکیل در قالب حق‌الوکاله به او پرداخت گردد.

حق‌الوکاله دعاوی مالی و غیرمالی متفاوت است. دعاوی مالی دعاوی هستندکه هدف از آنها مستقیم یاغیر مستقیم بدست آوردن مال یا حق مالیست.

منصوص ترین دعوای مالی نفقه است که هدف و قصد مستقیم از طرح آن بدست آوردن مال است.

و منصوص‌ترین دعوای غیرمالی تمکین و حضانت است که اگرچه در جاهایی منتج به دریافت حقوق مالی هم هست اما در اصل و نوع خود غیرمالی بشمار می‌آید.

الف) در دعاوی مالی میزان مشخصی از درصد بهای خواسته  بعنوان حق‌الوکاله در نظر گرفته می‌شود.

• مستندبه ماده ۹ ایین نامه تا مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال ۸ درصد بهای خواسته

• از ۵۰۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد ریال ۷ درصد بهای خواسته

• حق‌الوکاله از۲میلیارد ریال تا ۱۰ میلیارد ریال ۵ درصد بهای خواسته

• نسبت به مازاد بر ۱۰میلیارد تا۳۰ میلیارد ریال ۴ درصد بهای خواسته

• از ۳۰ میلیارد به بالا ۳ درصد بهای خواسته

ب) حق‌الوکاله دعاوی خانواده و امور حسبی و دعاوی غیر مالی

• حق‌الوکاله همه دعاوی خانوادگی یا مالی ناشی از زوجیت و امور حسبی حداقل ۵ میلیون و حداکثر ۲۰۰ میلیون ریال.

• حق‌الوکاله دعاوی که مالی نیست یا تعیین بهای خواسته ۱۱۳۰ در آن قانونا ممکن نیست ۴ میلیون ریال و حداکثر ۳۰۰ میلیون ریال.

حق‌الوکاله در دعاوی کیفری

دعاوی کیفری دعاوی هستند که به تبع امری کیفری یا وقوع جرم محقق شده و معمولاً از مرحله تعقیب و تحقیق در دادسرا آغاز و در دادگاههای مختلف کیفری ۱ و ۲ یا دادگاه انقلاب یا کیفری اطفال و نوجوانان و یا کیفری ویژه رسیدگی به جرائم نوجوانان مورد رسیدگی واقع می‌شود.

حق‌الوکاله در دعاوی کیفری

حق‌الوکاله دعاوی؛ در حوزه صلاحیت هر کدام از دادگاههای فوق باتوجه به نوع جرم و مجازات تعیینی بدین شرح مقرر شده است:

1. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد یا  حبس تعزیری درجه یک: حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر دو میلیارد ریال.

2. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های تعزیری درجه 2 و 3: حداقل مبلغ سی میلیون ریال و حداکثر یک میلیارد ریال.

3. حق‌الوکاله دیگر جرایم: حداقل مبلغ ده میلیون ریال و حداکثر پانصدر میلیون ریال.

حق‌الوکاله جرایم داخل در صلاحیت رسیدگی دادگاه‌های کیفری دو و نظامی دو و اطفال و نوجوانان:

1. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های حدود، دیات و تعزیری درجه 4 و 5: حداقل مبلغ ده میلیون ریال و حداکثر پانصد میلیون ریال.

2. حق‌الوکاله جرایم مستوجب مجازات‌های تعزیری درجه 6: حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر سیصد میلیون ریال.

3. حق‌الوکاله دیگر جرایم: حداقل مبلغ دو میلیون ریال و حداکثر دویست میلیون ریال.

حق‌الوکاله اعتراض به قرارهای قابل اعتراض دادسرا: حداقل یک میلیون ریال و حداکثر یکصد و پنجاه میلیون ریال؛

حق‌الوکاله فرجام خواهی کیفری، تقاضای اعاده دادرسی و تقاضای اعمال ماده 477 آیین دادرسی کیفری: حداقل دو میلیون ریال و حداکثر دویست میلیون ریال؛

حق‌الوکاله دعاوی که فقط وکلای تبصره ماده 48 آیین دادرسی کیفری می‌توانند در آنها قبول وکالت نمایند: حداقل پنجاه میلیون ریال و حداکثر پانصد میلیون ریال.

تبصره (1): از حق‌الوکاله دعاوی کیفری موضوع این ماده پنجاه درصد مربوط به فرآیند تحقیق در دادسرا اعم از دادسرای عمومی و انقلاب، دادسرای نظامی و سایر دادسراها و سی درصد مربوط به دادگاه بدوی و بیست درصد مربوط به تجدیدنظر خواهی است. در مواردی که رسیدگی فاقد مرحله دادسرا است، حق‌الوکاله مرحله دادسرا به حق‌الوکاله مرحله بدوی افزوده می‌گردد و در مواردی که حکم بدوی قطعی است حق‌الوکاله مرحله تجدیدنظر نیز در مرحله بدوی پرداخت می‌گردد.

تبصره (2): در صورت قبول فرجام خواهی یا اعاده دادرسی و نقض رأی سابق و عودت پرونده به مرجع سابق همعرض جهت رسیدگی و وکالت وکیل در مرحله جدید، حق‌الوکاله آن مرحله نیز اضافه خواهد شد.

تبصره (3): در صورتی که پرونده دارای چند موضوع اتهامی باشد، ملاک تعرفه اتهامی است که دارای جرم اشد است و به ازای هر جرم اضافه تر 20 درصد همان حق‌الوکاله به تعرفه اضافه می‌گردد.

عزل یا استعفای وکیل چه تاثیری بر حق‌الوکاله دارد؟

درمورد تاثیر عزل یااستعفای وکیل بر حق‌الوکاله باید چندنکته بررسی شود؛

اول انکه عزل یا استعفای فوق در ابتدای رسیدگی و در فاصله میان طرح دعوا تا مقاطع تشکیل جلسه بوده یا خیر.

ایا عزل وکیل درزمانی روی داده که پرونده معد صدور رای بوده است؟

در فرض نخست هنوز اقدامات ابتدایی از سوی دادگاه مانند تعیین زمان جلسه و روز رسیدگی مشخص نشده و عملا وکیل افدام خاصی در جهت دفاع از موکل انجام نداده است.

عزل یا استعفای وکیل

در فرض دوم جلسات رسیدگی تشکیل و ختم شده رسیدگی به مستندات انجام شده و پرونده از این جهت دیگر احتیاج به حضور وکیل و موکل ندارد ومنتظر صدور حکم است.

مستند به بند ۲۴ آیین نامه

در صورت عزل، فوت یا حجر موکل یا استحقاق وکیل یا انتفاع موضوع وکالت به جهتی از جهات قانونی، چنانچه پرونده آماده صدور رأی باشد، تمام حق‌الوکاله آن مرحله به وکیل تعلق خواهد گرفت. در غیر این صورت، میزان حق‌الوکاله به تناسب کاری که وکیل در آن مرحله انجام داده است، حسب مورد به تشخیص کانون یا مرکزتعیین خواهد شد.

آیا شکست موکل در دعوای مطروحه باعث عدم استحقاق وکیل نسبت به حق‌الوکاله است؟

همانگونه که قبلاً هم ذکرشد تعهد وکیل دادگستری تعهد به وسیله است. یعنی او باید به تعهدات قراردادی وکالت خود عمل کرده و در جلسات دادرسی حضور یافته و از حق موکلش دفاع کند؛ اما هیچ تضمینی به نتیجه وجود ندارد بنابراین درصورت عدم حصول موفقیت موکل حق ندارد حق‌الوکاله را کسر یا از پرداخت آن امتناع کند. در صورت خودداری موکل از پرداخت حق‌الوکاله به انجام تعهدش الزام و اجبار می‌شود.

ضمناً اگر قرارداد حق الوکاله‌ای در بین نباشد همانگونه که قبل از این ذکر شد اجرت عمل وکیل مطابق قرارداد حق الزحمه به شرح زیر است:

• اموری از قبیل تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه و اظهارنامه، حداکثر پنجاه میلیون ریال

• مشاوره به ازای هر ساعت حداقل پانصد هزار ریال و حداکثر پنج میلیون ریال

• حق الزحمه صرف مطالعه پرونده توسط وکیل، حداقل دو میلیون ریال و حداکثر پنجاه میلیون ریال است.

وقتی در جریان رسیدگی به دعوا؛ پرونده منجر به صدور قرارشود تکلیف حق‌الوکاله وکیل چه می‌شود؟

لازمست ابتدا تفاوت میان قرارهای صادره در دادگاه یا دادسرا با رای بررسی گردد.

اگر رای دادگاه مربوط به ماهیت دعوا باشد و قاطع آن بطور کل ی یا جزئی باشد حکم و در غیر اینصورت قرار نام دارد.

بااین تفسیر زمانی که پرونده به جریان می‌افتد لازمست تا به صدور حکم مناسب منتهی گردد اما گاهابراثر وقایع و اتفاقاتی ممکن است پرونده منجر به صدور قرارشده و در نهایت ختم گردد.

حق‌الوکاله وکیل تلفنی یا حضوری بسته به اینکه در چه مقطع و مرحله و نیز منجر به صدور کدام یک از قرارها گردد متفاوت است.

ماده آیین نامه (12) در مواردی که دعوا به یکی از نتایج زیر منجر شود، حق‌الوکاله به ترتیب زیر تعیین می‌شود:

• قرار ابطال دادخواست پیش از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک چهارم حق‌الوکاله مرحله نخستین.

• قرار رد دادخواست پس از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک دوم حق‌الوکاله مرحله نخستین.

• قرار عدم استماع یا رد دعوا به عللی مانند مرور زمان و اعتبار امر مختوم و رد تقاضای اعاده دادرسی: تمام حق الوکاله‌ای که برای حکم مقرر است.

• حق الوکاله قرار سقوط دعوای تجدیدنظر پیش از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک چهارم حق‌الوکاله مرحله تجدیدنظر.

• حق الوکاله قرار سقوط دعوای تجدید نظر پس از پاسخ به دعوا و دفاع از آن: یک دوم حق‌الوکاله مرحله تجدید نظر.

• حق‌الوکاله اعتراض به قرارهای حقوقی قابل اعتراض حداقل یک میلیون ریال و حداکث یکصد میلیون ریال است.

تبصره: در صورت فسخ یا نقض قرارهای موضوع این ماده و اعاده پرونده جهت ادامه رسیدگی ماهوی، حق‌الوکاله آن مرحله به وکیل تعلق می‌گیرد.

آیا وکیل می‌تواند طبق تعرفه حق‌الوکاله را از موکل دریافت نکند؟

می توان من باب این مورد مشاوره حقوقی داشت اما در ابتدا باید دانست که وکیل برای دریافت حق‌الوکاله از موکل آزاد است و می‌تواند طبق تعرفه عمل نکند و به موجب قرارداد مالی جداگانه مبلغی بیشتر یا کمتر از حق‌الوکاله از موکل خود مطالبه کند به همین خاطر میزان دقیقی از حق‌الوکاله متصور و مدنظر نیست لازم به ذکر است که وکلا براساس قراردادمالی منعقده؛  می‌بایست تمبر مالیاتی سالیانه ابطال و به همین دلیل اخذ هرمبلغی بیش از تعرفه ایراد قانونی ندارد. از آنجا که هر پرونده روال قانونی خودش را دارد و بابد مراحل و مقاطع مختلفی را طی کند بهتراینست که حق‌الوکاله هر مرحله؛ در همان مرحله تعیین و پرداخت گردد.

ضمناً ذکراین نکته راجع به حق‌الوکاله خالی از لطف نیست که دعاوی طاری هم حق‌الوکاله خاص خود را دارد که مستندبه ماده ۱۰ ایین نامه مذکور بدین شرح قابل دریافت است:

حق‌الوکاله طرح یا دفاع در مقابل دعاوی ورود، جلب و یا اعتراض ثالث و تقابل معادل حق‌الوکاله مرحله‌ای است که ثالث در آن مرحله وارد یا جلب شده یا به رأی صادره در آن مرحله اعتراض کرده و یا خوانده، دعوای تقابل مطرح کرده است.

تفاوت وکیل معاضدتی و تسخیری در نوع حق‌الوکاله

اشخاص برای مراجعه به دادگاه و دفاع از دعاوی حقوقی و کیفری خود گاه تمکن و ملائت کافی را ندارند. و گاه حق‌الوکاله‌های سنگین برخی از وکلا آنهارا بطور کلی از استفاده از وکیل دادگستری در امور حقوقی و کیفری منصرف می کند.

نکته‌ای که هست اینکه هرچند حساسیت امور کیفری بخاطر سنگینی مجازات و گاهی جبران ناپذیری اشتباهات قضایی یا عدم امکان دفاع از خود باعث؛ اثبات نیاز متهم و شاکی به مداخله وکیل در مراحل رسیدگی می‌شود اما قابل انکار نیست که؛ عدم ملائت شاکی در انتخاب وکیل امور حقوقی؛ هم باعث نقض قانون و بی عدالتی در جامعه می‌شودگاهی سالها نظاره کردن نقض تعهدات و عدم الزام به جبران خسارات تنها به دلیل نداشتن شرایط خوب مالی برای دریافت راهکار و پیگیری امور حقوقی توسط وکیل است‌ که متاسفانه افراد بی بضاعت یا کم بضاعت امکان دفاع از خود را پیدا نمی کنند.

وکیل تسخیری به تعبیرقانون وکیلیست که در برخی جرائم به تقاضای متهم؛ یا به پیشنهاد قاضی دادگاه بر‌ای متهم تعیین می‌شود. این حق در دادگاه های کیفری برای شاکی پرونده هم به شرط احراز شرایط دریافت وکیل تسخیری در نظر گرفته شده است. نکته مهم در حق‌الوکاله درخواستی از طرف وکیل است که دادگاه بررسی و دستمزد اورا از محل بودجه قوه قضاییه تامین و به او می پردازد.

نکته مهم در مورد حق‌الوکاله وکیل تسخیری مستند به ماده ۸ ایین نامه:

تنظیم و ارائه وکالت‌نامه توسط وکیل تسخیری یا معاضدتی الزامی است؛ هر چند توسط مرجع قضایی و به نمایندگی از موکل امضاء شده باشد. حق‌الوکاله وکیل تسخیری یا معاضدتی دو برابر حداقل تعرفه موضوع این آیین‌نامه است و تا زمانی که وکیل حق‌الوکاله را دریافت نکرده باشند، نیازی به ابطال تمبر مالیاتی و پرداخت سهم کانون مرکز و صندوق نمی‌باشد.

وکیل معاضدتی وکیلیست که در شرایطی خاص و بنابه درخواست خواهان پرونده حقوقی که به واحد معاضدت کانون وکلا مراجعه کرده است بعد از بررسی شرایط و عدم تمکن و نیاز واقعی وی و نیز بااحراز موثر بودن مداخله وکیل در امر مزبور به وی تعلق می‌گیرد.

آیا می‌توان حق‌الوکاله وکیل را بصورت اقساط پرداخت؟ اگر موکل حق‌الوکاله را نپردازد آیا وکیل حق دارد از حضور در جلسات دادگاه خودداری و از دفاع امتناع کند؟

همانطور که در ابتدای بحث بیان شد حق ‌الوکاله توافق است که می‌تواند براساس تعرفه یا براساس توافق و رضایت تعیین شود. معمولا بخشی از آن بصورت بکجا و بخشی دیگر در یک یا چند قسط به وکیل پرداخت می‌شود. و بنابراین پرداخت اقساطی بلامانع است.

اگر موکل حق‌الوکاله وکیل را نپردازد یا اقساط را به تأخیر اندازد در مقابل وکیل حق ندارد از حضور در دادگاه یا دفاع از موکل امتناع کند و در صورت اقدام به اعمال فوق دارای مسئولیت انتظامی خواهد بود‌.

برای تعیین دقیق میزان حق‌الوکاله لازمست حدوداختیارات وکیل بصورت دقیق و واضح در وکالت نامه قید گردد.

ضمناً اگر وکیل سعی د ر سازش نموده و موفق به برقراری صلح میان متداعیین گردد مستند به ماده ۲۳ ایین نامه مستحق دریافت تمامی حق‌الوکاله است.

ماده (23) به منظور کاهش ورود پرونده به دستگاه قضایی و تشویق وکلا به سوق دادن پرونده به صلح و سازش و حل و فصل در خارج از دادگستری، حق‌الوکاله اموری که خارج از دادگستری است (مانند داوری) یا پس از طرح آن در دادگاه به خارج از دادگستری ارجاع و به صدور رأی منجر می‌شود و حق‌الوکاله دعاوی که در دادگاه یا خارج دادگاه به صلح ختم می‌شود و نیز در خصوص مطلق دعاوی خانواده در مواردی که به صلح و سازش ختم شود، به میزان حق‌الوکاله کل دعوا است.

جداول نرخ حق الوکاله به تفکیک دعاوی