پرسش: خواهان با تقدیم دادخواست اقتضای مطالبه نصف دارایی زوج را با توجه به شرایط ضمن‏العقد نکاح کرده است و لیستی از اموال زوج را به دادگاه ارائه داده است و زوج (خوانده) در دفاعیات خود ضمن تأیید لیست اموال ارائه شده از سوی خواهان، مدعی شده که این اموال را جهت پرداخت مهر و نفقه خواهان فروخته و وجه آن را به خواهان تقدیم کرده است و در حال حاضر چیزی ندارد که به خواهان بدهد آیا این دفاع خوانده را می‏توان پذیرفت یا خیر؟

نظر اول

در این مورد باید بحث کارشناسی انجام شود یعنی باید مشخص گردد که دارایی زوج قبل از ازدواج چه میزان بوده و سپس بعد از وقوع عقد و ازدواج دارایی زوج چه میزانی افزایش یافته است و در این موارد دارایی قبل از ازدواج با توجه به این‏که شرایط ضمن‏العقد این است که زوج موظف است تا نصف دارایی خود را که در ایام زناشویی به دست آورده است به زوجه بدهد؛ بنابراین دارایی قبل از وقوع عقد، مستثنا از این موضوع است و شامل دارایی قبل از عقد و ازدواج با زوجه نمی‏شود و اگر بعد از وقوع عقد زوجه تقاضای مهر نماید باید دارایی که بعد از ازدواج تحصیل شده محاسبه و نیمی از آن به زوجه پرداخت شود.

نظر دوم

ممکن است که به غیر از مطالبه مهر زوجه، دیون دیگری هم زوج داشته باشد؛ یعنی ممکن است زوج پنجاه میلیون تومان دارایی داشته باشد و به غیر از مهر زوجه (شصت میلیون تومان) دیون دیگری هم داشته باشد که در اینجا باید موضوع کارشناسانه بررسی و نسبت به پرداخت دیون اقدام گردد.

نظر سوم

تا نصب دارایی از اختیارات زوجه است و زوجه می‏تواند کلیه اموالی که بعد از وقوع عقد و ازدواج تحصیل شده نسبت به تهیه صورت و جهت مطالبه آن به دادگاه ارائه تا دادگاه پس از رسیدگی و احراز آن نسبت به اخذ آن و استرداد آن به زوجه اقدام نماید.

نظر چهارم

از زمانی که عقد نکاح جاری شد زوجیه مالک نیمی از دارایی است و در اینجا مهر زن جزو دیون به حساب نمی‏آید به‏عنوان مثال زوج صد میلیون تومان دارایی دارد و هشتاد میلیون تومان دیون دیگر که از کل دارایی کسر می‏گردد و بیست میلیون تومان باقی می‏ماند در اینجا زوجه مالک نیمی از بیست میلیون تومان است ولی باید این موضوع را در نظر داشت که مهریه و نفقه زوجه نیز باید مجزا محاسبه و پرداخت گردد.

نظر پنجم

چنانچه زوج ادعا کند که اموالی ندارد که به زوجه پرداخت کند در اینجا لازم است که زوجه اموال و دارایی زوج را با دلایل اثباتی مشخص و سپس درخواست مطالبه نیمی از دارایی مهر و نفقه از زوج را کند و  دادگاه با توجه به مدارک و دلایل اثباتی زوجه موضوع را رسیدگی و رأی مقتضی را صادر می‏نماید.

نظر کمیسیون جهت مطالبه نصف دارایی زوج توسط زوجه قبل از طلاق 

به موجب شرط ضمن عقد ازدواج، زوج در هنگام طلاق مکلف به پرداخت نصف درآمدهایی است که پس از ازدواج تحصیل کرده است و زوجه قبل از آن حقی به دارایی او ندارد و زوج به طور کامل در اموال خود تصرف می‏کند. علی‏هذا آنچه ملاک عمل قرار می‏گیرد دارایی و درآمدهای به دست آمده پس از ازدواج تا زمان طلاق است و دادگاه به طرف شخص آن را ضبط می‏نماید و در صورتی که زوج در عسر پرداخت مبلغی بابت مهر و نفقه زوجه باشد دادگاه باید به این امر توجه کرده و دقیقاً محاسبه، رسیدگی و نسبت به مورد اظهارنظر نماید.