نگارش حداقل 1000 کلمه محتوای متمایز و تالیفی که از سایت های دیگر کپی نشده باشد.

 بسمی تعالی

فعالیت در پروژه های جذب سرمایه

Ponzi Scheme

      چکیده

در ابتدا سوال مطرح میگردد که آیا پرداخت سود ثابت روزانه یا ماهانه از لحاظ فانونی جرم به حساب می آید ؟

اگر جرم محسوب می گردد چه مجازاتی در پی خواهد داشت ؟

خوب در ابتدا بهتر است قبل از پاسخ گویی به دو سوال مطرح شده با شیوه ی جدید کلاهبرداری آشنا شویم و آن هم طرح پانذی یا هرمی ست. شاید برخی برای اولین بار نام چنین طرحی به گوششان میخورد پس بهتر طرح پانذی را معرفی کنیم.

    طرح پانزی

پانذی Ponzi Scheme  به شرکت های گفته می شود جذب سرمایه دارند بدون اینکه ارزشی در درون آنها خلق شود و سود افراد بالا دستی از ورود سرمایه افراد جدید الورود تامین می گردد . خود واژه پانذی هم از کلاهبردار معروف آمریکایی "چارلز پانذی"  Charles Ponzi (1882-1949) که با وعده دو برابر کردن پول مشتریان خود بعد از مدتی دست به کلاهبرداری بزرگی زد گرفته شده است . یک سرمایه گذاری سالم سرمایه گذاری است که همراه با سود و ضرر باشد این نشان دهنده درست کار کردن آن طرح خواهد بود اما در پانذی هرچقدر فرد یا افراد جدید وارد طرح شوند سود همواره به افراد بالای هرم داده میشود و در صورت عدم ورود فرد جدید به سیستم ، "ریزش" اتفاق خواهد افتاد یعنی دیگر سودی در کار نخواهد بود و این ضرر دائم یعنی پایان کار سیستم.

با این تعریف اجمالی تا حدودی با سیستم پانذی آشنا شدیم اما از کجا باید بفهمیم که یک پروژه کلاهبرداری یا همان پانزیست؟ 1. وجود سود های عجیب و مادام العمر : بطور مثال طرح بیت کانکت Bit Connect به مشتریان خود وعده روزی 1درصد داد یک سود اغواگرانه این یعنی همان سود عجیب و مادام العمر ، جالب است بدانید که این پروژه چند ماه بعد از تاسیس به کا خود پایان داد.

2.عدم وجود یک محصول یا خدمات : اگر زمینه کاری یک شرکت مبهم باشد یا اطلاعات کاملی درباره آن ارئه نگردد بدین مفهوم خواهد بود که ارزشی در درون آن سازمان ایجاد نمی گردد.

   تاریخچه حضور شرکت های پانزی در ایران

اگر از قدیمی ترین و معروف ترین پروژه های کلاهبرداری در ایران برای معرفی بخواهید قطعا گلد کوئست Gold Quest  به شما معرفی خواهد شد. جالب است بدانیم با اینکه تعداد افراد زیادی با وعده های واهی پول خود را در اینگونه پروژه ها از دست دادند اما باز هم این طرح نزدیک به 10 سال در ایران به فعالیت خود ادامه داد.

بعد از گلد کوئست "غول رویا پردازی" نوبت به معرفی بیت کوین Bitcoin می رسد از سالهای 95 و 96 به بعد و با آشنایی بیشترمردم با مفهوم رمز ارز کم کم باعث شروع فعالیت پروژه های کلاهبرداری در فضای کریپتو Crypto گردید.

  کریپتو تب Crypto Tap

استخراج ابری Cloud Mining

سود تضمین شده

پروژه بانک ترون Bank Of Tron

آی ماینر  I Miner

و بسیاری دیگر ....

   جرم انگاری و تعین مجازات

شرکت های پانزی باعث خروج پول ازکشور و به نظام اقتصادی کشور ها لطمه وارد میکند  بنابراین اینگونه پروژه ها در بسیاری از کشور ها جرم انگاری و برای مبارزه و مقابله با آن با طرح قوانین و ضمانت اجراهایی تدابیری اندیشه شده است.

در ایران هم " قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی کشور" مصوب 1369 وجود دارد ، قانونی خاص که بعد ها با اضافه شدن تبصره و الحاقیه هایی ، شامل تر به سراغ این گونه فعالیت ها رفته است.

    قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی کشور

در قانون مذکور که مصوب سال 69 میباشد قاعدتا مباحثی مانند شرکت های پانذی یا هرمی درج نشده بود چون در آن سال ها چنین مفاهیمی به وجود نیامده بود ، بنابراین این قانون در سال های بعد الحاقیه هایی به همراه داشت به طور مثال قانون الحاق یک بند و یک تبصره به ماده یک قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی و اصلاح تیصره 1 ماده 2 آن قانون که مصوب سال 84 است.

حال به بررسی قانون می پردازیم. طبق ماده واحده: بند ز. هر گونه تاسیس ، قبول نمایندگی ، عضو گیری در بنگاه ، موسسه ، شرکت یا گروه به منظور کسب درآمد ناشی از افزایش اعضا به نحوی که اعضای جدید جهت کسب منفعت افراد دیگری را جذب نموده و زنجیر یا شبکه انسانی تداوم یابد. با الحاق این بند به عنوان بند ز در قانون ، برای فعالیت شرکت های پانزی و هرمی هم جرم انگاری گردید.

حال مطلب مهمی که مطرح است اینست که شرکت در اینگونه فعالیت ها هم جرم انگاری گردیده و حتی جهل به قانون رافع مسولیت نخواهد بود یعنی اگر شخصی بدون اطلاع از این قانون که اینگونه فعالیتها را جرم دانسته وارد شود مشمول این قانون خواهد بود وقطعا مجازات خواهد شد.

حال به بررسی تعیین مجازات که در این قانون پیش بینی شده می پردازیم اما قبل از آن یک بحث نامل برانگیز در همین قانون وجود دارد که حساسیت قانون گذار نسبت به اخلالگری در نظام اقتصادی را نشان میدهد خوب دقت کنید قانون گذار در بخشی از قانون در تبصره  پنج ماده دو مطرح می نماید ( هیچ یک از مجازات های مقرر در این قانون قابل تعلیق نبوده و همچنین اعدام و جزای مالی و محرومیت و انفصال دائم از خدمات دولتی و نهادها از طریق محاکم قابل تخفیف یا تعلیق نمی باشد ).

اما مجازات مطرح شده در قانون عبارتند از: علاوه بر رد مال به حبس از شش ماه تا سه سال و جزای نقدی معادل دو برابراموالی که از طریق مذکور به دست آمده محکوم می شوند خوب در نظر داشته باشید این مجازات کسی است که در سطح کلان مرتکب نمی شود  در غیر اینصورت تحت شرایطی با اتهام مفسد فی الارض روبرو خواهیم بود .

جالب است بدانیم اخلالگری اگر توسط شخص حقوقی اعم از دولتی و خصوصی ، نهاد ها یا تعاونیها انجام گیرد برای افراد شرکت کننده در آن مجازات تعین گردیده است.

   بررسی کوتاه فقهی

تصرف مال به دست آمده از طریق نامشروع یا قاعده معروف فقهی "اکل مال به باطل" . سوال اینجاست چرا نا مشروع ؟ همواره بدست آوردن مال با دادستد یا مبادله کالا یا ارائه خدمات یا هر اقدامی که بتوان آن را ارزش گذاری نمود همراه است از راه مشروع وقتی این امر فاقد مالیت باشد یا منفعت عقلایی نداشته باشد قطعا عملیست نامشروع .

  نتیجه گیری

در پایان شایان ذکر است شرکت های پانذی هر بار با یک اسمی وارد عرصه می گردند بنابراین قبل از ورود به سیستم باید حتما مورد تحقیق و تفحص قرار گیرند. و از لحاظ حقوقی بررسی شوند و این نکته که اگر از روی اشتباه در دام پانزی ها گرفتار شدیم در این مسیر کسی را برای ورود ترغیب ننماییم زیرا قطعا با تشدید مجازات روبرو خواهیم بود.

با تشکر

مهدی قدسی فاروجی