موضوع: پولشویی اینترنتی ؛ مفهوم ، روش ،آثار حقوقی

1_مفهوم اینترنت

اینترنت یک شبکه جهانی کامپیوتری است که امکان ارسال و دریافت داده ها و اطلاعات از طریق یک مجموعه از پروتکل ها (مثل TCP / IP) را فراهم می کند. با استفاده از این شبکه، کاربران به صورت ارتباطی و اطلاعاتی دسترسی به منابع و سرویس های مختلفی مانند وبسایت ها، ایمیل، فایل های بزرگ و ارتباطات آنلاین دارند. به طور خلاصه، اینترنت یک شبکه عظیم است که توسط پروتکل های خاصی کنترل می شود و امکان دسترسی به اطلاعات و استفاده از سرویس های آنلاین را فراهم می کند.

2_فضای مجازی و تاثیر آن بر بروز مسائل جدید حقوقی

تاثیر فضای مجازی در پیدایش مسائل و جرایم حقوقی جدید و روش های حل آنها به موضوعی قابل توجه تبدیل شده است.  استفاده روزافزون از فناوری چالش های جدیدی را در اجرای قانون و سیستم قضایی ایجاد کرده است.  در نتیجه، سیاست‌گذاران و دست اندرکاران حقوقی باید خود را با پیشرفت‌های تکنولوژیک در حال تکامل سازگار کنند.برخی از مهم‌ترین مسائل حقوقی در فضای مجازی شامل آزار و اذیت اینترنتی، آزار و اذیت آنلاین و به اشتراک‌گذاری غیرمجاز اطلاعات شخصی است.  این مسائل در سال‌های اخیر رواج بیشتری یافته و آسیب‌های جدی به قربانیان وارد کرده و نیازمند توجه تخصصی دادگاه‌ها است.علاوه بر این، ظهور فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی و بلاک چین، مجموعه‌ای از چالش‌های جدید را در حل و فصل مسائل حقوقی به وجود آورده است.  با پیشرفته تر شدن این فناوری ها، کارشناسان حقوقی باید به سازگاری خود ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود که می توانند راه حل های مؤثری برای مسائل حقوقی جدید ارائه دهند.بنابراین، سازمان‌ها و سیاست‌گذاران به طور فزاینده‌ای بر یافتن راه‌هایی برای تنظیم مؤثر فضاهای مجازی برای جلوگیری از بروز مسائل و جرایم حقوقی جدید تمرکز می‌کنند.  این شامل توسعه سیاست هایی است که با هدف اطمینان از استفاده صحیح از فناوری و در عین حال محافظت از حریم خصوصی و حقوق افراد آنلاین است.در نتیجه نمی توان تاثیر فضای مجازی بر منظر حقوقی را نادیده گرفت.  ضروری است که سیاست گذاران و متخصصان حقوقی با هم همکاری کنند تا راه حل های فعالانه ای برای مسائل حقوقی جدید و جرایمی که در فضاهای مجازی به وجود می آیند بیابند.
از دیگر جرایم بوجود آمده بوسیله ی اینترنت ، میتوان از پولشویی اینترنتی نام برد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

3_مفهوم پولشویی

پولشویی به معنای روش‌ها و فرایندهایی است که به کمک آن‌ها سعی می‌شود پول‌هایی که از منابع غیرقانونی تامین شده اند، تبدیل و نشانه‌هایی برای درآمد قانونی شدن آن‌ها تولید شود. برای این کار، فرد یا گروهی که از پولشویی استفاده می‌کند، معمولاً از چندین حساب بانکی در بخش‌ها و کشورهای مختلف و با شناسایی غیرقانونی خود، به صورت ناشناخته وارد بازار می‌شود.

4_مفهوم پولشویی اینترنتی

پولشویی اینترنتی به هر فرایندی گفته می‌شود که با استفاده از شبکه‌های ارتباطی اینترنت، شامل وب سایت‌ها، برنامه‌های کامپیوتری، ایمیل‌ها و شبکه‌های اجتماعی، برای پنهان کردن منشأ یا جایگاه اصلی پول حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی مثل قاچاق مواد مخدر، تروریسم، فساد و غیره استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، پولشویی اینترنتی به مبادله غیرمعمول پول به صورت الکترونیکی برای پنهان کردن هویت فرد یا جهت ناشناس کردن پولی است که به روش غیرقانونی کسب شده است.
همچنین رشد فناوری و اینترنت در دهه های اخیر تأثیر بسزایی بر جوامع جهانی گذاشته است. در عین حال، پولشویی برای جعل کردن دارایی‌های غیر قانونی به دارایی‌های قابل اعتماد به شدت رشد کرده است. پولشویی اینترنتی یک روش پولشویی است که توسط کاربران اینترنت با استفاده از جریان‌های مالی و انتقال سریع پول به طور غیر قانونی انجام می‌شود.در حال حاضر، این گونه جرایم با استفاده از آدرس IP، پول الکترونیکی و دیگر ابزارهای مالی اینترنتی انجام می‌شود، که سپس برای پنهان کردن منبع پول، معمولاً به یک سیستم پولشویی رجوع می‌کنند. سیستم پولشویی که برای این کار استفاده می‌شود شامل فرآیندهایی مانند تبدیل پول الکترونیکی به پول نقد، ارسال پول از طریق حساب های بانکی جعلی و ایجاد شرکت‌های بی‌بنیه می‌شود.
از آنجا که تکنولوژی در حال رشد است، احتمالاً روش‌هایی برای کاهش پولشویی اینترنتی بوجود آمده است،در ادامه به بررسی این روشها خواهیم پرداخت.

5_آثار حقوقی پولشویی اینترنتی

هرگونه پولشویی، چه به صورت اینترنتی و چه به صورت سنتی، با شکست قوانین مربوط به حفظ نظم اقتصادی و جلوگیری از جرایم مرتبط با آن همراه است. در صورتی که شخصی به پولشویی اینترنتی مشغول شود، مرتکب جرم شده و در معرض تعقیبات حقوقی  قرار خواهد گرفت.
به طور کلی، در بسیاری از کشورها، فعالیت های مرتبط با پولشویی اینترنتی، در زمینه های مختلفی از جمله تجارت الکترونیکی، بازاریابی شبکه ای، پرداخت الکترونیکی و موارد دیگر تعقیب و پیگرد قانونی دارند. به عنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا، کسانی که در پولشویی اینترنتی مشغول هستند، مرتکب جرایمی همچون سرقت هویت، تقلب، کلاهبرداری و سایر جرایم مربوط به پول شویی میشوند.پس از تشخیص هرگونه فعالیت مشکوک به پولشویی اینترنتی، قانونگذاران و مقامات اجرایی می توانند تحقیقات و تحلیل های لازم برای تعقیب و یا طرد افراد و سازمان هایی که در این فعالیت ها دخیل هستند، انجام دهند. پولشویی یک فعالیت غیرقانونی است که به معنای پنهان کردن منشأ پول غیرقانونی از طریق فرآیندهای قانونی و مالی است. پولشویی علاوه بر زیان های مالی برای افراد، برای کشورها و نظام بانکی جامعه نیز پیامدهای خطرناکی دارد. پولشویی با تبدیل پولهای غیرقانونی به پول‌های قانونی، می‌تواند به تخریب بازارهای مالی، کاهش اعتماد به نظام‌های مالی و بانکی، ترویج فساد مالی و تحریک وسایل غیرقانونی از جمله تروریسم و قاچاق مواد مخدر منجر شود. بنابراین، حقوق بین المللی قوانین بسیار سختی برای مبارزه با پولشویی و قاچاق ارز دارد. از جمله قوانین FATF (گروه اقدام مالی), موافقتنامه های سازمان ملل در برابر جرایم بین المللی متصل به پولشویی و پشتیبانی از تروریسم، و همچنین توافقات دوجانبه روزبه روز بیشتر می‌شود. بسیاری از کشورها قوانین محلی خود را برای پیشگیری و مبارزه با پولشویی و قاچاق ارز براساس توافقات عالمانه و قوانین بین المللی اصلاح و تجدید نظر می‌کنند.به طور کلی، خسارات اقتصادی و قانونی به دلیل پولشویی اینترنتی محسوس است و علاوه بر این ممکن است چندین سال زندان برای فرد متخلف مجاز شود.

6_پولشویی در ایران

پولشویی به عنوان فرآیندی است که در آن پول نامشروع یا کسب‌وکارهای غیرمجاز تبدیل به پول شده و از دسترس نظارت‌های قانونی خارج می‌شود. در ایران، همانند سایر کشورها، پولشویی به عنوان یک جرم شناخته شده است و برای جلوگیری از آن، قوانین و مقررات مربوطه وجود دارد. به عنوان مثال، سازمان امور مالیاتی ایران (ساماندهی) مسئول نظارت بر فعالیت‌های مالی در کشور است و الزاماتی را برای رفع ابهامات پولشویی در قوانین جدید خود به عنوان یک بخش مهم معرفی کرده است.همچنین، مقررات جدیدی در زمینه مبارزه با پولشویی به وسیله بانک مرکزی ایران نیز تصویب شده است. این مقررات شامل الزام بانک‌ها به عنوان موسسات مالی برای حفظ اطلاعات مشتریان و گزارش داده‌های امور مالی به سازمان امور مالیاتی ایران و بانک مرکزی است.در کل، پولشویی در ایران نیز همچنان یک چالش جدی برای مقامات قانونی و نظارتی است و شاهد تلاش‌های مستمر برای تشدید نظارت و تنظیمات بیشتر برای جلوگیری از آن هستیم.

7_آثار حقوقی پولشویی اینترنتی در ایران

پولشویی اینترنتی به عنوان یکی از مسائل جدی در سطح بین المللی و همچنین در کشور ایران به شمار می‌رود و پیامدهای حقوقی جدی دارد. به طور کلی، پولشویی اینترنتی به معنای استفاده از فضای مجازی برای پنهان کردن نرخ واقعی پول و منابع نفوذ و پول‌ها روی اینترنت به وسیله تبدیل آن به دارایی قابل دسترسی می‌باشد. در ایران هم این موضوع امری غیرقانونی است؛ بنابراین فردی که در این زمینه فعالیت می کند، با پیگرد قانونی مواجه می شود. با توجه به طبیعت پولشویی اینترنتی، تحت تعقیب‌ و بازرسی قرار دادگان، هرچند که ممکن است به دلیل برخی عوامل، مانند پنهان کردن هویت و فعالیت در فضای مجازی دشوار باشد.
به طور کلی، این امر می‌تواند منجر به تحریم‌های مالیاتی و حتی مجازات قانونی شود، اگرچه همانند بسیاری از مسائل پیچیده، تاثیرات حقوقی آن به عنوان یک مسئله بسیار حساس، اغلب بسته به موقعیت خاص و جزئیات مورد نظر است.

8_مجازات پولشویی اینترنتی در ایران

مطابق تعریف قانون مبارزه با پولشویی، جرم پولشویی عبارت است از:
الف) تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی با علم به این که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.
‌‎ب) تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان‌کردن منشأ غیرقانونی آن با علم به این که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.
‎ج) اخفاء یا پنهان یا کتمانکردن ماهیت واقعی، منشأ، منبع، محل، نقل و انتقال، جابهجایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باش
متاسفانه قانون جرایم رایانه ای و یا سایر قوانین مرتبط با جرایم فضای مجازی، اشاره مستقیمی به جرم پولشویی رایانه‌ای ندارند و از این جهت می‌توان گفت خلا قانونی درباره مجازات جرم پولشویی رایانه‌ای وجود دارد.با این حال، از آنجایی که در تعاریف قانون مبارزه با پولشویی، به نوع شیوه پولشویی اشاره خاصی نشده است و صرفا به هدف ارتکاب جرم پولشویی (پنهان‌سازی منشا پول) تاکید شده است، می‌توان ادعا کرد که جرم پولشویی رایانه‌ای نیز ذیل عنوان جرم پولشویی قابل مجازات است و از این حیث تفاوتی بین وسیله ارتکابی (رایانه یا معامله فیزیکی) وجود ندارد.
به بیان بهتر، مجازات جرم پولشویی رایانه‌ای، مشمول مجازات قانون مبارزه با پولشویی بوده و استرداد اموال و جرایم نقدی و مصادره اموال مجرم را در پی خواهد داشت
البته نباید فراموش کرد که مجازات جرم اولیه مرتکب پولشویی (مثلا اختلاس دولتی یا ...) به مجازات پولشویی رایانه‌ای افزوده می‌شود و از این جهت مجازات جرم پولشویی رایانه‌ای شدت بیشتری می‌یابد.

8_راهکارها و روشهای جلوگیری از پولشویی اینترنتی
پولشویی اینترنتی یکی از مشکلات شایع در جامعه است. راه های زیادی برای کاهش و جلوگیری از پولشویی اینترنتی وجود دارد. به برخی از آنها اشاره می کنیم:

1. ارائه آموزشات به مشتریان در مورد روش‌هایی که پول‌شویان استفاده می‌کنند، تشخیص علائم نشان دهنده پولشویی و مخاطرات آن‌ها.

2. قراردادن سیستم‌های مانیتورینگ قوی برای شناسایی انواع تراکنش‌های پولی شبه قانونی یا غیر معمول، مانع از ایجاد حساب های بسیار زیاد از یک IP

3. پیاده سازی روش های هویت سنجی قوی برای بازدید کنندگان سایت به خصوص هنگامی که سفارش پرداخت اینترنتی از آنجا انجام می شود با استفاده از نرم افزار های كنترل محتوا

4. استفاده از تکنولوژی های تشخیص جعلی و گیج‌کردن الگوی تراکنش‌ها برای جلوگیری از کلاهبرداری‌های پولی.

5. تشکیل تیم‌های امنیتی خاص، برای پیگیری پولهای کثیف و به طور دوره‌ای گزارش دهی به دستگاه های قضایی

6. برقراری ارتباط با سازمان‌های مربوطه، با هدف به اشتراک گذاری اطلاعات و سکویی‌ برای پیگیری رفتارهای مرتبط با پولشویی در اینترنت.

1- تشدید قانون: قانونگذاران می توانند تلاش کنند تا با ایجاد قوانین سخت تر در برابر پولشویی اینترنتی مبارزه کنند. به عنوان مثال، افزایش جرایم برای قاچاق مواد مخدر و دستگاه های الکترونیکی مورد استفاده برای پولشویی می تواند موجب تقلیل قابل توجهی در این فعالیت شود.

2- ایجاد شیوه های شناسایی و ردگیری: فناوری های جدید، مانند هوش مصنوعی و یادگیری عمیق، می توانند کمک کنند تا شیوه های حرفه ای تری برای شناسایی الگوهای پولشویی اینترنتی ایجاد شود. با استفاده از این الگوریتم ها، اطلاعات بیشتری در مورد فرآیند پولشویی به دست می آید و ابزارهایی برای پیشگیری از آن ارائه می شود.

3- همکاری بین بانک ها: بانک ها می توانند با همکاری و به اشتراک گذاشتن اطلاعات درباره مشتریان، تراکنش ها و الگوهای خرید، کمک کنند تا در کاهش پولشویی اینترنتی موثر باشند.

4- آموزش عمومی: رسانه ها و سایر سازمان های عمومی می توانند با ارائه آموزش به شهروندان درباره شناسایی، جلوگیری و گزارش دادن از فعالیت های پولشویی اینترنتی، به کاهش آسیب های ناشی از آن کمک کنند.

5- تعیین محدودیت های بیشتر برای تراکنش های ارز دیجیتال: به عنوان مثال، تعیین محدودیت های بیشتری برای انتقال پول از یک کشور به دیگری با استفاده از ارز دیجیتال، می تواند فعالیت های پولشویی را محدود کند.

با توجه به اینکه پولشویی اینترنتی یکی از مسائل پیچیده است، برای جلوگیری از آن،  نیازمند همکاری بین  نهادهای مختلف  است.همچنین باید به یاد داشته باشیم که هیچ راهکار نمی‌تواند 100٪ تضمین کند که از پولشویی در اینترنت جلوگیری شود؛ اما به کمک یک ترکیب از راهکارهای فوق می‌توان بحران را کنترل کرد.

9_ارائه راهکار برای ممانعت از پولشویی اینترنتی در  ایران

برای جلوگیری از پولشویی در ایران نیز ، می‌توان از روش‌ها و راهکارهای زیر استفاده کرد:

1. تشدید نظارت بر تراکنش‌های مالی: سازمان تحقیقات، آمار و اطلاعات ایران (ستاد) و بانک مرکزی ایران باید بر روی تمامی تراکنش های مالی دقیق نظارت کنند تا اینکه بتوانند افرادی که قصد پولشویی اینترنتی را دارند، شناسایی کنند.

2. تشدید نظارت بر صرافی‌ها و مجموعه‌های مالی غیرمجاز: نظارت بر صرافی‌ها و مجموعه‌های مالی غیرمجاز و انتخابی ،تا آگاهی و اطلاعات لازم به این نهاد‌ها ارایه شود.

3. تعیین قوانین و مقررات مربوط به پولشویی اینترنتی:
 چگونگی تضمین مطالعه و پیگری از تراکنشهای  فاعلان زیرزمینی، شناسایی و تعریف دقیق‌ ترم‌های پولشویی و جرائم مربوطه در قوانین و مقررات کشور برای جلوگیری از پول شویی اینترنتی مورد نظر قرار گیرد.

4. آموزش و آگاهی عمومی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی درباره روش‌های پول‌شویی اینترنتی  و راه‌هایی که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد تا جلوی پول‌شویی اینترنتی را بگیریم، می‌تواند به جلوگیری از پولشویی اینترنتی در کشور کمک کند.

5. همکاری بین دستگاه‌های نظارتی و دستگاه‌های قضایی: بیانیه مشترک بین نیروی انتظامی و بانک ها برای برخورد با پولشویی اینترنتی به منظور پایین آوردن میزان جنایت در سطح کشور ایده ای بسیار خوب می باشد.

این همه گزینه می‌تواند کمک کند تا به نحو احسن از پولشویی اینترنتی در کشور جلوگیری شود، حتماً لازم به ذکر است که لازم است تمامی بخش‌های مختلف کشور در این نظام دست به دست همدیگر دهند و با هم همکاری داشته باشند.