به صرف برگشت خوردن یک فقره چک، نمی‌توان حکم به اعلام ورشکستگی صادر کننده چک صادر نمود. ولی چنانچه دادگاه به واسطه عدم پرداخت، به عدم توانایی تاجر از پرداخت، علم حاصل نماید، می‌تواند حکم ورشکستگی صادر نماید.

ورشکستگی - چک بلامحل - اختیارات قاضی

مستندات: مواد ۴۱۲ - ۳۱۵ - ۴۱۶ - ۴۱۷ و ۴۳۲ قانون تجارت

 دادنامه: ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۷۰۱۵۳۸ مورخ: 27/12/۱۳۹۱

رأی دادگاه

آقای م. س. با وکالت آقایان م.ن، و ی. پ. به طرفیت شرکت پ. دعوای صدور حکم ورشکستگی و مهر و موم و توقیف و بازداشت مدیران را اقامه نمودند. اولاً: بازداشت مدیران بدون تعیین مشخصات مدیران، فاقد مبنای قانونی در دادگاه حقوقی است و این بخش از خواسته خواهان به استناد ماده ۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی منتهی به صدور قرار رد می‌گردد. ثانیاً: هر چند احراز ورشکستگی واقعی تاجر، شرط صدور حکم ورشکستگی است و الا به صرف برگشت خوردن یک چک، دارنده چک نمی‌تواند بدون طرح دعوا و اثبات طلبکار بودن خود و به جای مطالبه وجه چک، که یک دعوای مالی است، به نهاد ورشکستگی متمسک شود از همین روی است که در ماده ۳۱۵ قانون تجارت آمده است که، طلبکار می‌تواند تقاضای صدور حکم ورشکستگی را بنماید که مدعی طلب و چه بسا تاجر با دارنده سند تجاری یا هر مدعی طلبی اختلاف حساب داشته باشد. لكن دادگاه مترتب بر صدور قرار ارجاع امر به کارشناسی، احراز نمود که خوانده از تحویل دفاتر تجاری خود به کارشناس امتناع می‌ورزد و این قرینه ای است بر صحت ادعای خواهان که با توجه به گواهی نامه عدم پرداخت یک فقره چک بانکی به شماره ۴۰۱۶۳۸ مورخ 20/10/۸۶ برای دادگاه ایجاد علم می‌نماید و قسمت اخیر ماده ۲۹۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی نیز مؤید همین امر است بنابر مراتب مذکور دادگاه دعوای خواهان را محمول بر صحت و متکی به دلیل تشخیص می‌دهد و به استناد مواد ۴۱۲ - ۴۱۶ -۴۱۷ و ۴۳۳ قانون تجارت حکم بر اعلام ورشکستگی شرکت خوانده با تاریخ توقف 20/10/۸۶ صادر و اعلام می‌نماید و نیز قرار مهر و موم اموال دعوای خوانده مندرج در ماده ۴۳۸ قانون تجارت را نیز صادر و اعلام می‌نماید. دفتر رونوشت از رأی صادر شده به اداره تصفیه امور ورشکستگی ارسال شود. رأی صادر شده با وصف معرفی دو وکیل از سوی خوانده و مطالعه پرونده به تاریخ 27/7/۸۹ حضوری است و ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر تهران است.

رییس شعبه ۲۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران - کلانتریان

رأی دادگاه

تجدیدنظرخواهی شرکت پ. با وکالت آقای م.ح. و خانم س.ش. به طرفیت آقای م.س. از دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۰۲۲۸۷۰۰۴۳۵ مورخ 12/5/۱۳۹۰ صادره از شعبه ۲۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران می‌باشد که به موجب آن حکم بر اعلام ورشکستگی شرکت تجدیدنظرخواه با تاریخ توقف 20/10/8۶ صادر و اعلام گردید و نیز قرار مهر و موم اموال شرکت تجدیدنظرخواه مندرج در ماده ۴۳۸ قانون تجارت نیز صادر و اعلام شده است. از توجه به محتویات پرونده و مفاد لایحه اعتراضی وکلای شرکت تجدیدنظرخواه، حسب اعلام کارشناس شرکت تجدیدنظرخواه از تحویل دفاتر تجاری خود به کارشناس امتناع نمود لذا بنا به مراتب فوق نظر به اینکه دادنامه فوق الاشعار وفق مقررات و موازین قانونی اصدار بافته و ایراد و اعتراض و اشکال مؤثری که مستوجب نقض دادنامه مرقوم گردد، به نظر نمی‌رسد؛ على هذا به استناد قسمت اخیر ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ضمن رد اعتراض معنونه، حکم بر تأیید دادنامه مرقوم صادر و اعلام می‌گردد. این رأی قطعی است.