اگر تصرف متصرف از ابتدا با اذن باشد لیکن بعد منکر شود از تاریخ انکار در حکم غصب است. اگر غاصب از هزینه شخصی خود بنا در عرصه زمین احداث کند نمی‌تواند ادعای مالکیت منافع آن را نماید.

غصب - خلع ید - ید امانی - ید ضمانی

دادنامه: ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۷۰۱۶۹۸ مورخ: ۲۴/۱۱/۱۳۹۱

رأی دادگاه  بدوی در خصوص تحقق غصب در صورت انکار ید امانی

در خصوص دعوی مؤسسه ن، به طرفیت ۱- ح.ط. ۲- ج. ص. ۳- ع.ر، به خواسته خلع ید از یک باب مغازه به مساحت تقریبی ۳۸ متر مربع از رقبات موقوفه مسجد جامع ن، داخل محدوده پلاک ثبتی ۳۵۷۵ فرعی از ۷۰۲۲ اصلی بخش ۲ تهران واقع در نشانی خوانده ردیف اول مقوم به پنجاه و یک میلیون ریال به شرح متن؛ مستنداً به مدارک پیوست که پس از طی تشریفات و ضوابط قانونی پرونده به این شعبه ارجاع و سپس به کلاسه فوق به ثبت رسیده است دادگاه با التفات به اظهارات مقرون به صحت وکلای محترم خواندگان به شرح لایحه تقدیمی مضبوط در پرونده که عینا چنین اشعار می‌دارند ... اداره اوقاف تهران به موجب دستور شماره ۹-۱۲۸۸ – ۲۸/۲/۳۶ رئیس وقت اوقاف و صورت جلسه مورخ ۲۲/۳/۱۳۳۶ زمین عرصه فاقد اعیانی را به ن، تحویل داده و حسب مفاد صورت جلسه در اختیار مؤسسه مذکور قرار داد تا احداث اعیانی نماید. از طرفی تصرفات مستأجر (خوانده ردیف اول) که از طرف مؤسسه (موجر) در مغازه گمارده شده به عنوان امین متلقی و مأذون از قبل مؤسسه ن. بوده است در نتیجه با التفات به ملاحظه مستند شماره ۹/۱۲۸۸ ۲۸/۲/۳۶ اصداری از سوی رئیس وقت اوقاف تهران که متضمن اذن و اجازه مؤسسه مذکور در تصرف پلاک موصوف و تعاقبة تصرفات مأذون خوانندگان پرونده از جانب مؤسسه به حساب می‌آید، بلاقطع گویای فقدان شرایط تصرفات غاصبانه مورد ادعای خواهان بوده و است لذا با وصف مراتب فوق و معطوفة به مدارک ابرازی خواندگان دادگاه دعوی خواهان را محمول بر صحت و اصالت تشخیص نداده، در نتیجه حکم به رد آن صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر می‌باشد.

رأی دادگاه تجدید نظر در خصوص تحقق غصب در صورت انکار ید امانی

تجدیدنظرخواهی اداره اوقاف و امور خیریه شمال شرق تهران با وکالت ر.گ. به طرفیت ۱- ح.ط. ۲- ج.ص. ۳- ع.ر. با وکالت غ.س، و م.ب. (دوم و سوم) از دادنامه شماره ۶۳۱ مورخ ۲۷/۶/۹۱ شعبه ۸ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن دعوای تجدیدنظرخواه به خواسته خلع ید از یک باب مغازه به مساحت تقریبی ۳۸ متر مربع به جهت اینکه تصرف تجدیدنظرخواندگان در ملک متنازع فيه جز پلاک ثبتی ۳۵۳۷ فرعی از ۷۰۲۲ بخش ۲ تهران غاصبانه نبوده است محکوم به رد شده است، وارد و موجه است زیرا به دلالت ماده ۳۱۰ قانون مدنی اگر تصرف متصرف از ابتدا با اذن باشد، لیکن بعدة منکر شود از تاریخ انکار، در حکم غصب است و با توجه به مفهوم مخالف ماده ۳۱۳ قانون مذکور بر فرض که متصرفین از هزینه شخصی خود بنا در عرصه زمین (مسجد) احداث کرده باشند، نمی‌توانند ادعای مالکیت منافع آن را نمایند و نیت واگذارنده زمین به اوقاف باید ملاک نظر باشد. همچنین صدور قرار منع تعقیب در امر کیفری نمی‌تواند مانع از طرح دعوای حقوقی باشد. لذا با نقض حکم صادره مستند به ماده ۳۵۸ از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم به خلع ید، تجدیدنظرخواندگان به استناد مواد ۳۱۰ و ۳۱۳ قانون مدنی صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره قطعی است