ارث پدر از فرزند

هر شخصی به محض تولد از یک سری حقوق و امتیازاتی برخوردار می شود که مختص به انسان است و در قبال آن ها تکالیفی دارد. از جمله ی این موارد می توان به مفهوم دارایی اشاره کرد که به معنای شایستگی دارا شدن حقوق و تکالیف مالی است. بنابراین دارایی در مفهوم صحیح خود بر خلاف تصور عامه، هم اموال شخص و هم بدهی های او را در بر می گیرد. اما این حقوق صرفا تا زمان زنده بودن شخص حیات دارند و با مرگ شخص این مفاهیم از بین می روند و در مواردی ماهیتی مستقل از آن شخص پیدا می کنند. در خصوص دارایی نیز، پس از فوت شخص، دارایی در مفهومی ‌که ذکر شد، از بین می‌رود و صرفا اجزای مثبت و منفی دارایی باقی می‌ماند که پس از فوت متوفی، ترکه نامیده می‌شود و پس از طی کردن مراحل قانونی، به وراث او اعم از نسبی و سببی به ارث می رسد 

از مهمترین ویژگی های قواعد ارث در کشور ایران، امری یا آمره بودن آن است، به این معنا که افراد حق توافق بر خلاف آن را ندارند، بنابراین بسیاری از عباراتی که با مفهوم محرومیت از ارث در بین عموم جامعه و یا حتی در فیلم ها و سریال ها رد و بدل می شود در حقوق و قانون جایی ندارد و مورث نمی تواند پیش از مرگ خود یکی یا همه ی وراث خود را از ارث محروم کند. نهایتا می تواند یک سوم آن ها را در قالب وصیت و مابقی را به نحو دیگر به اشخاص دیگری انتقال دهد تا مالی برای به ارث رسیدن باقی نماند

سهم ارث پدر از فرزند چقدر است

به موجب ماده ۸۶۲ قانون مدنی: «اشخاصی که به موجب نسب ارث میبرند سه طبقه‌اند:
 پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد
 اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.
 اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها.»

بنابراین به موجب قانون مدنی پدر در طبقه اول و درجه اول دریافت ارث از فرزند قرار دارد. اما از آنجا که پدر در طبقه اول قرار دارد در صورت فوت متوفی در هر صورت سهمی از ارث به جای مانده از فرزند خود که فوت شده خواهد برد اما میزان این سهم الارث در صورت وجود اشخاص دیگر که در طبقه اول و در کنار او قرار دارد متفاوت می شود

در صورتی که پدر تنها وارث متوفی باشد، به موجب ماده ۹۰۶ قانون مدنی: «اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند موجود نباشد هر یک از ابوین در صورت انفراد تمام ارث را میبرد…»

در صورتی که پدر و مادر متوفی تنها وارثین او باشند، به موجب فراز دوم ماده ۹۰۶ قانون مدنی: «…اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می برد … » بنابراین مطابق این ماده اگر فرد فوت شده ، فرزندی نداشته اما پدر و مادر وی هر دو در قید حیات باشند ، مادر یک سوم ترکه را به ارث برده و دو سوم باقی مانده ، سهم ارث پدر می باشد.

در صورتی که پدر و فرزندان فرد متوفی تنها وارثان او باشند و متوفی مادر نداشته باشد؛ 

در صورت وجود یک فرزند دختر به موجب ماده ۹۰۶ قانون مدنی: «هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر ، فرض هر یک از پدر و مادر سدس ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود و ما بقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود … » بنابراین، اگر فردی فوت کند و وراث او پدر و یک دختر او باشد ، سهم ارث پدر یک ششم ترکه بوده و یک دوم ترکه نیز سهم الارث دختر وی خواهد بود.

در صورت وجود چمد فرزند دختر، طبق ماده ۹۰۹ قانون مدنی: «هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر ، فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس و ما بقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می شود … » بنابراین اگر وراث فرد فوت شده، پدر و چند دختر او باشند، سهم الارث پدر، یک ششم ترکه می باشد و دو سوم ترکه سهم الارث دختران وی خواهد بود.

در نهایت، اگر فردی بمیرد و علاوه بر پدر، دارای یک یا چند فرزند پسر یا چند فرزند پسر و دختر نیز باشد، در این حالت، یک ششم ترکه ارث پدر بوده و بقیه ترکه سهم ارث فرزندان می باشند. بنابراین در این حالت ، سهم ارث پدر همان یک ششم خواهد بود. در چنین شرایطی اگر تمام فرزندان ، پسر باشند، سهم الارث آن ها به تساوی میان آن ها تقسیم می شود اما اگر فرزندان پسر و دختر با هم باشند، سهم فرزند پسر دو برابر فرزند دختر خواهد بود