امکان مطالبه خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز

خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز بر اساس پروتکل گواتمالا به مبلغ یک میلیون و پانصد هزار فرنک قابل مطالبه است.

حمل و نقل هوایی - تأخیر در انجام تعهد - خسارت مادی - خسارت معنوی - پروتکل گواتمالا 

مستندات: ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی ۱۳۳۹

 دادنامه: ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۷۶۸ تاریخ: 17/8/۱۳۹۱

رأی دادگاه

به تاریخ 14/5/۸۸ آقای ج. ی، اصالت و ولایت از طرف آ. ی، و خانم م. ب. دادخواستی به طرفیت شرکت هواپیمائی الف. با وکالت آقای م. ص. به خواسته مطالبه خسارت مادی ناشی از عدم انجام تعهد خوانده (شامل وجه بلیط هواپیما و ایاب و ذهاب و دو روز اقامت در مشهد و هزینه دادرسی با جلب نظر کارشناسی) و مطالبه خسارت روحی و معنوی را تقدیم نمودند و مدعی شدند به همراه فرزند خردسال خود در تاریخ 30/4/88 پس از اقامت در شهر مشهد مقدس جهت بازگشت به تهران به فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد مراجعه نمودند تا با پرواز شماره ۱۲۰۵ شرکت هواپیمایی الف. در ساعت ۱۶ به مقصد عزیمت نمایم ولی با کمال تعجب متوجه شدند که پرواز بدون هیچ اطلاع قبلی لغو شده است. پس از ۲ روز سرگردانی در شهر مشهد و استرس حاکم بر آن و برخورد مسئولان دفتر شرکت و تمسخر ایشان، با وسیله دیگری به مقصد مراجعت نمودند. لذا به استناد مواد یک و دو قانون مسئولیت مدنی و اصل ۱۷۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قاعده لاضرر و لاضرار في الاسلام و رویه قضایی و تمسک به جمله ای از حقوقدان فرانسوی به نام استارک "جبران خسارت معنوی اگر چه مناسب و کامل نیست اما بهتر از عدم جبران است" تقاضای محکومیت خوانده را به پرداخت خسارت مادی به مبلغ 800/066/۱ ریال و خسارت معنوی با دو معیار از جمله ۱- معیار شخصی و ۲- استفاده از ماده ۸ پروتکل گواتمالا که مسئولیت تأخیر در حمل و نقل را یک میلیون و پانصد هزار فرنک تعیین کرده است و ایران نیز در سال ۱۳۵۴ به این کنوانسیون و پروتکل‌ها ملحق شده است، از دادگاه درخواست کردند. دادگاه توجه به محتویات پرونده و مدارک و مستندت ابرازی خواهان ها، از آنجائی که بنا به قواعد لزوم و صحت، على الأصول هر شخص یا اشخاص حقوقی، تعهدی را قبول نموده اند، بایستی ایفاء و اجرا نمایند [و] در صورت عدم انجام تعهد، متضرر در صورت اثبات تقصیر شخص متعهد و رابطه علیت متعارف بين فعل زیان دیده و شخص مقصر حق مطالبه خسارت وارده را دارد. همچنین مطابق قوانین عمومات کشوری ضرر و زیان مشتمل بر ضرر زیان مادی و معنوی می‌باشد. با توجه به اینکه به موجب بند ۲ ماده و قانون آیین دادرسی کیفری از جمله ضرر و زیان قابل مطالبه ضررهایی را دانسته که مستلزم کسر حیثیت و بی اعتباری اشخاص و صدمات روحی می‌باشد که این موضوع تأكيدا در ماده یک قانون مسئولیت مدنی مصوب 7/2/۱۳۳۹ به آن اشاره و مقرر داشته" هر کس بدون مجوز قانونی عمدة یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد". و همچنین ماده ۲ قانون مذکور مقرر داشته "در موردی که عمل وارد کننده زیان، موجب خسارت مادی یا معنوی زیان دیده شده باشد، دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران خسارات مزبور محکوم می‌نماید..." با عنایت به اینکه قوانین مذکور و اصل ۱۷۱ قانون اساسی از حیث مطالبه خسارت معنوی خلاف موازین و شرع اعلام نشده است و حتی پرداخت مبلغی برای خسارات مذکور اگر چه نمی‌تواند همواره این ضررها را تدارک نماید ولی سبب تخفيف آلام روحی و جبران بخشی از خسارت متضرر و یا متضررين خواهد شد. با توجه به اینکه وکیل خوانده علیرغم درخواست استمهال جهت تقدیم لایحه دفاعیه، [دفاع] مؤثری در جهت ادعای خوان‌ها مطرح ننمودند، لذا دادگاه با عنایت به اینکه خوان‌ها شخصا خسارت مادی وارده را مبلغ 800/066/۱ ریال اعلام و خسارات معنوی را با لحاظ پروتکل گواتمالا هریک را مبلغ بیست و دو میلیون ریال و فرزندشان را مبلغ پنج میلیون ریال اعلام کردند، با توجه به وضعیت شغلی و اعتبار کاری خوان‌ها و درآمد ماهانه ایشان ادعای مشاراليهم را محمول بر صحت تشخیص و مستند به مواد یک و دو قانون مسئولیت مدنی و اصل ۱۷۱ قانون اساسی و قواعد لزوم و صحت و لاضرر و مواد ۱۹۸ و ۵۰۲ و ۵۰۳ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت شرکت خوانده پرداخت مبلغ 800/066/1 ریال بابت خسارت مادی و 000/000/۴۹ ریال از بابت خسارت معنوی و پرداخت خسارت دادرسی در حق خوان‌ها به ترتیب اعلامی صادر و اعلام می‌دارد. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد در ضمن اجرای حکم منوط به ترمیم هزینه دادرسی می‌باشد.

رئیس شعبه ۲۰۶ دادگاه عمومی حقوقی تهران - قربانی

رأی دادگاه

تجدیدنظرخواهی شرکت هواپیمائی الف. با وکالت م.ص، نسبت به دادنامه شماره ۰۰۶۱۷ مورخ 14/10/۸۸ صادره از شعبه ۲۰۶ دادگاه عمومی تهران که به موجب آن حکم به محکومیت تجدیدنظرخواه (خوانده بدوی) به پرداخت مبلغ ۱۰۶۶۸۰۰ ریال بابت خسارت مادی و پرداخت مبلغ 000/000/49 ریال بابت خسارت معنوی با احتساب خسارت و هزینه دادرسی صادر گردیده انطباقی با جهات درخواست تجدیدنظر مندرج در ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی ندارد. دادنامه فوق الذکر با رعایت موازین و مقررات قانونی و اصول و قواعد دادرسی صادر گردیده و دلیل و مدرکی [که] مستلزم نقص آن باشد ارائه و اقامه نشده و نیز به استناد ماده یک قانون مسئولیت مدنی مصوب 7/2/39 ورود خسارت از ناحیه تجدیدنظرخواه محرز و مسلم بوده و جبران ضرر از جهت وورد خسارات اعم از مادی و معنوی توسط تجدیدنظرخواه الزامی است و دفاعیات و اعتراض تجدیدنظرخواه فاقد ادله ثباتی است لذا ضمن رد اعتراض، دادنامه تجدیدنظر خواسته [را] به استناد ماده 358 همان قانون تأیید و استوار می‌نماید این رأی قطعی است.

رئیس شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر استان تهران – مستشاردادگاه

شامانی – نامدار