به نام خدا

نام و نام خانوادگی: فائزه رفیعی

کد ملی: 5120068804

کد ‌وکالت: ۲۷۳۲۷

موضوع مقاله: مهریه

مهریه مالی است که زن براثر ازدواج مالک آن می شود و مرد مکلف به پرداخت آن است.

مهریه در نکاح دائم:

اگردر نکاح دائم مهری ذکر نشود، این عقد صحیح است و درشرایطی مهرالمثل باید به عنوان مهریه تادیه شود.

اگر درنکاح موقت مهری ذکر نشود، عقد باطل است.

مهر از حقوق مالی زوجه است و مواردی چون نشوز،فساد اخلاق یا سوءمعاشرت زن در استحقاق او نسبت به دریافت مهریه هیچ اثری ندارد.

در نکاح دائم، مهریه رکن صحت عقد نیست و جنبه ی فرعی دارد.

-اگر در نکاح دائم، مهریه به هردلیل باطل باشد، بطلان آن موجب بطلان عقدنکاح نیست.

- اگر در نکاح دائم،مهریه درج نشده باشد، نکاح صحیح است و مهرالمثل جایگزین می شود.

-اگر درنکاح دائم، مهریه مجهول باشد، نکاح صحیح است و مهرالمثل جایگزین میشود.

- نکاح دائم برای اشخاص سفیه، صحیح و فقط مهریه غیرنافذ است.

مهریه در نکاح موقت:

اما در نکاح موقت ، مهریه رکن صحت عقد است و جنبه ی اساسی دارد‌.

-اگر در نکاح موقت، مهریه به هردلیل باطل باشد، بطلان آن موجب بطلان عقد نکاح است.

-اگر در نکاح موقت، مهریه درج نشده باشد،نکاح باطل است.

ا-گر در نکاح موقت،مهریه مجهول باشد، موجب بطلان نکاح است.

-اگر در نکاح موقت، شرط عدم مهریه درج شده باشد، نکاح باطل است.

-نکاح موقت برای اشخاص سفیه غیرنافذ است.

مشخصات مهریه:

مهریه باید مالیت داشته باشد، قابل تملک و معلوم باشد.

کلیه ی اموال می تواند به عنوان مهر درج شود.

مهر باید معین باشد.

مهریه ی عین معین به هنگام عقد باید موجود باشد.

مهر ممکن است حقوق مالی مانند حق انتفاع و حق اختراع،انجام دادن کار معین یا سرقفلی باشد.

انجام دادن یک کار به شرط آنکه دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد می تواند به عنوان مهریه درج شود.

مال به عنوان مهریه باید درمالکیت خود زوج باشد یا اگر متعلق به اشخاص ثالث است، با رضایت ایشان آن مال به عنوان مهریه قرارگرفته باشد.

میزان مهریه:

در قوانین هیچ حداقل و حداکثری برای مهریه مقرر نشده است.

مهریه باید میزانی باشد که عرفا دارای مالیت باشد.

قانون گذار سقف سکه را برای مهریه ۱۱۰ عدد سکه ی بهار آزادی یا معادل آن چنین حقی را برای زن مقرر کرده است و زوجه تا سقف اشاره شد می تواند درخواست توقیف اموال زوج یا حبس او را بنماید و بابت مازاد بر این مبلغ، زن می تواند مهریه را وصول کند ، اما حق حبس شوهر را ندارد.

چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.

پرداخت مهریه مطابق شاخص روز، منوط به تقاضای زوجه است.

درصورتی که زوج تقاضای صدور اجازه ی طلاق نماید دادگاه مکلف به محاسبه ی مهریه به نرخ روز است.

اگر مهریه وجه رایج یا پول ایران باشد، در این صورت به روز رسانی می شود.

اگر مهر عین معین باشد: به محض عقد زوجه مالک آن میشود.

اگر مهر کلی در معین یا کلی فی الذمه باشد: به محض انعقاد عقد زن می تواند مطالبه ی مهریه نماید، اما پس از تعیین مصداق فرد کلی توسط زوج، زوجه مالک آن می شود. زوج ملزم به تعیین فرد است و در صورت امتناع دادگاه او را ملزم می کند.

زمان پرداخت مهرزوجه توسط زوج

۱-اگر حال باشد: در این صورت مهر باید فورا پرداخت شود مانند آنکه زوج مکلف شود به عنوان مهر، زمینی را فورا به زوجه تملیک کند.

۲-اگر موجل باشد: در این صورت مهر تا زمان اجل باید پرداخت شده باشد: مانند آنکه زوج مکلف شود ۱۰۰سکه، ۲ سال دیگر به زوجه پرداخت کند.

۳- به اختیار زوجه (عندالمطالبه) باشد: که در این صورت هرگاه زوجه خواست باید پرداخت شود. مانند مهریه ای عندالمطالبه.

۴- عندالاستطاعه باشد: دراین صورت، زن وقتی می تواند شوهر را ملزم به پرداخت مهر کند که بتواند استطاعت و تمکن مالی زوج را برای پرداخت مهریه اثبات کند. برخی چنین مهریه هایی را به دلیل عدم تعیین اجل باطل می دانند، اما نظر اقوی مبنی بر صحت آن است.

اگر در نکاح شرط شود که زن مستحق دریافت هیچگونه مهری نباشد با دو حالت مواجه می شویم : ۱. در نکاح دائم این شرط باطل است، اما مبطل عقد نکاح نیست در نتیجه زن مستحق دریافت مهرالمثل میشود.

۲. در نکاح موقت این شرط هم باطل است و هم مبطل نکاح است.

اقسام مهر

۱-مهرالمسمی:مهری که قبل یا بعداز عقد به طور مشخص مقرر می شود. مهرالمسمی ممکن است عین مال باشد ( مانند خانه، زمین،باغ،اتومبیل ) و ممکن است منفعت باشد (مانند حق سکونت در منزل برای مدت معین یا استفاده از منافع یک باغ در مدت معین) و یا ممکن است عمل یا کاری باشد که دارای ارزش اقتصادی است (مثل تعلیم زبان خارجی، تعلیم قرآن، تعلیم آشپزی و خیاطی و خطاطی) و یا ممکن است حقی باشد اعم از حق دینی، مثل اینکه شوهر تعهد کرده باشد مقدار معینی مال به زن پرداخت نماید( مثل تعهد شوهر به دادن ۱۰۰سکه بهار آزادی به صورت عندالمطالبه) و یا حق می تواند عینی باشد مثل حق انتفاع یا ارتفاق از عین معین.

۲- مهرالمثل: مهری که در برخی شرایط با توجه به وضعیت خانوادگی زوجه و سایر اوصاف او و باتوجه به امثال آن زن و دوستان و نزدیکان او و همچنین با توجه به عرف محل تعیین می شود و به زوجه پرداخت می شود.

۳- مهرالمتعه: مهری که در برخی شرایط با توجه به وضعیت مالی مرد تعیین می شود و به زوجه ی او پرداخت می شود.

تاثیر طلاق در مهریه

اگر طلاق قبل از مباشرت صورت گیرد: زن مستحق دریافت نصف مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی نباشد، مستحق دریافت مهرالمتعه است.

اگر طلاق بعداز مباشرت صورت گیرد: زن مستحق دریافت تمام مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی نباشد، مستحق دریافت مهرالمثل است.

تاثیر فسخ نکاح در مهریه

اگر فسخ نکاح قبل از مباشرت صورت گیرد: هیچ مهریه ای به زن پرداخت نمی شود، مگر اینکه علت فسخ نکاح از جانب زن و به دلیل عنن مرد باشد که در این صورت، زن مستحق نصف مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی در میان نباشد، زن مستحق نصف مهرالمثل است.

اگر فسخ نکاح بعد از مباشرت صورت گیرد: زن مستحق مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی نباشد، مستحق مهرالمثل است.

تاثیر فوت یکی از زوجین در مهریه

۱-اگر فوت قبل از مباشرت صورت گیرد: زن مستحق دریافت تمام مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی نباشد،در این صورت مستحق دریافت هیچ گونه مهریه ای نیست.

۲- اگر فوت بعد از مباشرت صورت گیرد: زن مستحق دریافت تمام مهرالمسمی است و اگر مهرالمسمایی نباشد، مستحق دریافت مهرالمثل است.

برای مطالبه مهریه زوجه باید دادخواست خود توسط وکیل یا مشاور حقوقی تنظیم کند و در دفتر خدمات قضایی ثبت کند بعد از ثبت دادخواست دادگاه ابتدا به شورای حل اختلاف ارجاع می دهد اگر توسط شورا مشکل حل نشد به دادگاه فرستاده می شوند.

اگر زوج توانایی پرداخت یکجا مهریه را نداشته باشد می تواند دادخواست اعسار مبنی بر تقسیط مهریه بدهد.