مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه

در جامعه امروزی گسترش استفاده افراد و سازمانهای دولتی و خصوصی از سیستم های کامپیوتری و سایت های اینترنتی  موجب گردیده است که مباحث مرتبط با امنیت پایگاه داده ها  از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار شده و به تبع آن مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه ضروری تر از همیشه دیده  شود.

از نظر قانون مجازات اسلامی در جرایم رایانه ای دسترسی به داده ها به صورت غیر مجاز جرمی مطلق است یعنی صرف اینکه به داده ها دسترسی پیدا نموده و سوء استفاده ای انجام نگرفته باشد باز هم جرم بوده و مجازات در پی دارد.

مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه از بسیاری از جهات با جرایم رایانه ای دیگر مانند هک کردن و شنود غیر مجاز شبهات داشته که در ادامه مطلب به آن اشاره خواهیم نمود.

برای پاسخ به سوالات و ابهامات  در مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه با مشاورین حقوقی و وکلای ۲۴ ساعته به صورت تلفنی و آنلاین در ارتباط باشید.

مجازات قانونی دسترسی غیر مجاز به داده های رایانه ای حفاظت شده توسط تدابیر امنیتی به چه صورت است؟

مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه با استناد به ماده ۷۲۹ قانون مجازات اسلامی( تعزیرات) « هر کس به طور غیرمجاز به داده ها با سیستم های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا بیست و پنج میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. »  در تفسیر و تحلیل حقوقی موضوع دسترسی با توجه به ماده ۷۲۹ گفته شده است «دسترسی بدون مجوز به سامانه ها یا داده های رایانه ای حفاظت شده، چه با نقص تدابیر امنیتی یا حفاظتی و چه بدون نقص آن» دسترسی غیر مجاز شمرده می شود و توسط قانون به آن رسیدگی می شود.

در صورتی که کارمندان دولت و کارکنان اداره ها و سازمان های دولتی یا وابسته به دولت یا نهاد های عمومی و نیروهای مسلح و قوای سه گانه مرتکب جرم دسترسی غیر مجاز شوند با توجه به مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه  به هشت ماه و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی تا بیست میلیون ریال با هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه اشخاص حقوقی برای اولین بار شصت میلیون ریال تا یکصد و بیست میلیون ریال جزای نقدی و تعطیلی محل کار به طور موقت از یک تا نه ماه خواهد بود.

آیا شنود محتوای در حال انتقال در رسانه های رایانه ای مجاز است؟

افرادی که اجازه دسترسی به سامانه یارانه ای محافظت شده را دارند از نظر قانون از شمول دسترسی غیر مجاز خارج هستند.

در ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی درباره شنود غیر مجاز آمده است: هر کس به طور غیر مجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا امواج الکترو مغناطیسی یا نوری را شنود کند، مطابق مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه  از نظر قانون به حبس از شش ماه تا دو سال یاجزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هردو مجازات محکوم خواهد شد.

شنود همان، دریافت داده های در حال انتقال و دسترسی به آنها در فضای سایبری را گویند لازم به ذکر است منظور از ارتباطات غیر عمومی در ماده ۷۲۰ اینست که ارتباطاتی که در معرض و منظر عموم نباشد و همه افراد از آن اطلاع نداشته باشند.

ارتباطات در فضای الکترونیکی دو نوع داده تولید می کند.

• داده های مرتبط با محتوای ارسال شده مانند صوت، تصویر، اسناد یا مدارک
• داده هایی که از اهمیت بالایی برخوردارند بر اساس زمان و مکان برقراری ارتباط، طول مدت ارتباط، شبکه ها و مسیرهایی که موجب می شود ارتباط توسط آنها برقرار شود.

در قانون جرایم رایانه ای، داده اطلاعات، به هر نمادی از اطلاعات و مفاهیم قابل پردازش در سیستم رایانه ای یا مخابراتی اطلاق میگردد.که در این تعریف با توجه به گستردگی  تعریف هم شامل محتوا و داده ترافیک است.

در شنودهای غیر مجاز مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه برای هر نوع داده ای در نظر گرفته نشده است و قابلیت مجازات را نداشته بلکه تنها محتوا است که موضوع این جرم واقع می شود .

افشاء اطلاعات رایانه ای شخصی افراد برای دولت ها و سازمان های بیگانه چیست؟

 حقوق شهروندی افراد در جامعه از مهمترین مصادیق تعریف شده در قانون است و حفظ اسرار و اطلاعات خصوصی آنها و ایجاد امنیت برای تمامی افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

قانون مجازات اسلامی، در ماده ۷۴۵ « هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت و یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و برای آن مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات در نظر گرفته است.

از نظر قانون و به استناد به اصل ۲۵ قانون اساسی، بازرسی و نرساندن نامه ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلفنی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس ممنوع است، مگر به حکم و اجازه قانون.

در ماده ۵۸۲ قوانین مجازات اسلامی آمده است که هر یک از مستخدمین و مامورین دولتی، مراسلات، مخابرات یا مکالمات تلفنی اشخاص را، در غیر مواردی که قانون اجازه داده حسب مورد مفتوح، توقیف یا معدوم، بازرسی، ضبط یا استراق سمع کند و بدون اجازه صاحبان آنها مطالب آنها را افشا کند. به حبس از یک سال تا سه سال یا جزای نقدی از ۶ تا ۱۸ میلیون ریال محکوم خواهد شد.

مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه  برای افرادی که به دنبال  افشاء اطلاعات رایانه ای شخصی افراد برای دولت ها و سازمان های بیگانه هستند مطابق قانون مجازات اسلامی به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم می شوند. و قابل ذکر است که در تبصره الحاقی ۵ خرداد ۱۳۸۸ آمده است که داده های سری به داده هایی اطلاق می شود که افشا نمودن این داده ها می تواند ضررهای جبران ناپذیر بر امنیت و منافع کشور وارد نماید.

آیا امکان تخفیف مجازات برای افشای داده های رایانه ای شخصی افراد توسط وکیل وجود دارد؟

 تخفیف در مجازات در نظام قضایی ایران در دو صورت انجام می شود.

·          تخفیف قانونی:

که منظور از آن تخفیف الزامی است و به موجب آن دادگاه موظف است در موارد خاص، مجازات جرم را تخفیف دهد.

·          تخفیف قضایی: تخفیفی است که به موجب آن دادگاه می تواند در مجازات قانونی با تشخیص قاضی پرونده تخفیفی را اعمال نماید.

لازم به ذکر است که تخفیف مجازات مخصوص مجازات های تعزیری است و در حدود قصاص و دیات اعمال نمی شود

با توجه به قوانین مندرج در قانون مدنی و آگاهی وکیل متخصص و آگاه، به تمام بند ها و تبصرهای موجود، با امکان سنجی نوع تخلف انجام شده راهکارهای درست و قانونی برای متقاعد نمودن قاضی پرونده را بررسی، و ادله ای قابل قبول را به دادگاه تقدیم می کند تا بتواند از بیشترین تخفیف مجازات، موکل خود را بهره مند سازد. وکیل خوب پرونده ای را پیگیری می کند که به تمامی اطلاعات لازم برای به نتیجه رساندن آن آگاه باشد.

برای آگاهی به مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه بهترین اقدام ارتباط تلفنی با مشاورین حقوقی و وکلای متخصص در امور مجازات های افشای داده های محرمانه است

سوالات متداول:

۱- مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه شخصی و افشای اطلاعات ، به دولت ها و سازمان های بیگانه، از منظر قانون را بیان کنید؟

 مطابق قانون مجازات اسلامی به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم می شوند.

۲- مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه و معدوم نمودن و یا افشاء آنها توسط مستخدمین و مامورین دولتی از نظر قانون چیست؟

مجازات به حبس از یک سال تا سه سال یا جزای نقدی از ۶ تا ۱۸ میلیون ریال محکوم خواهد شد.

۳- کلاهبرداری رایانه یعنی چه؟

با توجه به ماده ۱۳ قوانین جرایم رایانه ای « هر کس به طور غیر مجاز از سامانه های رایانه ای و مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل : وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه، وجه و یا مالی یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود و یا دیگری بدست آورد، علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا ۵ سال یا جزای نقدی از بیست میلیون  تا یکصد میلیون یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

۴- مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه شخصی و افشای اسرار خصوصی دیگران چیست؟

با استناد به قانون مجازات اسلامی، در ماده ۷۴۵ به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

۵- عدم آگاهی از مجازات های دسترسی به داده ای محرمانه چه پیامدهایی در پی دارد؟و بهترین اقدام چیست؟

در صورت انجام ، مجازات های سنگینی از طرف قانون لحاظ شده است و هوشمندانه ترین اقدام برای آگاهی به مجازات دسترسی غیرمجاز به داده های محرمانه، ارتباط تلفنی با مشاورین حقوقی و وکلای متخصص در این امور است.