نگارش مقاله حداقل۱۰۰۰کلمه کاملا ابداعی که کپی از سایت های دیگر نباشد

به نام خدا –موانع و راهکار مطالبه نفقه فرزند توسط مادر
در این مقاله به یاری خدا تصمیم داریم به نفقه فرزند اعم از گذشته و آینده و مطالبه آن
توسط مادر و موانع و راهکارهایش بپردازیم.البته این موضع می طلبد مقررات گوناگون در
این زمینه ذکر و مقایسه شده مزایا و ومعایب احتمالی مورد بحث و استدلال قرار گیرد اما
در این مقاله با توجه به اینکه استدلالات و نظریه پردازی های طولانی از حوصله خوانندگان
خارج است سعی شده موضوع کوتاه و کاربردی مورد بحث قرار گیرد ضمنا به جز قانون
منبع دیگری در این مقاله مد نظر قرار نگرفته است ابتدا مقررات راجع به موضوع را بررسی
می کنیم-۱مطابق مواد ۱۰۳۲فرزند از اقارب نسبی طبقه اول است-۱مطابق
ماده ۱۱۹۶ق.م .فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی و نزولی ملزم به انفاق
به یکدیگرند -۰وفق ماده ۱۱۹۷ق.م.کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و....-۴مطابق
ماده ۱۱۹۸ق.م.کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد و.... -۵مطابق ماده
۱۱۹۹ق.م.نفقه اولاد بر عهده پدر است و پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق بر عهده
اجداد پدری و.... -۱مطابق ماده ۱۲۰۴نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و......-۱
مطابق ماده ۱۲۰۵در مورد غیبت یا استنکاف از پرداخت نفقه .نفقه افراد واجب النفقه از
اموال غایب یا مستنکف پرداخت خواهد شد و اگر مالی در دسترس نباشد همسر وی یا
دیگری با اجازه دادگاه می توانند نفقه را به عنوان قرض بپردازند......-۹مطابق ماده
۱۲۰۶ق.م.......ولی اقارب نسبت به آینده می توانند مطالبه نفقه نمایند-۱وفق
ماده۱ق.ح.خ.مصوب ۱۰۱۱مادر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگهداری محجور را به
اقتضای ضرورت بر عهده دارد حق اقامه دعوی برای مطالبه نفقه و محجور را نیز دارد
از مجموع مواد فوق بدست می آید که فرزند از اقارب نسبی عمودی نزولی والدین است که
نفقه وی در وهله اول بر عهده پدر است هر چند تحت حضانت مادر یا شخص دیگری باشد
فرزند از اقارب است بنابرین فقط نسبت به نفقه آتیه می تواند اقامه دعوی نماید و منفق در
حد استطاعت خویش ملزم به انفاق است فرزندی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند
وسایل معیشت خود را فراهم نماید بنابراین فرزندان دختر تا زمانی که ازدواج ننموده اند
(تحت سرپرستی همسر قرار نگرفته اند و یا شغل مناسبی جهت تامین معاش ندارند و
پسران تا زمانی که به سن قانونی نرسیده اند یا مشغول به تحصیل یا سربازی هستند
مستحق نفقه اند فرزندانی که به سن قانونی رسیده اند مطابق قانون راجع به رشد
متعاملین شخصا می توانند نفقه آینده خود را مطالبه نمایند که در اینصورت دادگاه با ارجاع
موضوع به کارشناس نفقه آینده فرزند را به صورت ماهیانه تعیین می کند و مطابق ماده۴۷قانون حمایت خانواده و تبصره آن با یک بار درخواست اجرائیه مبلغ نفقه رابه صورت
مستمر و در صورت لزوم با جلب منفق دریافت می نمایند اما کودکانی که تحت حضانت یا
قیمومیت هستندقیم یا کسی که حضانت آنها را به عهده دارند به نمایندگی از آنها نفقه شان
را مطالبه و وصول می کند ماده ۱۲۰۵قانون مدنی اجازه داده دادگاه به درخواست کسی
که حضانت طفل یا سرپرستی محجور را به عهده دارد از اموال مستنکف یا غایب جهت
پرداخت نفقه طفل یا محجور در اختیار وی قرار دهد و نیز اجازه داده قیم یا کسی که
حضانت را بر عهده دارد نفقه واجب النفقه را با اجازه دادگاه به صورت قرض بپردازد سپس
مطالبه کند بحث اجازه دادگاه از یک سو تصریح ماده ۱قانون حمایت خانواده مصوب۱۳۹۱که
عنوان می دارد کسی که سرپرستی طفل را به اقتضاء ضرورت بر عهده دارد می تواند برای
مطالبه نفقه او اقامه دعوی نماید سوالاتی را در ذهن به وجود می آورد -۱خانمی که از
منزل مشترک رانده شده و ناچارا طفل چند ماهه که حیاتش وابسته به اوست را همراه
خود می برد و قانون نیز بر وی تکلیف نموده حضانت طفل را به عهده داشته باشد و آن زن
از تامین هزینه زندگی خود نیز ناتوان است در مدتی که کودک را تحت حضانت داشته وسپری
شده و هزینه هایی از جمله پزشکی وپوشاک و...نموده چگونه با وجود ماده ۱۲۰۶که می
گوید فقط نفقه آینده اقارب قابل مطالبه است می تواند هزینه های انجام شده را مطالبه
نماید -۱بحث اجازه دادگاه که در ماده ۱۲۰۵مطرح شده به چه معناست ؟ در موارد بسیاری
دیده شده محاکم مطالبه نفقه گذشته طفل را با این عنوان که نفقه اقارب قضا ندارد قابل
استماع ندانسته اند و در مورد نفقه آینده نیز با این عنوان که تعلق نفقه در آینده احتمالی
است و موانعی از جمله مرگ واجب النفقه یا دارا شدن وی یا نادار شدن یا مرگ منفق می
توانند مانع استحقاق واجب النفقه شوند. از سویی با توجه به اقتصاد نابسامان و بسیار
متغیر کشور ما پیش بینی میزان نفقه آینده بخصوص آینده دور مشکل است خواسته را
منجز ندانسته و مستند به ماده ۸۴ق.آ.د.م.و ماه ۸۹آن مبادرت به صدور قرار رد دعوی می
نمایند با این وضعیت عملا نفقه فرزند قابل مطالبه نیست نه گذشته و نه آینده سوال سوم
این است که چگونه می توان میان مواد۱۲۰۵و ۱۲۰۶ق.م. وماده ۶قانون حمایت خانواده
سازش ایجاد نمود و راهکاری قرار داد که از سویی به مصلحت جامعه وکودکان و زنان
نیزمند بیندیشد از سویی تعارضی با روح مقررات موجود نداشته باشد ؟ تجاربی که اینجانب
به همراه قضات محترم شورا به دست آورده ایم که می تواند به صورت رویه ای قابل قبول
مطرح شده و راهگشا باشد به این شرح است . می دانیم که نفقه فرزند در وهله اول بر
عهده پدر و از دیون وی است .ماده۲۶۷ق.م ایفاء دین از جانب غیر مدیون را جایز دانسته
ودر صورت داشتن اذن از جانب مدیون قابل رجوع است بنابراین بیان ذیل ماده ۱۲۰۵ق.م
که عنوان داشته همسر وی یا دیگری با اجازه دادگاه می توانند نفقه را به عنوان قرض
بپردازد .....در همین راستاست پس زوجه یا کسی که سرپرستی طفل را بر عهده دارد برای
پرداخت دین پدر طفل نمی توانند خودسرانه اقدام کنند یا می بایست از شخص مدیون (پدر
طفل)توافقنامه ای مبنی بر اجازه پرداخت نفقه فرزند اعم از کتبی یا شفاهی داشته با شند
که معمولا به خاطر اختلافات موجود کمتر حاصل می شود و یا زوجه یا سرپرست این اجازه
را از جانب حاکم (دادگاه )داشته باشد که تحت عنوان استدانه مطرح می شود و طی حکم
دادگاه صادر و قابل ارائه است بنابراین زوجه یا سرپرست طفل برای اینکه بتواند تمام مخارج
صورت گرفته برا ی فرزند مشترک را از شوهر مطالبه و وصول کند اولا بای حق حضانت و
سرپرستی خود را احراز نماید که با ارائه شناسنامه طفل و یا رای دادگاه مبنی بر اعطای
حضانت یا سرپرستی یا قیمومیت قابل احراز است پس کسی که حق نگهداری طفل را
ندارد به نظر می رسد در حفاظت از طفل ناتوان قصد تبرع داشته مگر آنکه ثابت نماید عدم
اقدام وی موجب تلف شدن طفل و به اقتضاء ضرورت ناچار به نگهداری بوده است ثانیا
:باید ثابت کند که از سوی مدیون (پدر طفل)اذن در پرداخت داشته و یا از جانب دادگاه (که
در موارد استنکاف به نمایندگی از مستنکف اقدام می کند) اجازه پرداخت (حکم
استدانه)داشته است در این صورت است که زوجه یا سر پرست در دعوی خویش به طرفیت
پدر طفل یا اجداد پدری نه به عنوان نفقه بلکه در راستای ماده۲۶۷ق.م. و نیز ماد۱۲۰۵
همان قانون با پیوست نمودن اسناد هزینه و پرداخت ویا با تقاضای ارجاع موضوع به
کارشناس میزان هزینه ای که تحت عنوان پرداخت دیون پدر طفل نموده مطالبه نماید هر
چند هزینه های فوق در گذشته صورت گرفته باشد و چون مطالبه نفقه فرزند مطرح نیست
تعارضی با ماده ۱۲۰۶ق.م که نفقه گذشته اقارب را قابل مطالبه ندانسته ندارد و زوجه یا
سرپرست می توانند به صورت دوره ای مثلا هر چند ماه با تقدیم دادخواست تحت عنوان
الزام خوانده به پرداخت مبلغ......بابت پرداخت دین او به عنوان نفقه فرزند واجب النفقه
هزینه نموده و با پیوست نمودن اسناد پرداخت و هزینه و نیز مدارک حاکی از حضانت یا
سرپرستی و اجازه پرداخت نفقه به عنوان دین پدر مبلغ هزینه شده را مطالبه نماید و در
این صورت موردی برای ایرادات عدم استماع دعوی و یا احتمالی بودن خواسته به وجود
نمی آید نکته آخر عدم آگاهی زوجه یا سرپرست از حقوق خود و روند قانونی است که در
اغلب موارد بیان می کنند به اینکه بحث حضانت و استدانه ضرورت داشته آگاهی نداشتم که
در پاسخ باید گفت جهل حکمی رفع مسئولیت نمی کند هرچند این قاعده در جامعه ما که
دارای فقر اطلاعاتی است  قاعده غیر منصفانه ای است در حالی که اطلاع به معنی
واقعی نداده ایم اصل را بر اطلاع و آگاهی گذاشته ایم.

علی حاجی پور میلاسی