مجازات انتشار تصاویر خصوصی دیگران در فضای مجازی 

موضوع انتشار تصاویر خصوصی افراد در فضای مجازی و سوءاستفاده از آن، هم‌زمان با گسترش شبکه‌های اجتماعی رو به افزایش است. پلیس همواره هشدار می‌دهد که شهروندان هرگز فایل‌هایی مانند عکس، فیلم و کلیپ‌های خانوادگی را در رایانه، تبلت، لپ‌تاب و گوشی تلفن همراه خود نگهداری نکرده و سعی داشته باشند با تهیه یک حافظه جانبی کلیه فایل‌های شخصی‌شان را در آن ذخیره و در یک جای امن نگهداری کنند. با وجود این، اگر کسی اقدام به انتشار غیرقانونی تصاویر خصوصی دیگران کند، از نظر قانون، باید منتظر مجازات باشد.

ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای به طور مشخص، هتک حیثیت از طریق انتشار تصاویر خصوصی را دارای عنوان مجرمانه دانسته و در این خصوص تأکید می‌کند: «هرکس به وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، صوت، تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به‌نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

این مجازات برای کسانی است که بدون تغییر در تصاویر نسبت به انتشار آن اقدام می‌کنند. قانون‌گذار برای کسانی که با تصویرسازی در صدد مخدوش کردن آبروی افراد هستند نیز، مجازات جداگانه‌ای در نظر گرفته است. بر اساس ماده ۱۶ قانون مزبور «هرکس به‌وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف، منتشر کند، به‌نحوی‌که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.» همچنین اگر تصاویر مستهجن باشد در این صورت مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم می‌شود.

باید توجه کرد، تمامی این مقررات در جایی است که صاحب تصاویر، از انتشار آن راضی نباشد یا کسی با هدف هتک حیثیت از کسی، تصاویر را تغییر دهد؛ در غیر این صورت اگر کسی با رضایت شخصی، تصاویر خصوصی را در شبکه‌های اجتماعی یا اینترنتی منتشر کند نمی‌تواند ادعایی در خصوص انتشار گسترده آن‌ها داشته باشد و چنانچه تصاویر دارای محتوای مستهجن یا غیراخلاقی یا خلاف عفت عمومی باشد، در این‌صورت، باید پاسخگوی رفتار غیرقانونی خود باشد.

چنانچه شرایط تحقق این جرم، وجود داشته باشد مجازات شخص مرتکب طبق مواد(۷۴۴) و (۷۴۵) قانون مجازات اسلامی یعنی همان مواد 16  17 قانون جریم رایانه ای به قرار زیر می باشد:
«… به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا چهل میلیون ریال(۴۰۰۰۰۰۰۰) ریال، یا هر دو مجازات( حبس و جزای نقدی) محکوم می شود.»طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات حبس مورد نظر به نصف تقلیل یافته است.
نکته)طبق تبصره ماده (16)، چنانچه عمل تغییر یا تحریف فیلم و عکس، به گونه ای انجام شود که صورت مستهجن در آید، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محوم می شود. ( یعنی چهل میلیون ریال و دو سال حبس)

به دلیل حساسیتی که اشخاص بر حریم خصوصی خود و خانواده هایشان دارند، بسیار پیش می آید که این قضیه تبدیل می شود به ابزاری جهت اخاذی و کلاهبرداری افراد سودجو که با تهدید دیگران به انتشار فیلم، عکس، صوت یا اسرار شخصی و خانوادگی شان از طریق فضای مجازی، دیگران را برای رسیدن به خواسته هایشان تحت فشار قرار دهند.
لذا قانونگذار ما در این مورد هم ساکت نمانده است و برای اینگونه اشخاص به صرف تهدید، حتی بدون عملی کردن آن، مجازات وضع کرده است.
طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی تهدید به جرم عبارت است از:
«هر کس دیگری را به هر نحوی، به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او تهدید کند، اعم از اینکه به واسطه این کار، تقاضای دریافت وجه یا انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم می شود.» طبق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری،  حداقل و حداکثر مجازات‌های حبس تعزیری درجه چهار تا درجه هشت مقرر در قانون برای جرائم قابل گذشت به نصف تقلیل می‌یابد یعنی مجازات ماده به یک ماه تا یک سال تبدیل شده است.

که البته برای تحقق این جرم شرایطی به شرح زیر لازم است:

الف) تهدید کننده قادر به انجام آن فعل باشد. بنابراین چنانچه شخصی که هیچگونه سواد رایانه ای و دسترسی به اینترنت نداشته باشد، جرم تهدید به وقوع نمی پیوندد.

ب) وضعیت تهدید شونده به گونه ای باشد که امکان وقوع آن باشد. مثلا تهدید به شخصی که هیچگونه فیلم و عکس از خود ندارد به انتشار آن، جرم نیست.

ج) تهدید امری نسبی است و وضعیت تهدید شونده در آن مؤثر است و ملاک تشخیص آن عرف می ‌باشد. یعنی تهدید باید به گونه ای باشد که عرفا، موجب خوف و ترس شخص نرمال و متعارف جامعه گردد.