نگارش 1000 کلمه  محتوای متمایز و تالیفی که از سایت های دیگر کپی نشده باشد 

- 1 شناخت سازمان تجارت جهانی سازمان جهانی تجارت پس از تأسیس سازمان ملل متحد در سال 5931 ،مهمترین سازمان بین المللی است که تا کنون پای به عرصه حقوق بین الملل گذارده است. سازمان با وجود شمار اعضای قابل توجه، قلمرو موضوعاتی که آن ها را تحت قاعده درآورده مانند تجارت کاال، خدمات و جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری و همین طور ایجاد ساز و کار مؤثری در حل و فصل اختالفات میان اعضا از یک سو، همواره توانسته است به جاذبه ای برای کشورهای جهان جهت الحاق و بهره مندی از ویژگیهای خاص آن و از سوی دیگر، به دلیل منحصر به فرد بودن سازو کار حل و فصل اختالف خویش، زمینه و کانونی جذاب برای مطالعه حقوقدانان بین المللی و داخلی بوده است )انصاری و حاجیان، 5090 :32.) در واقع، تأسیس سازمان جهانی تجارت موجب ایجاد محلی برای تنظیم روابط تجاری بین المللی بر اساس حقوق و تعهدات مندرج در موافقتنامه های تحت پوشش سازمان جهانی تجارت شد. سرمایه گذاری خارجی نقشی بسیار مهم و حیاتی در توسعه ی اقتصادی ایفاء می کند. در واقع از طریق سرمایه گذاری خارجی است که دسترسی به عوامل اقتصادی ضروری برای توسعه ی اقتصادی فراهم می شود این عناصر شامل سرمایه و دانش فنی است. با توجه به گسترش وسایل ارتباطی در سطح جهان و پیشرفت هایی که در علوم و فنون مختلف روی داده، معامالت بین المللی نیز گسترده تر و پیچیده تر شده اند و اختالفات حادث شده نیز پیچیدگیها و رموز خاص خود را پیدا نموده و دادگاه های داخلی که به دعاوی عادی داخلی رسیدگی نمایند، توانایی تصمیم گیری در این حوزه را نداشته و چه بسا اختالفات بین المللی که به دادگاه های داخلی ارجاع گردیده و با صرف مدت زمان طوالنی و هزینه زیاد، رأی صادره دارای ایرادات عمده و اساسی بوده و طرفین را با مشکالت عدیده ای مواجه ساخته است. از طرف دیگر داوری در جهت پاسخگویی به نیاز تجار و دولت ها به وجود آمده و به مرور زمان توسعه یافته است؛ به نحوی که در اکثر قراردادهای بین المللی، شرطی گنجانده می شود که مطابق آن هرگونه اختالفی که از قرارداد منعقده فیمابین طرفین ناشی شود، به داوری ارجاع می گردد. در این میان تعیین قانون حاکم در داوری ها و حل و فصل اختاف بین کشورها از طریق داوری بین المللی از اهمیت بسزایی برخوردار گردیده است لذا هدف این پژوهش مقایسه و بررسی حل و فصل اختالف در سازمان تجارت جهانی و داوری بین المللی است )امیری، 5035 :52.)21 1-2 آشنایی با شکل گیري سازمان تجارت جهانی سازمان تجارت جهانی تنها نهاد بین المللی است که به قواعد بازرگانی بین کشورها می پردازد این سازمان نیز مانند اکثر سازمان های جهانی، سیر تاریخی طوالنی را تا تشکیل پشت سر گذاشته است زیرا موضوع تشکیل سازمان های فرامرزی دولتی با موضوع حاکمیت ملی دولتها در موارد متعددی تداخل دارد، بنابراین هر قدر دامنه فعالیت این گونه سازمانها گسترده تر باشد و تعداد بیشتری از دولتها در آنها عضویت داشته باشد به همان نسبت، فرایند تشکیل نیز پیچیده تر و غالباً طوالنی تر خواهد بود . فرآیند تشکیل سازمان تجارت جهانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تالش گسترده جهانی طی دهها سال پشتوانه آن بوده است. در واقع سازمان جهانی تجارت برای پاسخ به یک نیاز اساسی جامعه جهانی شکل گرفته است، این نیاز عبارت بود از وجود یک مرجع مقتدر جهانی به منظور نظام بخشیدن به روابط اقتصادی جهانی که بعضاً موجب کشمکش های شدید سیاسی بین کشورها گردیده است و حتی بسیاری معتقدند که یکی از زمینه های بروز دو جنگ جهانی همین نقش های شدید سیاسی با منشاء اقتصادی بین کشورهای برتر در تجارت بین الملل بوده است ) خزاعی، 5031 :552.) 1-3 تشکیل سازمان تجارت جهانی بعد از جنگ جهانی اول و تجربه جامعه جهانی از میزان خسارات مادی و تلفات انسانی، موجب گردید که برای جلوگیری از زمینه های بروز جنگی مشابه، در سال 5922 کنفرانسی زیر نظر جامعه ملل و با مشارکت نمایندگان حدود 11 کشور جهان در رابطه با موضوعات مربوط به تولید و تجارت در شهر ژنو تشکیل گردد. هدف برگزارکنندگان این کنفرانس، توسعه روابط اقتصادی کشورهای جهان از طریق کاهش محدودیت های دولتها در تجارت خارجی برای مقابله با زمینه های ایجاد جنگ جهانی اول بود. ولی به رغم برگزاری کنفرانس، دولت های بزرگ در اقتصاد جهانی با اتخاذ تدابیری طی سالهای بعد، عمال بر خالف اصول مقرر در کنفرانس عمل نمودند. بنابراین به تدریج رقابت اقتصادی بین دولت های مزبور به تنش شدید سیاسی منجر گردید. بروز جنگ جهانی دوم در ابعادی وسیع تر از جنگ جهانی اول، مجدداً دولت های طرف اصلی جنگ را به فکر سامان بخشیدن به نظام اقتصاد بین الملل انداخت ) توسلی و بدری . )25 :5090،زاده22 در همین راستا، در سال 5933 با آشکارشدن عالیم خاتمه جنگ، به دعوت رئیس جمهور وقت آمریکا، روزولت، کنفرانسی در شهر برتن وودز امریکا و با حضور نمایندگان 33 کشور جهان برگزار گردید، و طی آن موافقت نامه تأسیس صندوق بین المللی پول و بانک بین المللی ترمیم و توسعه به تصویب رسید. این دو نماد بین المللی هم اکنون نیز نقش مهمی در اقتصاد بین المللی ایفا می نمایند. در زمینه تجارت بین المللی نیز اقدامات موثری بعد از جنگ جهانی دوم صورت گرفت که مهمترین آنها، پیشنهاد دولت امریکا در سال 5931 مبنی بر تشکیل آنفرانس بین المللی برای تشکیل سازمان بود. این کنفرانس در سال 5931 در لندن برگزار گردید، ولی به دلیل اینکه تجارت بین الملل، اختالف نظر شدید کشورهای شرکت کننده، بدون حصول نتیجه ای پایان یافت. ولی تالش کشورها در این زمینه ادامه یافت و توسط چند کشور غربی پیش نویس منشور تجارت جهانی، تهیه و به کنفرانس هاوانا که در سال 5933 در کوبا برگزار شد ارائه گردید )حبیبی و شاملو،5092 :13. ) در جریان مذاکرات مفصلی که در هاوانا صورت گرفت متن مزبور دچارتغییرات اساسی گردید و در نهایت، 5 منشور هاوانا از چند بخش تشکیل گردید که یک بخش آن، موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت گات بود. را مطرح می ساخت ولی طرح اخیر با مخالفت 2 بخش دیگر منشور، تأسیس سازمان تجارت بین المللی نهادهای قانونگذاری برخی کشورهای شرکت کننده در کنفرانس ، به ویژه کنگره امریکا که دولت آن خود از پیشنهاد دهندگان طرح بود، مواجه شد. بنابراین طرح تأسیس سازمان تجارت بین الملل برای سالیان متمادی مسکوت ماند، ولی موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت با تغییراتی برای چندین دهه، به معیار مهمی در تجارت بین الملل مبدل گردید .هدف این موافقت نامه، توسعه تجارت بین الملل از طریق هدف یا کاهش موانع تعرفه ای و غیرتعرفه ای کشورها در مقابل واردات بود. در بین فهرست اولین کشورهای عضو این موافقت نامه تنوع زیادی از کشورهای با اقتصادهای مختلف می توان مشاهده کرد، از جمله امریکا، انگلیس، نیوزلند، پاکستان، هند، آفریقای جنوبی، برزیل، کوبا، فرانسه، بلژیک و استرالیا که همگی 0 درسال 5933 به این موافقت نامه ملحق گردیدند )بابیو . )52 :2152 ، 1. GATT 2. ITO 3. Babu23 با تحوالت سیاسی و اقتصادی طی دهه های بعد نیاز به تکامل این موافقت نامه بین اعضای آن احساس گردید. در این رابطه یک سلسله مذاکرات بین اعضای گات صورت گرفت که به 3 دور اصلی طبقه بندی می شود : سال مکان/ نام موضوع تعداد کشورها 5932 ژنو تعرفه ها 20 5939 آنسی تعرفه ها 50 5915 تورکی تعرفه ها 03 5911 ژنو تعرفه ها 21 5911-5915 ژنو/ویلن دور تعرفه ها 21 5913-5912 ژنو/ دورکندی تعرفه ها و تدابیر ضد دامپینگ 12 5920-5929 ژنو/ دور توکیو تعرفه ها، تدابیر غیرتعرفه ای، موافقت نامه های چارچوب 512 5931-5993 ژنو/ دو اروگوئه تعرفه ها، تدابیر غیرتعرفه ای، قواعد، خدمات، مالکیت معنوی، حل اختالفات، منسوجات، کشاورزی، ایجاد WTO و غیره 520 )1 : 1831،سلوکی )1-1 جدول همان گونه که مالحظه می شود، مذاکرات دور اروگوئه طوالنی ترین دور مذاکرات کشورهای متعاهد گات است. حاصل این هشت سال مذاکره، مجموعه ای از موافقت نامه ها و تفاهم نامه ها و سایر اسناد حقوقی است که بصورت مجموعه ای واحد به تصویب رسیده است . یکی از مصوبات مذاکرات دور اروگوئه عبارت از تأسیس سازمان جهانی تجارت بود، لذا تالش حدود 21 سال دولت ها به ثمر نشست. تأسیس سازمان تجارت جهانی در اول ژانویه 5991 ،بزرگترین اصالح تجارت بین المللی بعد از جنگ دوم بود. این سازمان تالش شکست خورده سال 5933 برای ایجاد سازمان تجارت بین المللی به شکل کامل تری محقق ساخت . تا سال 5993 گات سیستم تجاری حاکم بر جهان بود. گات برای استقرار سیستم تجاری چند جانبه قوی و موفق کمک شایانی نمود که به تدریج در دورهای مذاکرات تجاری، این سیستم بطور فرآینده ای آزاد تر شد . اما در دهه 5931 سیستم نیاز به بازنگری کامل24 5 پیدا کرد که این امر منجر به برگزاری دور اروگوئه و در نهایت تأسیس سازمان تجارت جهانی شد ) کانرد ، .)25 :2155 در مقدمه موافقت نامه تشکیل سازمان جهانی تجارت اهداف تشکیل سازمان بصورت زیر ذکر شده است : طرف های این موافقت نامه، با تصدیق اینکه روابطشان در زمینه تالش های تجاری و اقتصادی باید به منظور ارتقای استاندارد های زندگی، تضمین اشتغال کامل و حجم زیاد و دایم التزاید درآمد واقعی و تقاضای موثر، گسترش تولید و تجارت کاال و خدمات ضمن فراهم آوردن امکانات استفاده در پی حفظ و حراست از محیط زیست و بهینه از منابع جهان منطبق با هدف توسعه قابل دوام، و تقویت وسایل انجام این کار به گونه ای سازگار با نیاز ها و عالیق مربوطشان در سطوح مختلف توسعه اقتصادی باشد. با تصدیق مجدد اینکه برای تضمین سهم کشورهای در حال توسعه، و به ویژه کشورهای دارای کمترین میزان توسعه یافتگی، در رشد تجارت بین المللی متناسب با نیازهای توسعه اقتصادی آنها، تالش های مثبتی الزم است، با تمایل به همکاری در تحقق این هدف ها با ورود به ترتیبات دو جانبه و متقابالً سودمند با هدف کاهش معتنابه تعرفه ها و سایر موانع تجاری و امحای رفتار تبعیضی در روابط تجاری بین المللی، بنابراین با عزم ایجاد یک سیستم تجاری چند جانبه یکپارچه، پایدار تر و ماندگارتر که موافقت نامه مصمم به حفظ اصول اساسی و پیشبرد هدف های بنیانی این سیستم تجاری چند جانبه، شرح زیر توافق می نمایند )خوشحال، 5093 .)بنابراین هدف اصلی سازمان جهانی تجارت ، استقرار نظام تجاری چند جانبه در جهان با در نظر گرفتن جنبه های مختلف از جمله وضیعت خاص کشورهای در حال توسعه و کشورهای دارای کمترین 2 توسعه یافتگی می باشد )چیس . )153 :2111 ، در ماده 2 موافقت نامه تأسیس سازمان جهانی تجارت، این سازمان را نهادی مشترک برای هدایت روابط تجاری اعضای خود در خصوص مسایل مربوط به موافقت نامه ها و اسناد حقوقی معرفی کرده است. این موضوع، رسالت بزرگی به عهده این سازمان محول کرده است، زیرا اوالً، مجموعه توافقات کشورهای عضو سازمان مزبور، طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با تجارت را تشکیل می دهد، ثانیاً، تعداد اعضای سازمان مزبور، رقم چشمگیری را تشکیل می دهد بطوری که تقریباً کل تجارت بین المللی بین اعضای این سازمان در چارچوب قواعد حاآم بر سازمان صورت می گیرد . 1. Conrad 2. Chese25 سیستم حل اختالف سازمان تجارت جهانی در موافقت نامه اورگوئه در 5991 کاملترین شکل را تحصیل نمود. براین اساس، یک تفاهم نامه که قواعد حل و فصل دعاوی را مشخص کرده و در 22 ماده تنظیم نموده است، ارائه گردید. همچنین با ایجاد رکن حل اختالف مبنای حقوقی نظام حل و فصل اختالفات سازمان تجارت جهانی گسترده تر و قانونمند تر از نظام حقوقی گات 5932 گردید. مکانیزم حل اختالف در گات در دو ماده 50و 22 مشخص شده بود. شیوه اصلی حل اختالف در ماده 22 در دو مرحله پیش بینی شده بود: مرحله اول مشورت و مذاکره مستقیم طرف های اختالف و مرحله دوم شامل مشورت سایر طرف های متعاهد گات با طرفین اختالف بود. ماده 20 شیوه تکمیلی دیگری را ارائه نموده و آن این بود که چنانچه از طریق مذاکره و مشورت، اختالف مرتفع نمی گردید؛ اختالف به طرف های متعاهد به اساسنامه گات ارجاع داده می شد و آنها مکلف به رسیدگی فوری موضوع بودند. ترتیبات 5 پیش بینی شده در ژیم حقوقی گات بنا به دالیل زیر فاقد کارایی الزم بود )کلی :)012 :2112 ، 5 .نظام حل و فصل اختالف از سرعت عمل کافی برخوردار نبود. 2 .در چارچوب گات ترتیباتی برای تضمین و اجرای مصوبات و احکام صادره پیش بینی نشده بود. 0 .هیچ نهاد خاصی مسئول حل اختالف در موافقت نامه گات نبود )خوشحال، 5093 : 1.) کاستی ها و مشکالت سیستم حل اختالف در دور اورگوئه مورد بازنگری قرار گرفت و با تصویب " تفاهم نامه حل اختالف "، ساز و کار دقیق تر و کامل تری جهت تفسیر و اجرای موافقت نامه ها، سند تاسیس سازمان و همچنین رسیدگی دعاوی بین اعضاء پیش بینی شد و ترتیباتی به شرح زیر جهت بهبود سیستم حل اختالف در نظر گرفته شد. 5 .حهت افزایش کارایی و سرعت عمل نظام حل اختالف، تفاهم نامه موجود؛ آزادی عمل طرفین اختالف را محدود نمود. یکی از اصول مهم نظام حل و فصل اختالف، اختیار و آزادی طرفین در انتخاب شیوه های حل و فصل دعاوی است. تفاهم نامه تا حدی این اصل را نادیده گرفته است و در صورت عدم توافق طرفین در مورد شیوه حل اختالف، روش های پیش بینی شده در تفاهم نامه به طرفین تحمیل می شود. 2 .در تفاهم نامه سعی شده " اقدامات متقابل" به عنوان حربه ای جهت تضمین و اجرای احکام و مصوبات سازماندهی شود بدین گونه که به دولت ها فرصتی معقول و مشخص برای اجرای اجکام و توصیه ها داده 1. Kelly26 می شود و در صورت عدم اجرای آنها توسط طرف خاطی، دولت شاکی می تواند اجرای " اجرای متقابل " یعنی تعلیق اجرای امتیازات و یا تعهدات نسبت به دولت خاطی را از رکن حل و فصل درخواست نماید. 0 .ایجاد رکن حل و فصل که وظیفه رسیدگی و حل و فصل اختالفات میان اعضای سازمان را برعهده دارد 3 .تفاهم نامه ترتیبات ویژه و استثنائاتی را برای منافع و حقوق کشورهای در حال توسعه و کشورهایی که در پایین ترین رده توسعه قرار گرفته اند، پیش بینی نموده است که هدف از آن، کمک به این کشورها در امور تجاری می باشد )کلی، 2112 :019.) 1-4 اهداف سازمان تجارت جهانی: اهدافی که سازمان جهانی تجارت برای خود تعریف کرده است به شرح زیر می باشد : - ارتقای سطح زندگی - تامین اشتغال کامل در کشورهای عضو - توسعه تولید و تجارت و بهره وری بهینه از منابع جهانی - دستیابی به توسعه پایدار با بهره برداری بهینه از منابع - حفظ محیط زیست - کمک به کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای در حال گذار جهت برخورداری از مزایای نظام تجارت چند جانبه - مدیریت و نظارت بر اجرای موافقت نامه های امضاء شده بین اعضا - مجمعی برای مذاکرات تجاری چند جانبه - بررسی و ارزیابی سیاست های تجاری اعضاء - همکاری با دیگر سازمان های بین المللی در زمینه مدیریت اقتصاد جهانی)حدادی، 5095 :01.) سازمان تجارت جهانی نیل به این اهداف را بر مبنای اصولی همچون اصل عدم تبعیض، اصل آزاد سازی تجاری، اصل تجارت عادالنه، اصل شفافیت، اصل رفتار ویژه و متفاوت با کشورهای در حال توسعه تعقیب می کند. البته باید توجه داشت که بر این اصول استثنائات زیادی وارد شده است و این طور نیست که همه کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی با هر سطحی از توسعه اقتصادی و یا هر میزان از حجم اقتصاد و تجارت به یک اندازه ملزم به رعایت این اصول باشند.27 هم اکنون سازمان تجارت جهانی در سه زمینه اصلی شامل: تجارت کاال، تجارت خدمات و حقوق مالکیت معنوی دارای موافقت نامه هایی است که مبنای حقوق و تعهدات کشورهای عضو می باشند. عالوه بر موارد فوق، قواعد مربوط به سرمایه گذاری خارجی نیز هریک به نوعی تحت شمول مقررارت این سازمان قرار دارد )نعیمایی عالی، 5093 :59.) 1-5 اصول سازمان تجارت جهانی این سازمان همچنین برای دستیابی به اهداف تعیین شده، اصولی را تدوین کرده است که کشورهای عضو می بایست به این اصول پایبند باشند و درصورت پایبند نبودن، مجازات هایی علیه این کشورها اعمال می شود. مهم ترین این اصول عبارت اند از: 5 .اصل عدم تبعیض و اصل دولت کامله الوداد 5 : طبق این اصل، اگر کشوری امتیاز بازرگانی یا تعرفه ای را در مورد یکی از کشورهای عضو اعمال نماید، این امتیاز یا تعرفه می بایست در مورد تمام شرکای تجاری عضو سازمان تجارت جهانی تعمیم یابد. البته این اصل یک استثنا نیز دارد که به همگرایی های اقتصادی مانند اتحادیه های گمرکی بین چند کشور مربوط می شود. این استثنا بدین معناست که سازمان تجارت جهانی، سایر پیمان های تجاری ) مانند اتحادیه اروپا یا نفتا ( را نیز به رسمیت می شناسد) بابیو،2152 : .)31 2 .استفاده از محدودیت های غیرتعرفه ای در تجارت همچون سهمیه بندی و صدور پروانه واردات ممنوع است و کشورها تنها با استفاده از وضع تعرفه های گمرکی مجازند از صنایع داخلی حمایت نمایند. 0 .پس از حذف موانع تجاری غیرتعرفه ای، کشورها می بایست تعرفه های گمرکی خود را تثبیت نمایند و به تدریج آن را کاهش دهند. البته این اصل نیز در مورد محصوالت کشاورزی در کشورهایی که با مشکالت در پرداخت ها مواجه هستند، استثنا قایل شده است. 3 .برای کمک به رقابت محصوالت تولیدی در کشورهای در حال توسعه، برقراری نظام تعرفه های ترجیحی با هدف اعطای امتیازات تجاری به بعضی از فرآورده های این کشورها مجاز است. 1 .الزم است کشورها در مورد کاالهای داخلی و وارداتی رفتار کامالً یکسانی داشته باشند. 1.M OST FAVORED NATION (MFN) CLAUSE28 1 .انجام مشورت در مورد سیاست های بازرگانی با دیگر اعضا و حل وفصل اختالفات ناشی از روابط تجاری از طریق مذاکره)صادقی حقیقی و رئیسی، 5091 :522.) 1-6 انواع شکایت در سازمان جهانی تجارت طبق ماده )20 )موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت، شش نوع مختلف شکایت قابل طرح است. به موجب این ماده، منشأ دعاوی یکی از دو مورد زیر محسوب می شود : 5 .از بین رفتن یا لطمه دیدن منافع؛ 2 .ایجاد مانع در راه حصول منافع. این دو منشأ دعوی به یکی از سه صورت زیر تحقق می یابد: 5 .قصور در انجام تعهدات به موجب موافقتنامه؛ 2 .اتخاذ هر تدبیری- چه با موافقتنامه مغایر باشد چه نباشد؛ 0 .وجود هر موقعیت دیگر به این ترتیب شش نوع شکایت قابل طرح است که تحت سه عنوان "شکایات بر اثر نقض "، " شکایات 5 2 بدون نقض 0 " و " شکایت موقعیتی " قابل بررسی است )حدادی، 5093 :00.) 1 -7 رو یه هاي حل اختالف مشورت : به طورکلی، رویه حل اختالف سازمان جهانی تجارت با درخواست یک یا چند دولت عضو برای مشورت در خصوص مورد ادعا با خوانده ) خواندگان ( آغاز می شود. در اینجا اشاره به این نکته الزم است که رویه حل و فصل اختالفات سازمان جهانی تجارت که صرفاً یک جریان دولت به دولت است؛ به عبارت دیگر، فقط شوراها ) دولتها( ی عضو می توانند طرف دعوی قرار بگیرند. وقتی درخواست مشورتی صورت می گیرد، این درخواست به دبیرخانه سازمان جهانی تجارت ارسال می شود. درخواست مشورت، کتبی است که ضمن آن دالیل درخواست، مبنای حقوقی شکایت و اقدامات متنازع فیه نیز توضیح داده می شود. طرف متعاهد مخاطب درخواست باید ظرف مدت51 روز به درخواست 1 . Violation Complaints 2 . Non- Violation Complaints 3 . Situation Complaints29 مشورت پاسخ دهد و ظرف مدت01 روز پس از تاریخ دریافت درخواست، با حسن نیت وارد مشورت شود. مشورت ظرف11 روز انجام می شود و اگر در این مدت به نتیجه نرسد یا طرف متعاهد وارد مشورت نشود، خواهان می تواند برای بررسی موضوع، درخواست تشکیل هیأت رسیدگی دهد. تشکیل هیأت رسیدگی: درخواست تشکیل هیأت رسیدگی یا هیأت حل اختالف به رکن حل اختالف تقدیم شده و طی اولین جلسه پس از این که در دستور کار قرار گرفت، هیأت رسیدگی تشکیل می شود؛ مگر اینکه 5 اجماع برخالف آن باشد . درخواست تشکیل هیأت رسیدگی نیز به صورت کتبی به عمل می آید و در آن به مشورت هایی که انجام شده، اشاره شده و بعد از مشخص شدن اقدامات خاص متنازع فیه، خالصه ای از مبنای حقوقی شکایت ارائه خواهد شد. همچنین، اگر عضو مزبور بخواهد هیأت رسیدگی دارای حدود اختیاراتی غیر از شرح وظایف استاندارد باشد، متن حدود اختیارات پیشنهادی را نیز در درخواست خود ذکر می کند. هنگامی که تشکیل هیأت رسیدگی مورد تأیید ر کن حل اختالف قرار گرفت، دبیرخانه اعضای هیأت رسیدگی را انتخاب می کند. هیأت رسیدگی معموالً مرکب از سه عضو است، مگر اینکه طرفین اختالف بر پنج عضو توافق کنند ) انصاری و حاجیان،5090 :33.) با مشخص شدن شرح وظایف هیأت رسیدگی، هیأت اظهاریه های شفاهی و کتبی طرفین اختالف و طرف های ثالث را دریافت می کند. هر عضو سازمان جهانی تجارت که در مسأله مطرح شده منافع قابل توجهی داشته باشد، می تواند به عنوان طرف ثالث وارد دعوی شود. پس از بررسی لوایح متقابل و استدالل های شفاهی، هیأت رسیدگی گزارش موقتی تهیه و پیش نویس آن را برای طرف های اختالف ارسال می کند تا آنها ظرف مدت 01 روز نظرات خود را نسبت به گزارش به اطالع هیأت برسانند. درصورتی که درخواستی برای بررسی قسمت هایی از گزارش از سوی از طرفین اختالف طرح شود، هیأت رسیدگی جلسه دیگری با حضور طرفین اختالف تشکیل می دهد که طی آن درباره موضوعات مشخص شده در نظرات بحث می شود. اگر چنین درخواستی مطرح نشود، گزارش موقت به عنوان گزارش نهایی هیأت تلقی شده و بین اعضا توزیع شده و گزارش نهایی به رکن حل اختالف برای 1 . اين موضوع، تفاوت عمده رويه حل اختالف سازمان جهانی تجارت با گات 1141 است که در آن تشكیل رسیدگی منوط به حصول اجماع مثبت بود.31 تصویب ارسال می شود. رکن حل اختالف موظف است ظرف مدت 11 روز پس از توزیع گزارش هیأت میان اعضا، گزارش را تصویب کند؛ در دو حالت ممکن است گزارش هیأت تصویب نشود: 5 .یکی از طرف های اختالف تصمیم خود را برای استیناف رسماً به رکن حل اختالف اعالم کند. 2 .رکن حل اختالف اجماعاً تصمیم به عدم تصویب گزارش بگیرد )پیلتن، 5095 :01 .) استیناف: یکی از ابداعات نظام حل و فصل اختالفات سازمان جهانی تجارت در رسیدگی به اختالفات دولتها، قبول تجدید نظرخواهی نسبت به نظرات هیأت رسیدگی بدوی است به موجب قضائی تر شدن رویه حل اختالف سازمان شده است. که طبق مقررات تفاهم نامه حل اختالف، فقط طرف های اختالف و نه طرف های ثالث می توانند در مورد گزارش هیأت رسیدگی تقاضای استیناف کنند. رکن استیناف یکی از ارکان دائم سازمان جهانی تجارت است که مرکب از 2 فرد غیردولتی است که صالحیت شان بارز بوده و مهارتهای محرزی در زمینه حقوق، تجارت و موضوع اختالف دارند. رکن استینافی باید ظرف 11 روز یا درصورت تمدید ظرف 91 روز گزارش خود را آماده کند. موضوع استیناف فقط محدود به موضوعات حقوقی مطروحه در گزارش و تفاسیر حقوقی ارائه شده توسط هیأت رسیدگی است. جریان رسیدگی استینافی نیز محرمانه است. گزارش رکن استینافی مورد تصویب رکن حل اختالف قرار گرفته و طرفهای اختالف باید آن را بدون قید و شرط قبول کنند؛ مگر این که رکن حل اختالف ظرف 01 روز پس از توزیع آن میان اعضا، اجماعاً تصمیم به عدم تصویب گزارش رکن استینافی بگیرد ) انصاری و حاجیان، 5090 :31