گاهی مواقع در یک زمان دو یا چند نفر خود را مالک مال میشناسند به همین دلیل است که دعوا و مشکل پدید می آید و این دعوا  شدت میگیرد در این مواقع بهترین راه این است که هر فردی که مدعی مالکیت بر مال را دارد دلایلی برای ثابت کردن این قضیه به کار برد مثلا سند/ شاهد/ اماره ید و به موجب این ها مورد ادعای خود را ثابت کند پس در این صورت اگر موقعی همچین اتفاقی پیش روی شما قرار گرفت شما برای برنده شدن در دعوا هیچ کاری نمیتوانید کنید غیر از این که دلایل ثابت شدن را در محضر قاضی ببرید و اعلام کنید.

در ادامه به یکایک دلایل اثبات دعوا و توضیحات آن میپردازیم:

ابتدا از سند شروع میکنیم. سند به عنوان یکی از مهم ترین دلایل برای ثابت شدن مالکیت است بر اساس قانون اموالی همچون املاک در دفاتری مثل اسناد رسمی ثبت میشوند و محاکم تنها فردی را مالک میدانند که مال مورد نظر به نام او باشد یعنی سند به نام وی باشد.

اما شاهد: همان طور که در بالا گفتیم سند دلیل مهمی برای اثبات مالکیت است اما برای اثبات مالکیت میتوان از شاهد هم استفاده کرد چون با استفاده از شاهد هم میتوان مالکیت را بر اموال ثابت کرد ولی در این جا بیان نکته ای بسیار واجب است این که هرگز از یاد نبرید که شهادت هر شاهد دارای اعتبار نیست تنها اگر شاهد شرایطی که مورد قبول قانون گذار باشد را داشته باشد مورد تایید میباشد تا قبل از انقلاب اسلامی هم شهادت شاهدین به طور محدود انجام میشد اما بعد از انقلاب اسلامی شهادت شهود زیاد شد و اهمیت یافت.

مورد بعدی تصرف مال است: شخص متصرف برای ثابت شدن مالکیت خود احتیاج به دلیل ندارد و بار ثابت شدن دعوا با کسی است که قصد دارد خلاف اماره قانونی تصرف را به اثبات رساند و همچنین تصرف موقعی دلیل مالکیت شناخته میشود که مالک قبلی مشخص نباشد اگر غیر از این مورد باشد باید در دادگاه ثابت نماید که به یکی از اسباب نقل و انتقال مال موضوع دعوا به او منتقل شده است. مالکیت از طریق استناد به اماره تصرف یا از طریق اثبات وقوع یکی از اسباب تملک مثل عقود و قرارداد ها/ اخذ به شفعه/ ارث/ حیازت مباحات ثابت میگردد. چنانچه فرد مدعی بود متصرف مالک مال نبوده و این قضیه را با کمک سند یا شهود ثابت نماید مالکیت متصرف از بین میرود و در صورتی که کسی هم پیدا شود و سند مالکیت را نشان دهد دیگر مالکیت متصرف از بین میرود. اکنون به همراه داشتن سند مالکیت نشانه تصرف دارنده آن است پس تسلط مادی بر اموال فقط مورد تصرف نیست با بیان مثالی این موضوع ساده تر میشود:

شخصی که سند منزلی دارد که به نام خودش است مالک آن حساب میشود و اصلا احتیاجی نیست خود در آن منزل زندگی کند و آن را مورد تصرف خود داشته باشد همین که سند به اسم خود او است کافی است که مالک شناخته شود.

مورد بعدی موجود بودن قرارداد کتبی و یا  قرارداد شفاهی است: خواهان دعوای اثبات مالکیت باید بر اساس اثبات وجود قرارداد یا دلیلی در خصوص انتقال مالکیت قدم بردارد که به طور معمول در این خصوص با آوردن سند عادی برای اثبات وجود قرارداد انجام میدهند به این دلیل که خواهان دعوای اثبات مالکیت بدون تردید دارای سند عادی و یا دلیلی به جز سند رسمی همانند یک قرارداد شفاهی میباشد که در خصوص مورد آخر باید وجود همچین قراردادی را با دیگر ادله ثابت نماید اما در خصوص طرح دعوای اثبات مالکیت صرف وجود سند یا قرارداد و یا ادله ای در خصوص وجود قرارداد شفاهی و همچنین عادی مکفی نمیباشد با ثابت شدن موجود بودن یک قرارداد و یا اثبات راه های قانونی نقل و انقال ملک کار خواهان دعوا برای مطرح شدن دعوای اثبات مالکیت تمام میگردد و خوانده دعوا باید با ایراد به اعتبار سند عادی از دعوا دفاع کند و چنانچه در صورتی که دلیلی از طرف خوانده دعوا بر فاقد اعتبار بودن قرارداد ثابت شده از طرف خواهان انجام شود ثابت شدن اعتبار داشتن قرارداد هم با خواهان است و وظیفه اوست چون او است که مدعی اعتبار قرارداد است چون این امکان وجود دارد قرارداد دارای اعتباری تنظیم گردد اما به خاطر بعضی موضوعات قانونی پس از تنظیم قراداد به صورت فسخ/ اقاله و یا ابطال باشد پس با دفاع موثر از سوی خوانده خواهان باید اعتبار قرارداد خود را ثابت نماید پیشنهاد میگردد به شما به عنوان دارنده حق چه در مقام خوانده باشید و چه در مقام خواهان باشید برای اثبات حقانیت خود احتیاج است وکیل اختیار کنید تا به کمک شما بشتابد.

اما مورد آخر خواسته الزام به تنظیم سند در کنار ثابت شدن مالکیت است: یکی دیگر از مواردی که در مطرح شدن دعوای اثبات مالکیت یعنی هنگامی که دارنده سند عادی در صدد اثبات مالکیت خود میباشد و باید مورد رعایت قرار دهد طرح خواسته الزام به تنظیم سند در کنار اثبات مالکیت میباشد خصوصا در موقعی که دارنده سند عادی در برابر دارنده سند رسمی قصد بر اثبات مالکیت داشته باشد.

اما سوالی که برای خیلی ها ممکن است پیش آید:

چه دادگاهی صلاحیت بر رسیدگی به دادخواست اثبات مالکیت دارد؟

لازم به توجه است در خصوص جواب این سوال اگر مال غیر منقول باشد در دادگاه محل مال غیر منقول اقامه میگردد چنانچه اگر خوانده یا خواهان در محل قرار داشتن مال ساکن نباشند هم استثنایی ندارد.

مثل خیلی از کارهای دیگر مدارکی هم برای دادگاه در خصوص اثبات مالکیت مهم است فرقی هم ندارد خود شخص یا وکیل اقدام به دعوا کنند این مدارم ذیل باید موجود باشند:

تصویر مصدق سند یا قرارداد و همچنین تصویر مصدق رسید پرداختن وجه و دیگر استماع شهادت شاهدین و مطلعین و همچنین تقاضای استعلام و در صورتی که قانون احتیاج دیده باشد تحقیقات محلی هم لازم است.

باز هم اشاره میشود مثل همیشه برای راحت تر شدن و کوتاه تر گردیدن کارهایتان در خصوص مسایل حقوقی از یک وکیل کمک گیرید تا مشکلات را با آسودگی بیشتر پشت سر نهانید.