منظور از جلسه ی دادرسی چیست ؟

جلسه در لغت به معنای نشست است و دادرسی به معنای به داد مظلوم رسیدن ورسیدگی به دادخواهی ومحاکمه است پس جلسه ی دادرسی نشستی است که دادگاه فراهم می کند تا خواهان، خواسته ی خود را توضیح داده ودلایل آن را ارائه دهد وخوانده نیز به دفاع از آن بپردازد ودادگاه نیز به اظهارات وادله ی آنها رسیدگی کند.

با توجه به مواد قانونی جلسه ی دادرسی را می توان به جلسه ی دادرسی عادی وجلسه ی دادرسی خارج از نوبت تقسیم نمود. منظور از جلسه ی عادی دادرسی یا وقت مقرر،جلسه ای است که برای رسیدگی یا ادامه ی رسیدگی به دعوا، با تعیین وقت قبلی ودعوت اصحاب دعوا یا وکلای آنان تشکیل می شود. اوقات دیگری که در دفتر اوقات تعیین میشودعبارتند از : وقت احتیاطی که برای انجام کاری تعیین میشود مثلا دادگاه به دفتر دستور می دهد که اداره ی ثبت اسناد، استعلامی بنماید و مدتی را مثلاٌ مدت یک ماه تعیین می کند تا پرونده به نظر دادگاه برسد ودادگاه بر اساس پاسخ استعلام تصمیم بگیرد.

وقت فوق العاده نیز وقت دیگری است که در دفتر اوقات برای امور فوری وضروی تعیین می گردد مثلاٌ برای تصمیم در باره ی در خواست  قرار تأمین خواسته یا صدور اجرائیه ی پرونده در وقت فوق العادهوبدون حضور طرفین به نظر دادگاه می رسد تا تصمیم بگیرد.

جلسه ی دادرسی خارج از نوبت، جلسه ای است که بدون توجه به ترتیب دفتر اوقات دادگاه تعیین می شود وبنابر این نزدیکتر از وقتی است که دفتر اوقات تعیین می نماید.

دفتر اوقات، دفتری است که وقت رسیدگی واحتیاطی وفوق العاده در آن ثبت می شود.دفاتر دیگر دادگاه عبارتند از: دفتر ثبت دادخواست، دفتر ثبت دادنامه، دفتر اندیکاتور، دفتر ثبت لوایح، دفتر مرسلات.

هریک از اصحاب دعوا می توانند به جای خود وکیل به دادگاه معرفی نمایند، ولی در مواردی که حضور خواهان، خوانده یا هر دو لازم باشد، این موضوع در برگ اختاریه قید می شودکه در این صورت ملزم به حضور خواهد بود.

موکل می تواند به همراه وکیل در دادگاه حاضر شود یا لایحه بفرستد، همانطور که اگر حضور شخص خواهان یا خوانده لازم باشد، وکیل نیز باید دعوت شود زیرا دعوت وکیل در هر صورت الزامی است.

عدم حضور اصحاب دعوا یا وکیل آنها در جلسه ی دادرسی چنانچه وقت جلسه به طور صحیح ابلاغ شده باشد، اصولاٌ مانع رسیدگی وتصمیم گیری نیست، اما ممکن است دادگاه، برای صدور حکم نیاز به توضیح خواهان داشته باشد که چنانچه خواهان در جلسه ای که تعیین شده است به رغم ابلاغ صحیح وقت حاضر نشود وتوضیح ندهد وخوانده نیز حاضر نبوده ویا با شنیدن توضیح او نیز صدور رای، ممکن نباشد، دادگاه قرار ابطال دادخواست را صادر می نماید.

مهمترین تکلیف اصحاب دعوا ارائه ی اصل اسنادی است که مورد استناد آنها قرار گرفته است خواهان مکلف است اصل اسنادی که رونوشت آنها را پیوست دادخواست نموده و خوانده مکلف است، اصل و رونوشت اسنادی را که مایل است به آنها استناد نماید در جلسه ی دادرسی حاضر نماید.

منظور از جلسه ی دادرسی، اولین جلسه ی دادرسی است. چنانچه هریک از خواهان یا خوانده نتواند یا نخواهد در دادگاه حاضر شود، باید اصل اسناد خود را به وکیلیا نماینده ی خود برای ارائه در دادگاه وملاحظه ی طرف دیگر بفرستدونماینده در اینجا لازم نیستوکیل دادگستری باشداما بایدسمت نمایندگی وی احراز شودودر سه مورد دیگر نیز می توان نماینده فرستاد.

چنانچه بواسطه ی کمبود وقت یا دلایل دیگر نتواند اسناد خود را در جلسه یاول حاضر نماید از دادگاه تأخیر جلسه را بخواهد قانوگذار ضمانت اجرای ارائه ی اصل اسناداز سوی خواهان را ابطال دادخواست او می داند اما مشروط به اینکه دادخواست وی مستند به ادله ی دیگری نباشد وضمانت اجرای ارائه ی اسناد از سوی خوانده را در صورتی که مورد انکار یا تردید قرار گیرد خروج آنها از شمار دلایل وی دانسته است.

چنانچه خوانده تا پایان اولین جلسه ی دادرسی، دلایل ارائه نماید که دفاع از آن برای خواهان جز با ارائه ی اسناد جدید امکانپذیر نباشد در صورت تقاضای خواهان و تشخیص موجه بودن آن از سوی دادگاه، مهلت مناسب داده خواهد شد.

منظور از عبارت (تا پایان اولین جلسه ی دادرسی) یعنی این مقطع زمانی از از تاریخ تقدیم دادخواست شروع شده وتا هر زمان که جلسه ی اول دادرسی پایان نیافته است و بنا بر این حتی در آخرین لحظه اولین جلسه ی دادرسیوقبل از امضا زیر صورت مجلس آن، ادامه دارد.

نحوه ی کم کردن یا افزایش خواسته در دادگاه

خواهان می تواند خواسته ی خود را که در دادخواست تصریح کرده است در تمام مراحل داد رسی کم کند اما افزایش ان یا تغییر نحوه ی دعوا یا در خواست، در صورتی ممکن است که با دعوای مطرح شده مربوط بوده، منشاء واحدی داشته باشد و تا پایان اولین جلسه ی دادرسی آن را به دادگاه اعلام کرده باشد.کم کردن خواسته در مواردی امکان پذیر است که مقدار خواسته معلوم باشد مانند ( مبلغی وجه نقد) همچنین کم کردن خواسته در تمام مراحل دادرسی بدوی، واخواهی، تجدید نظر امکان پذیر است. لیکن در مرحله ی فرجامی مجاز نمی باشد چون در دیوان عالی کشور دادرسی به مفهوم اصطلاحی کلمه انجام نمی شود.

تجدید جلسه ی دادرسی

وقت رسیدگی به هر پرونده وزمانی که به آن اختصاص یافته است از قبل تعیین شده ودر واقع وقت وطول مدت جلسه ی رسیدگی با توجه به پرونده های قبل وبعد آن تعیین می گردد. منتهی ممکن است عمل به دستور جلسه به طور کامل در مدت تعیین شده به واسطه ی کمی مدت امکانپذیر نباشد، در این صورت دادگاه، در پایان جلسه ی دادرسی، با ذکر علت، تجدید جلسه وابلاغ وقت آن به اصحاب دعوا را صادر می نماید.

مشاور حقوقی: فاطمه موسوی نژاد

کد مشاور 6867