چه کسانی اجازه کار ندارند؟

پیش بردن این بحث از دو منظر حائز اهمیت است

یک در این خصوص که اگر کارفرما هستید آیا اصلا اجازه استخدام این اشخاص را دارید یا خیر و آیا در صورت استخدام مسئولیتی بر دوش شما خواهد بود یا خیر

دو از آنجا که  لیست اعلامی اجازه کار ندارند پس تحت پوشش قرارداد های کاری و قانون کار هم قرار نمیگیرد  وبه دنبال آن اداره کار نیز به اختلافات پیش آمده بین این کارگران و کارفرما نیز رسیدگی نخواهد کرد و برای تعیین و تکلیف در خصوص این دعاوی باید به سایر مراجع قضایی همچون شوراهای حل اختلاف مراجعه کرد

گروه اول:کودکان زیر 15 سال

استناد میکنیم به ماده 79 قانون کار در بخش پنجم در شرایط کار نوجوانان

ماده 79- به کار گماردن افراد کمتر از 15 سال تمام ممنوع است

پس نه تنها این رابطه کاری تحت حمایت و بررسی اداره کار قرار نمیگیرد بلکه کارفرما نیز متخلف ممحسوب میگردد و مسئول مجازات های مقرر در قانون میباشد اما در هر صورت دلیل بر این نیست که کودک مستحق حق و حقوق خود نباشد بلکه در شورای حل اختلاف اجرت المثلی برای کار کودک در نظر گرفته و از کارفرمای خاطی مطالبه میگردد.

اما در خصوص مشاغل سخت و زیان آور این سن به هجده سال افزایش پیدا میکند

ماده هشتاد و چهار: در مشاغل و کارهایی که به علت ماهیت آن با شرایطی که کار در آن انجام می شود برای  سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان زیان آور است ، حداقل سن کار 18 سال تمام خواهد بود . تشخیص این امر با وزارت کار و امور اجتماعی است .

گروه دوم:مشاغل نیاز به تخصص خاص

پس اگر بیمارستانی قصد استخدام پزشک را دارد اجازه به کار گماشتن اشخاص بدون پروانه طبابت را نخواهند داشت .یا برای مثال مستند به قانون وکالت اشخاصی که خود بدون داشتن پروانه وکالت تحت هر عنوانی تظاهر به امر وکالت نمایند مستوجب مجازات میباشند.

گروه سوم:سربازان غایب و فراری

کسانی که موظف به معرفی خود به سازمان نظام وظیفه به منظور اعزام به خدمت سربازی میباشند عمدتا اشخاص نوزده سال یا اشخاصی که معافیت موقت آن ها همچون معافیت تحصیلیشان منقضی شده است اما از این امر امتناع نموده اند اجازه کار ندارند.استناد میکنیم به ماده 62 قانون کار:

استخدام مشمولان در ارگان‌های دولتی و مؤسسات خصوصی بدون احراز شرایط داشتن معافیت دائم یا موقت ممنوع است.

گروه چهارم:مهاجران غیر قانونی,اتباع خارجه

این اشخاص فقط به دو شط اجازه کار دارند و در صورت به کار گماشتن اتباع خاره بدون احراز این دو شرط علاوه بر آن که اداره کار به اختلافات مربوطه رسیدگی نمیکندکارفرما نیز مرتکب جرم شده و به مجازات پرداخت جریمه نقدی روزانه بابت به کارگیری این اشخاص محکوم میشود .

شرایطی که به این اشخاص اجازه کار میدهد به شرح ذیل است:

دارای روادید ورود با مقررات کار مشخص باشند.

افرادی که پروانه کار از وزارت کار دریافت کنند نکته:پروانه کار تاریخ انقضا دارد و تبعه ی خارجی که تاریخ انقضای پروانه ی کارش منقضی شده باشد در حکم تبعه ی خارجی است که پروانه و اجازه کار ندارد

.

همچنین در ماده 122 مقررات کار در خصوص اتباع خارجه مقیم ایران شرایط ذیل را نی به عنوان مجوز کار پیش بینی کرده است.

اتباع خارجه که دست کم ۱۰ سال پی در پی در ایران اقامت داشته باشد.

اتباع خارجه ای که همسر ایرانی دارند.

مهاجرین کشورهای بیگانه (به خصوص ویژه کشورهای اسلامی و پناهندگان سیاسی) مشروط به داشتن کارت معتبر مهاجرت و یا پناهندگی و پس از موافقت کتبی وزارت‌خانه‌ و امور خارجه

گروه پنجم :متصدیان مشاغل تحت قلمرو قانون مدیریت خدمات کشوری همچون کارمندان دولت و وزارتخانه هاعشهرداری ها و نهاد های عمومی غیر دولتی و نیروهایی مسلح

این اشخاص حق ندارند خارج از وقت اداری با مؤسسات دولتی و مؤسسات عمومی غیردولتی، قرارداد ببندند. همچنین اجازه ورود به اعضای شرکت های تجاری را نیز ندارند.این وضعیت در مورد اشتغال بازنشستگان نیز صدق می کند و بازنشستگان مستمری بگیر نمی توانند در مؤسسات و هر ارگانی که به نحوی از انحاء از بودجه کل کشور استفاده می‌نماید اشتغال داشته باشند. و در صورت تصمیم بر ادامه کار باید ابتدا به نهاد رداخت کننده مستمری بازنشستگی اعم از تامین اجتماعی,نیروهای مسلح,آموزش پرورش و ... اعلام نمایند که پرداخت مستمری تا پس از اعلام مجدد ارمند متوقف شود. در صورت عقد قرار داد کاری با وجود ممنوعیت قانونی آن قرارداد فاقد اعتبار خواهد بود. اگر محرز شود مدیر تخلفی در این زمینه را گزارش نکرده است، علاوه بر مجازات فرد متخلف مدیر نیز مجازات خواهد شد.

نگارنده:هدیه عرفانیان سمیعی 7659