_ عنوان مقاله:تحلیل و بررسی قوانین و مقررات عقد موقت(1): در یک تقسیم بندی عقود مرتبط به نکاح و ازدواج عقد نکاح بر دو نوع است که آنچه رایج و در نظر عموم همیشه مورد قبول بوده ازدواج دائم یا نکاح دائم است و آنچه همیشه مورد مناقشه و تردید عوام بوده است ازدواج یا نکاح موقت است که در اصطلاح عامیانه هم به صیغه معروف شده است.که بعضی از احکام و قواعد آن نیز متفاوت با نکاح دائم است.در این مقاله در صدد بر آمدیم تا زوایای پنهان این عقد جنجالی را بررسی و تحلیل نمائیم. _ عقد ازدواج( نکاح) موقت(متعه) چیست؟ در ابتدای امر می بایست به تعریف این نهاد حقوقی بپردازیم بر اساس آنچه در نظر عموم به صیغه معروف گردیده است عقد موقت طبق تعریف قانون مدنی و مطابق با ماده 1075 قانون مدنی عبارتند از : نکاح وقتی منقطع (موقت) است که برای مدت معینی واقع شده باشد. _ شرایط انعقاد نکاح موقت (متعه): 1_ رضایت طرفین: از آنجاییکه که نه فقط برای عقد موقت بلکه برای هر عقدی طرفین آن عقد می بایست رضایت مکفی برای انعقاد آن عقد داشته باشند در این نوع عقد هم طرفین باید راضی به انعقاد این عقد باشند و اصطلاحا مکره یا مجبور نباشند. 2_ بلوغ طرفین: یکی دیگر از شرایط اسلی و اساسی برای صحیح بودن عقد نکاح موقت بلوغ طرفین است. سن بلوغ در پسران 15 سال تمام قمری است و سن بلوغ برای دختران 9 سال تمام قمری است. 3_ اذن پدر یا جد پدری: برای انعقاد عقد ازدواج چه از نوع دائم یا موقت اذن پدر یا جد پدری لازم است فقط در صورتی که دختر قبلا ازدواج کرده و طلاق گرفته باشد دیگر به اذن پدر و یا جد وی نیاز نیست. 4_ تعیین مدت: یکی از ارکان مهم در ازدواج موقت تعیین مدت است که در صورتی که در این ازدواج مدت ذکر و تعیین نگردد باعث می شود تا این عقد باطل گردد. 5_ عدم وجود همسر برای زن: بر طبق قوانین اسلامی ما و فقه انور هر زنی فقط با یک مرد در آن واحد می تواند نکاح نماید و در صورتی می تواند ازدواج مجدد کند که یا از شوهر خود طلاق بگیرد یا شوهر وی فوت نموده باشد و در حقیقت خانمی که دارای شوهر است در عین واحد نمی تواند دو شوهر داشته باشد و بر عکس آن مرد می تواند تعدد زوجات داشته باشد البته مشروط بر آنکه بتواند عدالت را مابین آنان حاکم کند. 6_ خانم در عده نباشد: مدت زمانی را که زن تا سپری ننماید قادر به ازدواج دوباره نمی باشد عده می گویند. 7_ ادای صیغه عقد: ادا نمودن و خوانده شدن صیغه عقد که همانا خواندن جملات یا صیغه عقد است که دال بر نکاح موقت است برای صحت عقد موقت ضروری است. نکته قابل توجه این است که نکاح موقت هم مثل نوع دائم آن دارای عده است و زنان باید عده نکاح موقت را نیز رعایت نمایند.مدت زمان عده نکاح موقت در صورت اینکه زن معمولا عادت زنانگی را ببیند به میزان دو طهر(پاکی) در این عادت ماهیانه است و اگر عادت را نبیند باید به مدت 45 روز عده را نگه دارد. عده زن باردار طبعا به میزان وضع حمل است.در خصوص عده طلاق باید ذکر گردد که این عده و نیز عده فسخ نکاح به میزان 3 طهر در عادت ماهیانه لحاظ می گردد و در صورتی که زن با توجه به سن اش عادت زنانگی نشود در این صورت عده وی سه ماه می باشد. در رابطه با عده وفات هم باید متذکر گردیم که چه در نوع ازدواج موقت و چه در ازدواج دائم میزان این عده چهار ماه و ده روز می باشد فقط در صورتی که زن حامله باشد در این صورت عده مزبور تا وقت وضع حمل خواهد بود البته به شرطی است که فاصلی مابین فوت شوهرو وضع حمل از چهار ماه و ده روز بیشتر نشود و الا مدت زمان عده در حقیقت همان چهارماه و ده روز خواهد بود. _ نکاتی پیرامون ثبت نمودن ازدواج موقت؛ موارد الزامی ثبت عقد نکاح موقت؛ در حالت کلی ثبت ازدواج موقت یا متعه ضروری نیست برای همین در صورت عدم ثبت ازدواج موقت کیفری در نظر گرفته نشده است اما در مواردی مرد ملزم گردیده است تا نکاح موقت را باید ثبت نماید این موارد عبارتند از: الف) در صورت توافق نمودن طرفین: اگر زن و شوهردر نکاح موقت توافق نمایند تا نکاح را ثبت نمایند این توافق بین آنان الزام آور و تعهد آور می گردد و می بایست نسبت به ثبت نمودن آن اقدام نمایند. ب) در صورت شرط نمودن ضمن عقد: در مواردی که در ضمن نکاح موقت یا همان متعه شرط شود که این ازدواج به ثبت برسد در این حالت بر مرد لازم می شود که این نکاح را به ثبت برساند و این ناشی از الزام آور بودن شرط ضمن عقد است. ج) در صورت باردار شدن زن: در صورتی که در این نوع نکاح فرزندی حاصل گردد این فرزند از نظر حق و حقوق هیچ تمایزی با فرزند نوع عقد دائم ندارد و می بایست تمام حقوق این فرزند مثل فرزند نکاح دائم پردخته شود و رعایت گردد.پس در صورت بارداری زن در نکاح موقت ثبت این نکاح الزامی است. _ مدارک و اسناد ضروری برای ثبت نکاح موقت( صیغه موقت): بر مبنای آنچه گفته شد اصل بر این است که ثبت نکاح موقت لازم و اجباری نیست مگر انکه زن باردار شود یا در ضمن عقد نکاح به صورت شرط ضمن عقد شرط گردد یا در صورت توافق نمودن طرفین. لازم به ذکر است در مواردی که ثبت ازدواج موقت الزامی می شود اگر اقدام به ثبت آن نشود برای این کوتاهی در ثبت مجازاتی پیش بینی شده است.و اما مدارک لازم برای ثبت آن عبارتند از: _ اصل و رونوشت کارت ملی هر کدام از زن و شوهر _ اصل و کپی شناسنامه عکس دار هر کدام از زن و شوهر _ کارت ملی یا شناسنامه پدر و یا جد پدری زن و حاضر شدن وی در دفترخانه، البته در صورتی که دختر باکره باشد.اگر پدر یا جد پدری متوفی باشند می بایست گواهی فوت ایشان به محضر یا دفتر ازدواج ارائه گردد که در این حالت نکاح موقت نیازمند اذن شخص دیگری نمی باشد. _ در حالتی هم که زن قبلا ازدواج نموده باشد نیازمند اذن پدر یا جد پدری نیست و در حالت فوت نمودن همسر ایشان گواهی فوت همسر و در حالتی که طلاق گرفته باشند گواهی طلاق می بایست به این دفاتر ارائه گردد. _ ضمانت اجرای کیفری عدم ثبت نمودن عقد نکاح موقت: در مواردی که ذکر کردیم اگر مرد به ثبت نکاح موقت اقدام ننماید علاوه بر آنکه به پرداخت جزای نقدی درجه 5(جزای نقدی از 8 میلیون ریال تا 18 میلیون ریال)، ( مطابق با مقررات کیفری قانون حمایت خانواده) و یا حبس تعزیری درجه 7 ( حبس از 91 روز تا 6 ماه) محکوم می گردد در حقیقت ملزم به ثبت نکاح هم می گردد. _ نفقه در مورد عقد نکاح موقت: در رابطه مابین زوجین یکی از موضوعات کلیدی و مهم بحث نفقه است. در عقد نکاح موقت و دائم نفقه تمیازاتی با هم دارد. بر طبق ماده 1113 قانون مدنی در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده باشد یاآنکه عقد مبنی برآن جاری شده باشد. _ مطالبه مهریه در ازدواج موقت: نحوه مطالبه: به مانند ازدواج دائم یکی از ارکان مهم ازدواج موقت تعیین مهریه است و زن در ازدواج موقت هم به محض جاری شدن عقد مالک مهریه می شود و می تواند هر گونه اقدامی در مهریه خود بنماید و در دو صورت می تواند مهریه را در این نوع ازدواج طلب نمود. حالت اول: زمانی است که عقد متعه در دفتر ازدواج با آن شرایط گفته شده ثبت گردیده باشد که در این صورت وصول آن با توجه به رسمی شدن آن و با استناد به آن اسناد امکان پذیر است. حالت دوم: در صورتی که مهریه در ازدواج موقت در دفترخانه به ثبت نرسیده باشد برای وصول آن باید به مرجع قضایی رجوع شود و دادخواست مطالبه مهریه تقدیم گردد. در این موارد زوجه برای طلبنمودن آن باید به ادله اثباتی مانند اقرار زوجه و یا شهادت شهود ادعای خود مبنی بر ازدواج موقت را اثبات کند بعد از این مراحل اگر میزان مهریه تا 20 میلیون تومان باشد باید به شورای حل اختلاف رجوع شود و در حالتی که بیش از 20 میلیون تومان باشد این دادخواست باید به دادگاه خانواده تقدیم گردد.