در اجرای بند 4 اصل 156 قانون اساسی کشورمان هر ساله مبالغ برآمده از وقوع جرم در ایران، بخش قابل توجهی از بودجه کشور را می بلعد. این در حالیست که با اجرای صحیح بند 5 اصل 156قانون مذکور راه های کنشی از وقوع آن به مراتب هزینه کمتری را در بر خواهد داشت. بنابراین توجه بیشتر به روش های پیشگیری مسیر مناسبی برای کاهش هزینه ها خواهد بود. از جمله روشهای پیشگیری، می توان به پیشگیری وضعی اشاره کرد. این روش نوعی پیشگیری غیرکیفری است که بر اساس موقعیت، وضعیت، زمان و مکان وقوع بزه انجام میشود. بنظر میرسد بتوان با به روز رسانی روش های نوین پیشگیری وضعی، راهی برای صرفه جویی در هزینه های وابسته به مسائل کیفری ایجاد کرد.
انگشت نگاری ژنتیکی روشی نوین برای شناسایی هویت مجرمین می باشد که به مقایسه مولکولی نمونه های حاصل از صحنه وقوع جرم و DNA فرد مضنون میپردازد. در این روش، مجموعه خاصی از نشانگرهای ژنتیکی STR (CODIS) موجود در نمونه های DNA، مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج در غالب الگوهای خاص، مقایسه می شود. در واقع CODIS مجموعه ای از مارکرهای ژنتیکی منتخب می باشد که بیشترین کارایی و اختصاصیت را برای تشخیص هویت ژنتیکی نشان داده است و سازمان های اطلاعاتی پیشگام در دنیا نیز از آن استفاده می کنند. با توجه به منحصر به فرد بودن این الگوها، خطای آن به کمتر از یک در میلیارد نفر می رسد. بعلاوه با این روش، کوچکترین ردی از مجرمین همچون یک تار مو یا مقدار ناچیزی از پوست یا حتی DNA موجود در اثر انگشت برای شناسایی و به دام انداختن مجرم کافیست.
بنابراین می توان با ایجاد بانک اطلاعات انگشت نگاری DNA مجرمین، نوعی پیشگیری وضعی بوجود آورد. به نوعی، این بانک اطلاعاتی ژنتیکی موجب کاهش انگیزه ارتکاب جرم خواهد شد زیرا احتمال بالای شناسایی مجرمین و ترس از به دام افتادن مجرمین به عنوان عاملی بازدارنده عمل خواهد کرد. مسئله این است که ترس از شناسایی شدن، از جمله عوامل اثبات شده در بازدارندگی وقوع بزهکاری می باشد. لذا احتمال قطعی شناسایی مجرمین باعث ممانعت از بزه کاری در مجرمین خواهد شد. یک مثال قابل لمس در این باره، کاهش میزان وقوع جرم در اماکن مجهز به دوربین مداربسته می باشد.
در حال حاضر در بيش از 31 کشور از جمله آمريکا، انگلستان، کانادا، استراليا، آلمان، امارات و.... اطلاعات ژنتیکی تمامی مجرمین تهیه شده و پروفایل آنها طراحی شده است. با توجه به فراگیر شدن این روند در جهان و نیاز رو به افزایش دقت در روند جرم شناسی کشور، وعدم کارایی پیشگیری واکنشی، ضروری بنظر میرسد که با تهیه بانک اطلاعات انگشت نگاری ژنتیکی موجبات پیشگیری از وقوع را فراهم آوریم.
نظر شما در مورد این مطلب