رفع اجمال از حکم طلاق در مرحله اجرای احکام

چنانچه در دعوای طلاق، نفقه ایام عده زوجه مورد حکم قرار نگرفته باشد دادگاه در مرحله اجرای احکام (اجرای صیغه طلاق و ثبت آن می‌تواند در راستای رفع ابهام میزان آن را تعیین نماید.

طلاق - نفقه ایام عده - ابهام حكم - اجرای احکام

مستندات: ماده 1109 قانون مدنی

دادنامه: .................. مورخ: 14/11/1392

خلاصه جریان پرونده:

در تاریخ 9/11/91 آقای ه.ه. به وکالت از طرف آقای خ.ن. به طرفیت خانم ن.ک. دادخواستی به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق ضمن تقسيط الباقی مهریه به دلیل اعسار زوج از پرداخت آن به لحاظ سوء رفتار خوانده و عدم تقید وی به مبانی خانواده و تکالیف شرعی و قانونی تقدیم و در قسمتی از توضیحات خود اعلام داشته که زوجه قبلاً از مجموع 250 سکه مهریه خود 150 سکه را مطالبه نموده و تقسیط شده است تقاضای تقسیط الباقي (یکصد سکه بهار آزادی) به دلیل اعسار خواهان مورد استدعاست. دادخواست مطروحه در شعبه 38 دادگاه عمومی خانواده مشهد ثبت و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد در جلسه دادرسی مورخ 8/2/92 که با حضور زوجین و وکیل زوج تشکیل گردیده وکیل زوج اظهار داشت زوجین فاقد هر گونه تفاهم اخلاقی می‌باشند و موكل هم اکنون از بابت 150 سکه که مورد مطالبه زوجه و حکم قرار گرفته هر 4 ماه یک سکه بابت قسط مهریه پرداخت می‌نماید و هم اکنون علی‌رغم عدم تمکین زوجه ماهیانه نفقه وی توسط موکل به موجب حکم دادگاه پرداخت می‌گردد قریب به دو سال است که زوجین جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند اقدامات و مساعی بزرگان و خویشان در اصلاح ذات‌البين بلااثر بوده است زوجین فاقد فرزند مشترک می‌باشند و زوجه به لحاظ ازدواج قبلی باکره نمی‌باشد لذا صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق و تقسيط الباقی مهریه به قرار هر 6 ماه یک سکه از زمان اتمام اقساط مهریه قبلی (150 سکه) مورد استدعاست. زوجه اظهار داشت مدافعات به شرح لایحه تقدیمی پیوست پرونده می‌باشد و اضافه می‌نمایم من در تمکین ایشان بوده و هستم ایشان قفل درب را عوض کرد من قصدم زندگی است و طلاق نمی‌خواهم ایشان صدها بار پیام داده من ترا نمی‌خواهم من مشکلی برای زندگی با ایشان ندارم اگر ایشان قصد طلاق دارد و قانون حق را به ایشان می‌دهد باید حق و حقوقم را پرداخت کند 150 عدد سکه از مهریه‌ام تقسیط شده از قرار هر چهار ماه یک سکه بهار آزادی و یکصد سکه دیگر باقی مانده است که باید نقداً پرداخت نماید مدت یک سال و نیم است که در گیر دادگاه‌ها هستم تا برایم خانه بگیرد پرونده آن موجود است که به هیأت کارشناسان ارجاع شده است 5 ماه سابقه زندگی مشترک داریم فرزند مشترک نداریم جهیزیه در اختیار خودم است سپس دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر نموده و داوران منتخب زوجین هم هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را اعلام داشته‌اند سرانجام دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به موجب دادنامه شماره 1015-9/4/92 پس از ذکر مقدمه‌ای از چگونگی اقامه دعوی و توضیحات وکیل خواهان و مدافعات خوانده با اعلام اینکه اختیار طلاق با مرد بوده و زوج اصرار بر طلاق و جدایی دارد و مساعی دادگاه و داوران در جهت ایجاد سازش بین زوجین مؤثر واقع نگردیده و از طرفی هم خواهان طلاق می‌بایست حقوق قانونی همسر خود را پرداخت نماید و اگر چه نسبت به 150 عدد سکه مورد مطالبه زوجه حكم تقسیط صادر گردیده لیکن این تقسیط مربوط به شرایط و زمان قبل از طلاق بوده که با طلاق خوانده پرداخت نفقه نیز منتفی خواهد شد ضمن اینکه به لحاظ طلاق، زوجه استحقاق دریافت حداقل حقوق قانونی خود به صورت نقد را دارد لذا دعوی خواهان را وارد تشخیص و مستنداً به مواد 1133 و 1134 قانون مدنی ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش به خواهان اجازه می‌دهد پس از دریافت 50 عدد سکه بهار آزادی نقداً و مبلغ پنج میلیون تومان نحله ایام زوجیت به صورت نقد و سپس الباقی مهریه به نحوه اقساط مورد حکم هر ماه یک سکه بهار آزادی زوجه را مطلقه نماید واقعه طلاق را به ثبت برساند. زوجین فرزند مشترک ندارند. پس از ابلاغ رأي صادره وکیل زوج و نیز زوجه هر یک نسبت به آن با تقدیم دادخواست اعتراض و تجدیدنظرخواهی نموده‌اند که پس از انجام تشریفات قانونی شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره 1497-92 مورخ 3/6/92 اعتراضات تجدیدنظرخواهان را غیرموجه تشخیص و ضمن اصلاح رأی در مورد پرداخت نقدی سکه‌ها (مهریه) از 50 عدد به یک صد عدد زیرا از 250 عدد سکه 150 عدد قبلاً قسطی شده است با رد تجدیدنظرخواهی تجدیدنظر خواهان دادنامه تجدیدنظر خواسته را با رعایت اصلاح مرقوم تأیید نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ 12/6/92 به زوجین ابلاغ گردیده و وکیل زوج و نیز زوجه هر یک در فرجه قانونی با تقدیم دادخواست نسبت به آن فرجام‌خواهی نموده‌اند که پس از انجام تشریفات قانونی و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. دادخواست فرجامی و لایحه جوابیه به هنگام شور قرائت می‌گردد.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای عباسیان عضو مميز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رأی دیوان در خصوص رفع اجمال از حکم طلاق در مرحله اجرای احکام

آقای خ.ن. با وکالت آقای ه.ه. و نیز خانم ن.ک. هر یک با تقدیم دادخواست نسبت به دادنامه شماره 1497 - 92 مورخ 3/6/92 شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی که در مقام اصلاح و تأیید دادنامه بدوی متضمن گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق به خواسته زوج فرجام‌خواه انشاء گردیده فرجام‌خواهی نموده‌اند و اساس اعتراض وکیل زوجه در مورد عدم تقسیط باقیمانده مهریه (یکصد سکه تمام بهار آزادی) زوجه که در دادنامه بدوی مورد تقسیط قرار گرفته و در دادنامه فرجام‌خواسته زوج به پرداخت یکجای آن ملزم گردیده و همچنین عمده اعتراض زوجه فرجام‌خواه این است که زوج در اجرای قانون بایستی کلیه حقوق قانونی وی خصوصأ مهریه را نقداً و به صورت یکجا در حق وی پرداخت نماید که هیچ یک از اعتراضات زوجین وارد و موجه نیست زیرا اولاً - زوج متقاضی طلاق زوجه‌اش بوده و در اجرای ماده 29 قانون حمایت خانواده مکلف است که کلیه حقوق قانونی زوجه را قبل از اجرا و ثبت طلاق نقداً در حق زوجه پرداخت نماید و اگرچه قبلاً قسمتی از مهریه زوجه به تعداد یک صد و پنجاه سکه بهار آزادی که از طرف نامبرده مستقلاً مورد مطالبه قرار گرفته حسب اقرار طرفین از قرار هر چهار ماه یک سکه مورد تقسیط قرار گرفته و حکم صادره در دعوى طلاق موضوع پرونده حاضر مؤثر در مقام نبوده و نسبت به باقیمانده مهریه زوجه به تعداد یک صد سکه بهار آزادی قابل تسری نمی‌باشد مضافاً به اینکه زوج متقاضی طلاق زوجه‌اش بوده و قانوناً ملزم به پرداخت کلیه حقوق زوجه به طور نقد و یکجا می‌باشد و در این شرایطی که خود متقاضی طلاق بوده و الزام قانونی وی به پرداخت حقوق زوجه ناشی از فعل خود او می‌باشد لذا تقاضای اعسار وی نسبت به باقیمانده مهریه و در خواست تقسیط آن مقبولیت قانونی نداشته و خصوص مورد از شمول رأی وحدت رویه شماره 722-13/10/90 هیأت عمومی دیوان عالی کشور که مورد استناد وکیل زوج بوده خارج می‌باشد بنابراین اقدام مرجع محترم تجدیدنظر به اصلاح دادنامه بدوی در آن قسمت که باقیمانده مهریه استحقاقی زوجه را مورد تقسیط قرار داده به مکلف نمودن زوج به پرداخت یکصد سکه باقیمانده مهریه استحقاقی زوجه به صورت نقد و یکجا به هنگام اجرای صیغه طلاق و ثبت آن منطبق بر موازین قانونی بوده و ایراد و اشکالی بر آن مترتب نمی‌باشد. ثانیأ. در خصوص اعتراض زوجه فرجام‌خواه حسب اقرار طرفین قبلاً تعداد یک صد و پنجاه سکه از مهریه ما فی القباله که از طرف زوجه مورد مطالبه قرار گرفته به موجب حکم صادره از دادگاه ذیصلاح مورد تقسيط قرار گرفته و حکم صادره در دعوى طلاق موضوع پرونده حاضر طبق ماده 29 قانون حمایت خانواده لازم‌الاجرا و لازم‌الاتباع خواهد بود و تکلیف زوج به پرداخت یکجای آن منتفی می‌باشد ولی سایر حقوق استحقاقی زوجه شامل باقیمانده مهریه به تعداد یک صد سکه بهار آزادی و نیز نحله به مبلغ پنج میلیون تومان در دادنامه‌های بدوی و فرجام‌خواسته مورد لحاظ و لحوق حکم قرار گرفته و زوج مکلف گردیده که این حقوق زوجه را قبل از اجرا و ثبت طلاق به صورت نقد و یکجا پرداخت نماید بنابراین اعتراض زوجه فرجام‌خواه در حدی نیست که خدشه‌ای بر دادنامه معترض‌عنه وارد و موجبات نقض آن را فراهم سازد بنابراین چون از ناحیه فرجام‌خواهان اعتراض مؤثر و موجهی که نقض دادنامه فرجام‌خواسته را ایجاب نماید به عمل نیامده و از حیث رعایت اصول و قواعد دادرسی ایراد و اشکال مؤثر در تخدیش بر دادنامه فرجام‌خواسته مترتب نمی‌باشد فلذا با قید به اینکه نوع طلاق به جهت اینکه زوج متقاضی طلاق بوده از نوع رجعی می‌باشد و به اعتبار آن زوجه طبق ماده 1109 قانون مدنی مستحق نفقه ایام عده که در دادنامه‌های بدوی و فرجام‌خواسته مغفول مانده می‌باشد و به هنگام اجرای صیغه طلاق و ثبت آن میزان آن در مقام رفع ابهام و اجمال از طرف دادگاه محترم بدوی تعیین و زوج مکلف به پرداخت آن در حق زوجه خواهد بود مستند به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن رد فرجام‌خواهی فرجام‌خواهان دادنامه فرجام‌خواسته با رعایت قیود مذکور ابرام می‌گردد.

رئیس شعبه ................. دیوان عالی کشور - مستشار - عضو معاون