عدم توجه به سند رسمی صلحنامه بذل مهریه به استناد اکراه

صرف ادعای اکراه یا تطمیع نسبت به سند رسمی صالح بخشی از مهریه، موجب بی‌توجهی محکمه و بی‌اعتبار جلوه دادن سند رسمی بدون صدور رأی قطعی بطلان سند نخواهد بود.

نکاح - مهریه - بذل مهریه - عقد صلح - ابطال سند رسمی - اکراه

مستندات: موارد 70 و 73 قانون ثبت

دادنامه: ............... مورخ: 23/11/1392

خلاصه جریان پرونده:

در تاریخ 3/4/91 آقای م.م. با وکالت خانم م.م. دادخواستی مبنی بر تقاضای صدور حکم طلاق به طرفیت خانم ط.ص. تسلیم دادگستری مشهد نموده که به شعبه 38 دادگاه عمومی مشهد ارجاع شده است. خلاصه توضیح وکیل زوج این است که طرفین در تاریخ 10/10/90 با هم ازدواج دائم نموده‌اند در فاصله کوتاهی اختلاف غیرقابل حل پیدا کرده‌اند به استناد ماده 1133 ق.م. زوج تقاضای طلاق دارد. دادگاه طرفین را دعوت نموده است. جلسه دادگاه در تاریخ 3/7/91 وکیل خواهان و خود خوانده حاضر شدند وکیل خواهان خواسته را تکرار کرد و اضافه نمود به دلیل رفتار ناشایست زوجه، زوج تقاضای طلاق دارد ضمناً زوجه طی سند رسمی شماره 26523-18/2/91 تمام مهریه جز 14 سکه را مصالحه کرده است و زوجه در پیامکها بارها گفته بیشتر تمایل به عشق و حال با دیگران دارد و مایل نیست بدنش را در اختیار شوهرش قرار دهد متن پیامک‌ها به دادگاه تسلیم می‌گردد و در همین فاصله کوتاه چندین پرونده حقوقی و کیفری مطرح شده است. خوانده دعوی حاضر شد و بیان داشت: من وقتی که مهرم را بخشیدم میخواستم زندگی کنم حالا که مهرم را بخشیدم و شوهرم مرا بدون نفقه رها کرد، شکایت نمی‌کردم چه می‌کردم شوهرم مرا زده بود چشمانم را کبود کرده بود بعد با سه چهار نفر آمده بود ترسیدم. درب را باز نکردم تا مأمور آمد درب را باز کردم شوهرم گفت تو شکایت خود را پس بگیر مهریه را ببخش من هم شکایت را پس می‌گیرم سرم کلاه رفت. راضی به طلاق نیستم. دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر کرده است. زوجه لایحه‌ای بدون معرفی داور بیان داشت تمام حقوقم از مهریه نفقه گذشته و جاری را می‌خواهم و من در تمکین شوهرم هستم. داوران توفیق در سازش بین زوجین نداشته‌اند. دادگاه با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره 2414-7/9/91 با پذیرش دعوی زوج رأی به طلاق زوجه با پرداخت 14 سکه بهار آزادی و یک میلیون و پانصد هزار تومان نفقه ایام عده صادر کرده است. از این رأی زوجه تجدیدنظرخواهی نموده است پرونده به شعبه 16 دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع شده است. خلاصه ایراد زوجه مفاد این است: استناد زوج به پیامک کذب محض است و با آشنایی که در مخابرات دارد آن را تهیه کرده است. که به آن به شدت معترض هستم. من مهریه‌ام 114 سکه بود 100 سکه را بدل کردم که با وی زندگی کنم که وی سوءاستفاده نموده و مرا طلاق می‌دهد و بنده به مهریه‌ام رجوع می‌کنم و کل مهریه‌ام را می‌خواهم. خلاصه پاسخ وکیل زوج این است: ادعای ندادن نفقه کذب است و یک میلیون و پانصد هزار تومان نفقه ایام عده در توان زوج نمی‌باشد و از بابت 14 سکه مهریه تقاضای تقسیط دارد. دادگاه تجدیدنظر در وقت فوق‌العاده با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره 2774-17/11/91 ضمن تأیید اصل حکم طلاق به توجه به اظهارات زوجه در دادگاه در باره ندادن نفقه توسط زوج و مجبور شدن به شکایت بدون ابطال صلح‌نامه درباره مصالحه یک صد سکه توسط زوجه به زوج چنین بخشش و مصالحه را بدون انگیزه معقول و از باب اکراه یا تهدید یا تطمیع دانسته و زوج به پرداخت 114 سکه هنگام اجرای صیغه طلاق الزام کرده است. از این رأی توسط وکیل زوج فرجام‌خواهی شد و پرونده به این شعبه ارجاع شده است. خلاصه ایراد وکیل زوج این است زوجه هیچ دلیل بر عدم پرداخت نفقه اقامه ننموده و نیز صلح‌نامه را یک سند رسمی دانسته و طبق ماده 70 ق ثبت قضات را مکلف به اعتبار دادن آن اعلام کرده است و نقض رأی را خواستار شده است. خلاصه پاسخ زوجه این است برابر مقررات صادر شده استوار نمودن آن را دارد.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای الهی عضو مميز و اوراق پرونده و دادنامه شماره 2774-17/11/91 فرجام‌خواسته مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رأی دیوان در خصوص عدم توجه به سند رسمی صلحنامه بذل مهریه به استناد اکراه

با توجه به محتویات پرونده‌های بدوی و تجدیدنظر و مستندات ابرازی طرفین دادنامه فرجام‌خواسته مخدوش است زیرا زوجه در جلسه اول و جلسات دیگر دادگاه نفقه‌های معوقه و جاری را مطالبه نموده و دادگاه‌ها به تبصره 3 ماده واحده ق. طلاق توجه ننموده‌اند و به استحقاق و عدم استحقاق زوجه رسیدگی نکردند. 2- بر اساس همین تبصره هم باید درباره مهریه اخذ تصمیم گردد که دادگاه بدوی با توجه به صلح‌نامه رسمی شماره 26522-18/2/91 که زوجه یک صد عدد از مهریه را در قبال یک شاخه نبات و یک صد و ده میلیون ریال وجه به زوج مصالحه نموده و 14 سکه باقی بوده است صدور حکم بر همین اساس نموده است. ولی دادگاه تجدیدنظر بدون رعایت ماده 70 و 73 ق. ثبت و بدون اعتبار دادن به سند رسمی مبادرت به اصلاح رأی بدوی در این خصوص نموده و حکم طلاق را منوط به پرداخت 114 سکه مهریه نموده است عملاً به سند رسمی اعتبار نداده و بدون اینکه دادخواستی بر ابطال سند تسلیم شود و بدون اینکه زوجه دلیلی اقامه نماید دادگاه تنظیم سند را مبتنی بر تهدید و تطمیع و اکراه اعلام نموده است. علی‌هذا رأي فرجام‌خواسته به دلیل نقص در رسیدگی به شرح مذکور نقض و رسیدگی به همان شعبه محول می‌شود.

رئیس شعبه..................... دیوان عالی کشور - مستشار