مشروع بودن سه طلاقه کردن با یک لفظ در فقه شافعی

در فقه شافعی با جاری نمودن یک بار لفظ سه طلاق ولو در خارج از دادگاه سه طلاق محقق می‌شود.

طلاق - طلاق ثلاثه - اقلیت‌های مذهبی - فقه شافعي

دادنامه: ................. مورخ 04/12/1392

خلاصه جریان پرونده:

در تاریخ 30/7/1391 خانم ک.ق. به استناد تصاویر سند نکاحيه شماره 482787 و کارت ملی دادخواستی به خواسته درخواست طلاق و عدم سازش به علت عسر و حرج به طرفیت آقای الف.ف. تقدیم و چنین توضیح می‌دهد، به موجب دفتر نکاح نامه شماره 482787 خوانده، زوج شرعی و قانونی اینجانبه است که مدت 19 سال است باهم ازدواج نموده و زندگی را با جنگ و اختلاف گذرانده است. اکنون حاصل ازدواج ما سه دختر محصل در سنین 9 سالی الی 19 سال می‌باشند و هر سه دختر در نزد خودم هستند، حال اینکه در عسر و حرج قرار گرفته‌ام بنابراین شوهرم با حضور چند نفر شاهد دو بار طلاق ثلاثه را واقع نموده و با توجه به اینکه در مذهب و فقه امام شافعی دیگر وصلت بين زوج و زوجه حرام ابد نیست زیرا در این مورد به دفتر امام جمعه محترم سنندج مراجعه کردیم زوج خود اقرار به طلاق ثلاثه کرده لذا ناچارا مبادرت به تقدیم دادخواست کرده بدین جهت از دادگاه محترم تقاضای صدور حکم و الزام خوانده به طلاق از مقام صالحه را خواستارم در ضمن مسئله سه دختر منوط به رأی و مصلحت دادگاه محترم می‌باشد پرونده جهت رسیدگی به شعبه یازدهم دادگاه حقوقی سنندج ارجاع می‌گردد شعبه مذکور در تاریخ 23/11/1391 با حضور خواهان تشکیل جلسه می‌دهد خواهان اظهار داشت خواسته‌ام را به تنفيذ واقعه طلاق تغییر می‌دهم زیرا شوهرم در محضر دو نفر شاهد طلاق را جاری نموده است با این شرح خوانده شوهرم است که در اردیبهشت ماه سال 1391 به جهت اختلاف بر سر یک قطعه زمین دو بار لفظ سه طلاقه را جاری نمود با این مضمون گفت اگر این زمین را بنامم نکنید سه طلاقه شما واقع گردد این الفاظ را دو بار تکرار کرد حال بنده به روحانیون مراجعه کرده‌ام آنها گفتند سه طلاقه واقع شده است از دادگاه می‌خواهم با استعلام از شورای روحانیت و تحقیق از دو نفر شاهد حکم به تنفیذ طلاق عادی و سپس حکم به ابطال سند ازدواج صادر گردد بعداً حقوق مالی خویش را مطالبه خواهم کرد شورای روحانیت سنندج در پی درخواست زوجه در ذیل تقاضای مشارالیها چنین مرقوم داشته است ((در صورت ثبوت جاری نمودن طلاق ثلاثه طلاق واقع گردیده و بینونت کبری حاصل شده با توجه به اینکه دو نفر شاهد وقوع طلاق بوده‌اند انکار زوج به طلاق مسموع نیست و از اعتبار ساقط است نظر به اینکه موضوع حقوقی می‌باشد به دادگاه حقوقی ارجاع داده می‌شود استدعا دارد طبق موازین شرعی و قانونی رسیدگی شود شعبه 11 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان سنندج قرار استماع شهادت شهود را صادر می‌کند و طرفین را به دادرسی دعوت می‌کند و در تاریخ 28/2/92 با حضور زوجین تشکیل جلسه می‌دهد، خواهان اظهار داشت یک نفر شاهد طلاق (پدرم) را حاضر نموده‌ام از دادگاه می‌خواهم از ایشان تحقیق نماید خوانده در پاسخ اظهار داشت بنده در جریان فروش یک قطعه زمین که سند آن را بنام خواهان (همسرم) انتقال داده بودم و پس از گفتگو با پدر خانمم دو بار لفظ طلاق را جاری نمودم و گفتم سه مذهبه طلاق همسرم واقع گردد و حتی با ایشان به کتابهای که در محل موجود بودند گفتند این کتابها هم شاهد باشند جاری نمودن الفاظ طلاق به جهت اینکه از همسرم و پدر ایشان به جهت فروش زمین ناراحت بودم البته الآن هم ایشان را نمی‌خواهم و او را طلاق می‌دهم خواهان توضیح داد با توجه به اینکه خوانده در محضر دادگاه به ایقاع طلاق طی دو مرحله اذعان دارد بنده نیز آن را قبول می‌کنیم و اعلام می‌دارم از کلیه حقوق مالی خویش گذشت و صرف نظر می نمایم دادگاه حکم به تنفیذ طلاق صادر نماید حتی مهریه را هم گذشت می‌کنم دادگاه از آقای ع.ق. پدر خواهان تحقيق می‌کند و سپس در تاریخ 2/3/1392 در وقت فوق‌العاده با بررسی اوراق و محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح دادنامه 234-1/3/1392 ضمن شرح دعوی خواهان و انعکاس اظهارات طرفین چنین رأی می‌دهد بنا به مراتب و توجه به شرح اوراق محتویات پرونده با توجه به اذعان خوانده به اجرای الفاظ ثلاثه طلاق خطاب به همسرش دادگاه خواسته خواهان را به نظر وارد دانسته مستند به ماده 1257 قانون مدنی و ماده 4 و تبصره الحاقی قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/1391 مجلس شورای اسلامی و اصل 12 قانون اساسی و منابع معتبر فقهی مذهب متبوع زوج که شافعی مذهب می‌باشد جلد سوم کتاب سراج الوهاج محمد زهری غمراوی على متن المنهاج امام نووی الشافعی دار الكردستان لنشروا التوزيع صفحه 403 مبحث طلاق (فصل قال طلقتك او انت طالق و نوی عددا وقع) وقوع طلاق ثلاثه را محرز دانسته حکم به تنفیذ آن صادر و اعلام میدارد ضمناً زوجه برابر صورت جلسه تنظیمی دادگاه ضمن پذیرش وقوع طلاق از کلیه حقوق مالی خویش از جمله مهریه و غیره گذشت نموده است پس از ابلاغ رأی صادره و تجدیدنظرخواهی خانم ک.ق. شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان کردستان نسبت به موضوع رسیدگی و طی رأی شماره 836-30/5/92 با اعلام ختم رسیدگی چنین استدلال می‌کند تجدیدنظرخواهی نسبت به دادنامه شماره 234-1/3/92 وارد نیست دادنامه معترض‌عنه مطابق اصول و موازین قانونی اصدار یافته و دلیل و مدرک مثبتی که موجبات نقض آن را فراهم نماید در این مرحله از دادرسی ارائه و ابراز نگردیده است فرزندان مشترک به سن تمییز و بلوغ رسیده‌اند و در انتخاب هر یک از ابوینشان مختار هستند و در خصوص (حقوقات شرعی نیز زوجه در جلسه مورخ 23/11/1391 اظهار داشته است حقوقات (حقوق) شرعی را به صورت مستقل مطالبه می‌کند و در جلسه مورخ 28/2/1392 نیز حقوقات (حقوق) شرعی را بذل کرده است لذا دادگاه مستند به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته را عیناً تأیید می‌نماید این رأی در تاریخ 19/6/1392 ابلاغ و خانم ک.ق. در تاریخ 30/6/1392 نسبت به آن اعتراض و تقاضای فرجام‌خواهی می‌کند پرونده جهت رسیدگی پس از تبادل لوایح به دیوان عالی کشور ارسال که به این شعبه ارجاع می‌گردد مشروح مفاد لوایح طرفین به هنگام ملاحظه گزارش قرائت خواهد شد.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حیدر علی حیدری عضو مميز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رأی دیوان در خصوص مشروع بودن سه طلاقه کردن با یک لفظ در فقه شافعی

اعتراض فرجام‌خواه خانم ک.ق. نسبت به رأی شماره 00836-30/5/1392 صادره از شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان کردستان با توجه به مندرجات پرونده و رسیدگی‌های به عمل آمده وارد نیست رأی دادگاه بنابه جهات و دلایل منعکس در آن به ویژه اظهارات فرجام‌خواه به شرح صورت جلسه‌های مورخ 23/11/91 و 28/2/1392 (صفحات 17 و 23 پرونده) مغایرت اساسی با موازین قانونی ندارد فلذا مستنداً به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1379 دادنامه فرجام‌خواسته نتیجتاً ابرام و پرونده اعاده می‌گردد.

رئیس شعبه ........ دیوان عالی کشور - مستشار