کیفیت رسیدگی دادگاه به مدارک استنادی موجود در پرونده دیگر

در صورتی که خواهان دعوی، دلیل خود را در ستون دادخواست، فتوکپی مدارک و مستندات در پرونده دیگری تعرفه نموده باشد، رسیدگی به دلیل مذکور می‌بایست با صدور قرار مقتضی و اجرای آن با تعیین وقت و دعوت اصحاب دعوی با قید دستور جلسه در اخطاریه‌ها صورت گیرد.

ادله اثبات دعوا - استناد به پرونده دعوای مدنی دیگری - تعیین وقت دادرسی

مستندات: مواد 200 و 201 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی

دادنامه: ............................ مورخ: 08/08/1392

خلاصه جریان پرونده:

بدواً فرجام‌خوانده در تاریخ 12/7/91 دادخواستی به طرفیت فرجام‌خواه آن به خواسته صدور حکم به محکومیت به پرداخت سیصد میلیون ریال با خسارت تأخیر تأدیه و دادرسی با تأمین خواسته (اتومبیل و مغازه) تقدیم دادگاه عمومی محمودآباد نموده و شرح داده برابر پرونده شماره 900332 ش 3 (که مدارک مضبوط در آن به عنوان دلیل در ستون دلایل و منضمات دادخواست نوشته است) خواندگان محکوم شده‌اند که در این قضیه دچار خسارات شده زیرا مبلغ سی وهفت میلیون تومان به او داده‌ام (عین عبارت دادخواست) و بنا به نظر کارشناسی دو مرحله یکی شش و دیگری هفت میلیون انجام شده و تقاضای مبلغ فوق را دارد شعبه سوم عهده دار رسیدگی می‌گردد طرفین با تعیین وقت برای رسیدگی دعوت و در تاریخ 18/9/91 با حضور خواهان اجلاس و عدم حضور خواندگان و عدم تقدیم لایحه از ایشان را اخبار می‌نماید اخطار خواندگان برای جلسه فوق در 15/8/91 وفق ماده 70 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ابلاغ شده لكن نسخه‌ای از دادخواست که علی القاعده باید پیوست اخطاریه ابلاغ شده اعاده شده باشد ضمیمه نیست انعکاس هم از مراجعه مخاطبان برای دریافت آن در پرونده وجود ندارد خواهان در جلسه اظهار کرده سی وهفت میلیون تومان بابت پیمانکاری و ساخت پرداخت کردم و رأی بر الزام انجام قرارداد صادر شد اما اقدامی ننموده‌اند از انجام مفاد قرارداد منصرف شدم خواستار مبلغ سی میلیون تومان با کسر هفت میلیون تومان از سی وهفت میلیون تومان که کار کرده‌اند، می‌باشم. دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به موجب دادنامه 9100706 مورخ 18/9/91 خواسته خواهان را پذیرفته و با استناد به مواد 198 و 515 و 519 و 522 قانون آیین دادرسی مدنی خواندگان را به پرداخت سی میلیون تومان بابت اصل خواسته و شش میلیون و یکصد هزار ریال هزینه دادرسی و نیز پرداخت خسارت دیرکرد از تاریخ تقدیم دادخواست تا اجرای حکم به نحو مساوی محکوم نموده. محكوم‌عليهما نسبت به این رأی که غیابی اعلام شده در مهلت قانونی واخواهی نموده‌اند اعتراض آنان به دادنامه مذکور مستند به قرارداد مورخ 24/1/90 منتسب به خود و واخوانده و به این شرح اظهار شده که: آقای به. در خصوص ساخت و خرید زمین نامبرده واقع در روستای تجکنار مبلغ پرداختی ساخت ویلا و بهای زمین که پرداخت شده به مبلغ پنجاه و پنج میلیون تومان از آقایان ر.ش. و ک.ر. دریافت می‌نماید و ویلای نیمه کاره واقع در تجکنار را به نامبردگان بدهد مهلت پرداخت سه ماه از تاریخ 24/1/90 تا 24/4/90 است و در ضمن پنج قفیز از زمین‌های کشاورزی آقای الف.ف. واقع در تجکنار در گروی آقای ب.ه. باشد چنانچه پول پرداخت نشد متعلق به حاج ه. باشد و ویلا نیمه کاره به آقایان فوق برگشت شده و اضافه شده هرگونه قراردادهای قبلی، هیچ ارزش قانونی ندارند و باطل می‌باشند. دادگاه با صدور قرار قبولی دادخواست در اجرای ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی دستور تعیین وقت و دعوت طرفین را داده و در وقت مقرر 14/12/91 با حضور واخوانده و اخبار عدم حضور خواهان‌های معترض، اجلاس نموده اظهارات واخوانده را که تکرار مطالب معروضه در مرحله قبل بوده و در پایان صورت‌مجلس اضافه کرده. اما اصل پول خود را در خواست کرده و توافق دیگری در کار نبوده است، و به خط واخوانده تنظیم شده است، مدنظر قرار داده و با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به انشاء رأی کرده و دادنامه بدوی را با عبارت حکم به رد واخواهی، تأیید نموده است نامبردگان نسبت به این رأی با انقضای مهلت تجدیدنظرخواهی تقاضای رسیدگی فرجامی کرده‌اند دادخواست فرجامی را آقای ته. وکیل پایه یک و مشاوره حقوقی قوه قضاییه به وکالت از آنان تقدیم نموده و در آن اشعار داشته فرجام‌خوانده به صورت جلسات مورخ 10/1/89 و 7/7/89 و تأمین دلیل استناد جسته در حالی که پس از تاریخ‌های فوق مابین موکلین و فرجام‌خوانده در تاریخ 24/1/90 صورت جلسه‌ای تنظیم و به امضاء رسیده که در سطر 19 آن قراردادهای قبلی را واجد هیچ ارزشی قانونی ندانسته و باطل نموده‌اند و تقاضای اخذ تصمیم شایسته نموده با ابلاغ دادخواست فرجامی به خوانده آن و وصول لایحه پاسخیه وی که خلاصه آن چنین است: دادنامه صادره به مرحله تقاضای اجرا رسیده و قصد خواهان‌های فرجام اطاله امر است ایشان با طرح ادعای واهی مبادرت به ادغام دو موضوع بیع نامه وی و قرارداد پیمانکاری نموده‌اند طبق مبایعه‌نامه 81-10/1/89 موجود در پرونده عقد بیع محقق و من مالک مبیع و فرجام‌خواه ردیف یک مالک ثمن شده که ملزم به آن می‌باشد و در مورد مستند فرجام‌خواه هم اضافه کرده صورتجلسه 24/1/90 از یک طرف دستخوش تغییر از سوی فرجام‌خواه آن شده و با اصل صورت جلسه که نزد اینجانب می‌باشد متفاوت است زیرا امضاء جدید در ذیل صورت جلسه استنادی زده شده که در اصل صورت جلسه چنین امضایی وجود ندارد و از طرفی امضاء کنندگان صورت جلسه مذکور فاقد سمت در مبایعه‌نامه مورخ 10/1/89 می‌باشند و مهم‌تر اینکه صورت جلسه استنادی مفاد در خصوص تعهدات پیمانکاری می‌باشد و هیچ ارتباطی به مبایعه‌نامه ندارد. با وصول لایحه مزبور پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و با وصول آن و ثبت به کلاسه 21/139 920 به این شعبه ارجاع شده پرونده امر با وصف لايحه تقدیمی از ناحیه فرجام‌خوانده به عنوان ریاست دیوان عالی کشور و تجویز معاونت قضایی دیوان برای رسیدگی خارج از نوبت به شعبه تقدیم گردیده است.

رأی دیوان در خصوص کیفیت رسیدگی دادگاه به مدارک استنادی موجود در پرونده دیگر

خواهان دعوی دلایل خود را در ستون دادخواست، فتوکپی مدارک و مستندات در پرونده 900332 ش 3 تعرفه نموده رسیدگی به دلیل مذکور که می‌بایست با صدور قرار مقتضی و اجرای آن با تعیین وقت و دعوت اصحاب دعوی با قید دستور جلسه در اخطاریه‌ها، صورت می‌گرفت (مواد 200 و 201 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی)، در همان جلسه اول رسیدگی (قطع نظر از اینکه چگونگی تشکیل جلسه به لحاظ نحوه ابلاغ که طبق ماده 70 قانون آیین دادرسی مذکور بوده و می‌باید اوراق پیوست و اخطاریه اعاده شده باشد که در پرونده امر نسخه‌های ثانی دادخواست مشهود نیست، جای تأمل دارد)، با ملاحظه پرونده استنادی و انعکاس آن در حد اینکه آورده شده: آقای به. دادخواستی به خواسته الزام خواندگان به انجام تعهد تقدیم و با کارشناسی انجام شده که مقدار کار را هفتاد میلیون نظر داده حکم خواندگان به ایفاء تعهد صادر گردیده، اکتفا شده است در حالی که با وصف واخواهی محكوم‌عليهما از رأی صادره و استناد به صورت جلسه‌ای به تاریخ 24/1/90 برای اثبات استحقاق خود که از حیث تاریخ مقدم بر تاریخ تقدیم دادخواست بوده حتی بر تاریخ تقدیم دادخواست الزام به انجام تعهد (دادخواست پرونده استنادی) تقدم داشته و این امر ایجاد ضرورت می‌کرد بدواً در مورد صحت انتساب آن به واخوانده از وی است اطلاع و با وصف اینکه در پایان نوشته خود در جلسه رسیدگی 14/12/91 اشعار داشته[،] توافق دیگری در کار نبوده است استیضاح لازم به عمل می‌آمد و صحت یا عدم صحت انتساب آن به واخواه با رسیدگی بر اساس مقررات قانون آیین دادرسی ذکرشده (طبق مواد 223 به بعد ناظر به مواد 217 و 219 قانون آیین دادرسی یادشده) مورد اظهارنظر قضایی قرار می‌گرفت سپس چنانچه احراز صحت انتساب می‌شد بر این مبناو توجه به تاریخ توافق نامه وتاريخ تقدیم دادخواست الزام به انجام تعهد (در پرونده استنادی) و تاریخ تقدیم دادخواست مطالبه سی میلیون تومان که مؤخر بر تاریخ توافق نامه بوده است ايضأ توجه به اینکه با صدور حکم به الزام به انجام تعهد که قطعیت پیدا نموده و به مرحله تقاضای اجرائیه رسیده و اجرائیه هم صادر و ابلاغ شده است و نتیجه موردنظر خواهان پرونده با اعمال ماده 47 قانون اجرای احکام مدنی در دسترس قرار می‌گرفت و حاصل می‌شد اقدام به طرح دعوی مطالبه چه محملی داشته و با استیضاح از خواهان در این خصوص و بر اساس نتایج حاصله از رسیدگی‌های مرقوم که ضرورت داشته و غفلت از آن‌ها نقص رسیدگی را حائز است، تأسیس رأي می‌گردید بنا به مراتب دادنامه فرجام‌خواسته به جهت نقایص تحقیقاتی در خور ابرام نمی‌باشد و مستوجب نقض است به استناد بند 5 ماده 371 قانون آیین دادرسی ذکرشده قبل دادنامه مذکور را نقض و رسیدگی مجدد را وفق قسمت دوم از بند الف ماده 401 آن قانون به دادگاه صادرکننده رأی منقوض ارجاع می‌نماید تا توجه به بند الف ماده 405 قانون مارالذکر پس از رفع نقص از پرونده به شرحی که گذشت و توجه به نتایج حاصله از رسیدگی‌های راجع به رفع نقایص احصاء شده انشاء رأی نماید.

رئیس شعبه 21 دیوان عالی کشور - مستشار