بسمه تعالی

فسخ نکاح یکی از روش‌های بر هم زدن ازدواج است. هنگامی که بنا بر دلایلی ازدواج موجب زیان فاحش یکی از طرفین باشد، به منظور رهایی او از قید ازدواج می‌توان با شرایطی ازدواج را فسخ نمود. فسخ نکاح دشواری‌ها و محدودیت‌های طلاق را ندارد.مصلحت و ضرورت استمرار و دوام و ثبات خانواده اقتضای این را دارد که زوجین به راحتی نتوانند ازدواج را برهم زنند؛ اما قانونگذار برای جلوگیری از ضرر و زیان همسری که در معرض عیوب پراهمیت قرار می‌گیرد، به طور صریح و مشخص موارد فسخ نکاح را معین کرده است.

تفاوت های موجود بین فسخ نکاح وطلاق

۱- طلاق منوط به تشریفات خاصی است، مثل اجرای صیغه مخصوص و حضور دو شاهد عادل (مرد). ولی فسخ نکاح تنها به اراده صاحب حق انجام می‌پذیرد (ماده ۱۱۳۲ قانون مدنی) و تنها کافیست به اطلاع طرف مقابل برسد.

۲- طلاق در صورتی درست است که شرایط خاصی در زن موجود باشد ولی رعایت این ترتیب در فسخ نکاح شرط نیست (ماده ۱۱۳۲ ق. م.). به عنوان مثال فسخ نکاح در دوران عادت زنانگی و نفاس زن ممکن است. در حالی که طلاق زن در این دوران درست نیست. (ماده ۱۱۴۰ ق. م.)
۳- پیش از وقوع طلاق باید از دادگاه حکم یا اذن گرفته شود، ولی فسخ نکاح نیاز به این اقدام ندارد و رسیدگی دادگاه محدود به احراز وجود حق فسخ است و تکلیفی در باب اصلاح زوجین و ارجاع به داوری ندارد.
۴- طلاق مخصوص نکاح دائم است ولی موارد فسخ نکاح در دائم و منقطع یکسان است (مواد ۱۱۵۲ و ۱۱۵۳ ق. م.)
۵- طلاق حق و اختیار مرد است، در حالی که فسخ نکاح ممکن است از جانب زن نیز واقع شود.
۶- در طلاق رجعی شوهر می‌تواند در زمان عده به همسر خود رجوع کند، اما در فسخ نکاح امکان رجوع وجود ندارد، و تشکیل دوباره خانواده جز با نکاح جدید ممکن نیست.
۷- در صورتی که مرد پیش از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهریه است (ماده ۱۰۹۲ ق. م.) ولی در فسخ نکاح زن حق مهریه ندارد، مگر در صورتی که موجب فسخ، عنن باشد که زن مستحق نصف مهریه است.
۸- اگر بین زوجین سه بار طلاق اتفاق بیفتد آنها دیگر نمی‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند مگر با آمدن محلل. اما فسخ هرچند بار که بین زن و مرد اتفاق افتد ایجاد حرمت نمی‌کند.

بر اساس قانون مدنی ، یکی از عیوبی که می تواند سبب فسخ نکاح از طرف زن شود ، ناتوانی جنسی مرد است که به آن " عنن " نیز گفته می شود . در صورتی که چنین عیبی در مرد وجود داشته باشد ، زن با رعایت مقررات قانون مدنی می تواند به دادگاه مراجعه کرده ، تقاضای فسخ نکاح به علت ناتوانی جنسی مرد را نماید . در این صورت در دادگاه به دادخواست زن رسیدگی شده و در صورت اینکه ناتوانی جنسی مرد احراز شود ، حکم به فسخ نکاح  صادر خواهد شد . به همین مناسبت در این مقاله قصد داریم ابتدا به بررسی شرایط فسخ نکاح به دلیل عیب عنن در زوج پرداخته وشرایط فسخ نکاح به علت عنن یا ناتوانی جنسی در ماده 1122 قانون مدنی مواردی پیش بینی شده است که در صورت وجود آنها ، زن حق دارد که عقد نکاح را فسخ نماید . بر اساس این ماده : " عیوب زیر در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود : خصاء یا مقطوع بودن آلت تناسلی مرد  به اندازه ای که قادر به عمل زناشوئی نباشد وعنن یا ناتوانی جنسی مرد به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشوئی را انجام نداده باشد . بنابراین ، بر اساس این ماده در صورتی که مرد عیب عنن یا ناتوانی جنسی داشته باشد و حتی برای یکبار هم عمل زناشویی انجام نداده باشد ؛ چه ناتوانی جنسی قبل از عقد در مرد وجود داشته باشد و چه بعد از عقد نکاح این عیب برای مرد به وجود آمده باشد ، زن می تواند با استناد به این عیب عقد نکاح را فسخ کند .

لذا در صورت بروز شرایط فوق الذکر طی دادخواستی از طریق دفاتر خدمات قضایی با ارائه شناسنامه وعقدنامه درخواست واستعلام از پزشکی قانونی درخواست فسخ ناکح نماید