طرح دعوای صدور گواهی عدم امکان سازش در دادگاه بخش

دعاوی راجع به اصل طلاق و فسخ نکاح در صلاحیت دادگاه خانواده قرار داده شده و در صورتی که در دادگاه بخش مطرح گردد به دادگاه خانواده نزدیکترین شهرستان ارسال می‌گردد، اما این امر منصرف از دعاوی راجع به تقاضای گواهی عدم امکان سازش بوده و دعوای مذکور امکان طرح در دادگاه بخش را نیز دارد.

صلاحیت ذاتی - دادگاه خانواده به دادگاه بخش - فسخ نکاح - اصل طلاق

دادنامه: .............. مورخ: 09/07/1392

خلاصه جریان پرونده:

در تاریخ 18/9/91 خانم ز.ع. دادخواستی به طرفیت ر.ص. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق) به استناد بندهای 1 و 2 سند ازدواج تقدیم دادگاه عمومی بخش میامی نموده که شعبه اول دادگاه عمومی بخش مذکور عهده دار رسیدگی به پرونده می‌شود و پس از یک سلسله اقدامات قضایی از جمله استماع اظهارات خواهان و ارجاع امر به داوری و أخذ نظر داوران، نهایتاً در تاریخ 10/2/92 ختم رسیدگی را اعلام و به شرح دادنامه شماره 100045-10/2/92 خلاصتاً با این استدلال که حسب ماده یک قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/91 رسیدگی به دعاوی راجع به اصل نکاح و انحلال آن مادام که در حوزه قضایی بخش دادگاه خانواده تشکیل نشده است در صلاحیت دادگاه خانواده شهرستان می‌باشد و دادگاه بخش ذاتا صلاحیت رسیدگی به دعاوی مذکوره را ندارد، خود را صالح به رسیدگی ندانسته و قرار عدم صلاحیت به اعتبار صلاحیت محاکم عمومی حقوقی دادگستری شاهرود صادر می‌کند، با وصول پرونده به دادگستری شاهرود و ارجاع به شعبه دوم دادگاه عمومی، این دادگاه طی دادنامه شماره 100369-26/2/92 با استدلال به این که اولا- در دادگستری شاهرود تاکنون دادگاه خانواده تشکیل نشده است و کماکان دادگاه عمومی به موضوعات خانوادگی رسیدگی می‌نماید بنابراین تفاوتی در رسیدگی به موضوع «حتی در دعاوی راجع به اصل نکاح و انحلال آن» بین دادگاه‌های عمومی شاهرود و دادگاه عمومی میامی وجود ندارد، ثانیاً - به فرض که استنباط رئیس محترم دادگاه عمومی میامی از ماده یک صحیح تلقی شود در ماده یاد شده به لحاظ اهمیت دعاوی راجع به اصل نکاح و اصل انحلال نکاح مانند دعوی راجع به اصل طلاق و فسخ نکاح.. این دعاوی در صلاحیت دادگاه خانواده قرار داده شده است که حتی در صورتی که در دادگاه بخش مطرح باشد به دادگاه خانواده نزدیکترین شهرستان ارسال می‌گردد و این امر منصرف از دعاوی راجع به تقاضای گواهی عدم امکان سازش می‌باشد...، از خود نفی صلاحیت نموده و مستند به ماده 11 قانون آیین دادرسی قرار عدم صلاحیت خود به صلاحیت دادگاه عمومی میامی صادر می‌کند. با توجه به حدوث اختلاف پرونده جهت حل اختلاف به دادگاه‌های تجدیدنظر استان سمنان ارسال و به شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان مذکور ارجاع می‌گردد و این دادگاه هم برابر دادنامه شماره 00313-22/3/92 با این استدلال که تقاضای دادخواهان صدور گواهی عدم امکان سازش بوده نه اصل نکاح و انحلال آن و از طرفی تا بحال دادگاه میامی به دعاوی خانواده من جمله درخواست طلاق رسیدگی می‌کرد و مضافاً در این حوزه قضایی که دادگاه خانواده تشکیل نشده باشد دادگاه عمومی به قائم مقامی آن به دعاوی خانواده رسیدگی می‌نماید، نظریه دادگاه عمومی شاهرود را صائب عنوان و با تشخیص صلاحیت دادگاه عمومی بخش میامی حل اختلاف می‌نماید، با اعاده پرونده به دادگاه عمومی میامی رئیس دادگاه مفاد، با این توجیه که در قانون عبارت انحلال نکاح به کار رفته که نسبت به گواهی عدم امکان سازش و طلاق نیز شمول دارد برداشت دادگاه عمومی شاهرود و مآلاً استنباط دادگاه تجدیدنظر (مرجع حل اختلاف) را مغایر قانون عنوان و پرونده را جهت ارشاد قضایی به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می‌گردد.

و رأی دیوان در خصوص طرح دعوای صدور گواهی عدم امکان سازش در دادگاه بخش

رأی شماره 00313-22/3/92 شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان سمنان در رابطه با حل اختلاف فی‌مابین شعبه دوم دادگاه عمومی شاهرود و شعبه اول دادگاه عمومی بخش میامی با استنباط از مقررات فوق الاشاره صحيحا صادر گردیده و فاقد ایراد می‌باشد ضمن این که نظر دادگاه تجدیدنظر در مانحن‌فيه به عنوان مرجع عالی برای دادگاه عمومی بخش میامی لازم‌الاتباع می‌باشد، مقرر می‌دارد دفتر پرونده به مرجع ارسال کننده اعاده گردد.

رئیس شعبه 23 دیوان عالی کشور - مستشار