مرجع رسیدگی به دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده توسط دولت

دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده توسط ادارات و سازمان‌های دولتی در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی است و دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی به این دعوی نیست.

صلاحیت ذاتی - مطالبه بهای ملک - دیوان عدالت اداری به دادگاه عمومی حقوقی

مستندات: اصل 173 قانون اساسی - ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری - آراء 93-27/3/80 و 199-26/3/87 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

دادنامه: ........................ مورخ: 16/05/1392

خلاصه جریان پرونده:

در پرونده کلاسه 00672 شعبه دوم دادگاه حقوقی تاکستان، خانم پر. دادخواستی به طرفیت اداره راه و ترابری شهرستان تاکستان به خواسته صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت بهای عادله قطعه زمینی واقع در تاکستان با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری علی‌الحساب مقوم به - /000/510 ریال تقدیم دادگاه عمومی نموده، ضمن دادخواست توضیح داده مالک چهار سهم مشاع از نه سهم شش دانگ یک قطعه باغ به مساحت 1212 مترمربع از پلاک 10329 فرعی از یک اصلی تاکستان می‌باشد. خوانده اقدام به احداث راه اصلی از قسمت سهام خواهان در مسیر تحت مالکیت وی نموده که به صورت کلی زمین خواهان از حیز انتفاع ساقط شده. لذا به شرح خواسته تقاضای رسیدگی دارم دادگاه پس از تعیین وقت و یک سلسه رسیدگی و صدور حکم بر اعسار موقت از پرداخت هزینه دادرسی سرانجام طی قرار شماره 00766-22/9/91 با استناد به ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری و اصل 173 قانون اساسی و آراء 93-27/3/80 و 199-26/3/87 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی و صدور رأی در اساس استحقاق یا عدم استحقاق مالکین اراضی و املاک مذکور به دریافت معوض و یا بهای اراضی و املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداری‌ها با دیوان عدالت اداری می‌باشد، با نفی صلاحیت از خود به صلاحیت دیوان عدالت قرار عدم صلاحیت صادر می‌نماید شعبه دیوان عدالت اداری، طی دادنامه شماره 702372-14/12/91 با این استدلال که مطالبه بهای عادله روز که همان خسارت است تعیین آن به عهده محاکم دادگستری است بعد از تصدیق خسارت در دیوان عدالت اداری مطابق تبصره ذیل ماده 13 قابل طرح در محاکم دادگستری خواهد بود در حال حاضر شاکی صرفاً بهای عادله را مورد مطالبه قرار داده است که قبل از تصدیق خسارت امکان رسیدگی در محاکم دادگستری نبوده النهایه شاکی تصدیق خسارت را هم مورد خواسته قرار نداده است. ولی شعبه دادگاه قرار عدم صلاحیت به صلاحیت دیوان صادر نموده لذا با حدوث اختلاف پس از جلب نظر مشاوران ماده 46 قانون دیوان عدالت اداری پرونده جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال شود پس از ارسال پرونده به دیوان عالی کشور و ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق در تاریخ بالا در دستور کار شعبه قرار گرفته است.

رأی دیوان در خصوص مرجع رسیدگی به دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده توسط دولت

در خصوص اختلاف در صلاحیت بین شعبه دیوان عدالت اداری با شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی تاکستان صرف نظر از اینکه دادگاه با رسیدگی به دعوی اعسار خواهان از پرداخت هزینه دادرسی مستند به مواد 24 و 26 قانون آیین دادرسی مدنی ضمناً صلاحیت خود را قبول نموده بعد به دعوی اعسار رسیدگی نموده، به هر تقدیر خواسته خواهان تصدیق استحقاق یا عدم استحقاق عنوان نشده تا برای دیوان عدالت اداری ایجاد صلاحیت نماید در مانحن‌فیه خواسته خواهان مطالبه بهای عادله روز زمین در طرح قرار گرفته خواهان است رسیدگی به آن در صلاحیت محاکم قضایی دادگستری است بنا به مراتب رأی شماره 702272-14/12/91 شعبه هفتم دیوان عدالت اداری که متضمن معانی فوق و در حدود قانون صادر گردیده صحیح تشخیص با تأیید آن به اعتبار صلاحیت شعبه دوم دادگاه حقوقی شهرستان تاکستان حل اختلاف می‌نماید.

رئیس شعبه 10 دیوان عالی کشور - مستشار