در رابطه با جرائم غیر قابل گذشت شاکی قبل از صدور حکم، چه تأثیری دارد؟

اگر زوج به موجب سند رسمی به زوجه وکالت در طلاق تفویض و ضمن عقد خارج لازم حق عزل وکیل و ضم وکیل را تا خاتمه عمل به مورد وکالت، از خود سلب و ساقط نموده باشد (حتی در صورتی که بنا بر اظهار زوجه عقد لازم خارجی منعقد نشده باشد با توجه به قاعده عدم استماع انکار بعد از اقرار)، عزل زوجه از وکالت اعطایی فاقد ارزش قانونی است.

طلاق - وکالت در طلاق - شرط ضمن عقد خارج لازم - وکالت بلاعزل - قواعد عمومی قراردادها

مستندات: مواد 275 و 1292 قانون مدنی - مواد 70 و 73 قانون ثبت

دادنامه: ............................ مورخ: 12/03/1392

خلاصه جریان پرونده:

آقای س.الف.ش. به وکالت از آقای س.ز. در تاریخ 19/1/89 دادخواستی به طرفیت خانم م.الف. تسلیم دادگاه نموده است و در آن تقاضای گواهی عدم امکان سازش تحت عنوان طلاق توافقی نموده است و به وکالت‌نامه شماره 15342-17/1/88 تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره 648 حوزه ثبتی تهران استناد نموده است در این وکالت‌نامه زوج به زوجه وکالت با حق تو کیل داده که به شرح موجود در آن خود را مطلقه نماید در ضمن در این وکالت‌نامه آمده: موكل ضمن عقد خارج لازم به اقرار تا خاتمه عمل به مورد وکالت حق عزل وکیل و صم وکیل را از خود سلب و ساقط نمود دادگاه رسیدگی کننده اقداماتی را انجام داده است از جمله مورد را به داوران زوجین ارجاع نموده که نظریه داوران دال بر عدم سازش آن هاست سرانجام رأی شماره 2416/890-19/11/1389 از شعبه 285 دادگاه حقوقی تهران صادر شده است در این رأی گواهی عدم امکان سازش با شرایط مندرج در رأی صادر شده است اوراق پرونده حاکی است که رأی مزبور در 19/11/89 اجرا شده است در نتیجه واقعه طلاق انجام شده است زوج نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی نموده است اساس تجدیدنظرخواهی این است که برابر اظهارنامه شماره 2563-5/8/89 نامبرده را از وکالت عزل نموده با توجه به اینکه هیچ‌گونه عقد خارج لازمی در واقع صورت نپذیرفته لذا مستنداً به ماده 678 قانون مدنی وکالت‌نامه مذکور مرتفع است بنابراین تقاضای نقض رأی و صدور حکم قانونی را دارم خانم م.الف. با تقدیم لایحه جوابیه بیان داشته: طلاق فوق‌الذکر به استناد وکالت‌نامه مزبور انجام شده است و این طلاق نیز در 19/11/89 واقع شده است و به شرح مندرج در لایحه تقاضای تأیید رأی را نموده است دادگاه تجدیدنظر اقداماتی را انجام داده است و در تاریخ 16/12/90 وقت رسیدگی معین نموده است زوجه در این جلسه اظهار داشته عقد خارج لازمی بین ما منعقد نشده است و نهایتاً دادنامه مورد فرجامی با شماره مزبور صادر شده است در این رأی به استناد اظهارات زوجه استدلال شده که چون عقد خارج لازمی نبوده است زوج حق عزل زوجه را داشته است و زوجه در زمان تقدیم دادخواست از وکالت عزل شده بود و نهایتاً دادنامه را نقض و دعوی مشارالیها را مردود اعلام نموده است زوجه نسبت به این رأی فرجام‌خواهی نموده است و به شرح مذکور در لایحه و با تکرار مطالب گذشته تقاضای اقدام قانونی را نموده است آقای ن.ز. با تقدیم لایحه جوابیه و با توجه به مطالب معنونه سابق تقاضای ابرام رأی را نموده است. پرونده جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.

رأی دیوان در خصوص رابطه با جرائم غیر قابل گذشت شاکی قبل از صدور حکم، چه تأثیری دارد؟

ماحصل دعوی س.الف.ش. به وکالت مع‌الواسطه از س.ز. به طرفیت خانم م.الف. «فرجام‌خواه» صدور گواهی عدم امکان سازش به استناد وکالت‌نامه رسمی شماره 15342 مورخ 17/1/88 تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره 648 حوزه ثبتی تهران می‌باشد و این وکالت‌نامه به شرح مذکور در آن زوج به زوجه وکالت داده که به شرح مصرح در آن خود را مطلقه نماید که بدواً دادنامه شماره 2416/89 مورخ 19/11/89 از شعبه 285 دادگاه عمومی تهران صادر می‌شود که در این رأی گواهی عدم امکان سازش با شرایط مندرج در رأی صادر می‌گردد این رأی برابر دادنامه مورد فرجامی نقض می‌شود و دعوی مطروحه مردود اعلام می‌شود در این رأی پس از ذکر مقدمه آمده: اگرچه زوج به موجب وکالت‌نامه رسمی شماره 15342-17/1/1388 دفترخانه ... تهران وکالت در اقامه دعوی و درخواست طلاق و انتخاب وکیل در این خصوص به زوجه داده است و در ذیل سند رسمی مذکور قید شده موکل ضمن عقد خارج لازم به اقراره تا خاتمه عمل به مورد وکالت حق عزل وکیل و ضم وکیل را از خود سلب و ساقط نموده لكن حسب اقرار صريح زوجه هیچ عقد خارج لازمی بین وی و شوهرش منعقد نشده تا ضمن آن عقد این حق سلب و ساقط شده باشد و سردفتر مربوطه برخلاف واقع این سند را آورده است با وصف مذکور زوج حق عزل زوجه را از وکالت اعطایی داشته است و او نیز به موجب اظهارنامه رسمی که در تاریخ 5/8/89 به زوجه ابلاغ شده و زوجه به آن اقرار دارد او را از وکالت عزل کرده است بنابراین زوجه در زمان تقدیم دادخواست «11/11/1389» از سوی زوج وکالتی نداشته است لذا بانقض دادنامه، دعوی مطروحه غير ثابت و مردود اعلام می‌شود. زوجه نسبت به این رأي فرجام‌خواهی نموده است هیأت شعبه نظر به موارد ذیل دادنامه مورد فرجامی قابل ابرام نمی‌باشد: 1- در وکالت‌نامه موصوف که یک سند رسمی می‌باشد سردفتر مربوطه اقرار زوج را ثبت نموده است که زوج صراحتاً اقرار نموده که در عقد خارج لازم به زوجه وکالت داده است و مطابق ماده 1292 قانون مدنی در مقابل اسناد رسمی انکار و تردید مسموع نیست در نتیجه اظهارات زوجه مبنی بر اینکه عقد لازم خارج منعقد نشده است در واقع تکذیب «انکار و تردید» نسبت به سند رسمی است و فاقد ارزش قانونی است تعرض به اسناد رسمی فقط از طریق ادعای جعل است که چنین ادعایی نشده است. 2- از اینکه زوج «موكل» در نزد سردفتر صراحتاً اقرار نموده که وکالت موصوف در ضمن عقد لازم خارج به مشارالیها وارد شده است محل بحث و نزاع نیست و کسی که اقرار به موردی می‌نماید ملزم به اقرار خود می‌باشد. ماده 275 قانون مدنی) و انکار بعد از اقرار مسموع نیست مگر اینکه مقر ادعا کند که اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده است که چنین ادعایی نیز از طرف موکل نشده است. 3- دادگاه محترم صادرکننده رأی در رأی خود آورده که ..... سردفتر مربوطه برخلاف واقع این جمله را در سند آورده است که این نظر دادگاه مقرون به صحت نیست زیرا سردفتر اقرار موکل را ثبت نموده است و مطابق ماده 73 قانون ثبت قضات و مأمورین دیگر دولتی که از اعتبار دادن به اسناد ثبت شده استنکاف نمایند در محکمه انتظامی یا اداری تعقیب می‌شوند و مطابق ماده 70 همین قانون سندی که مطابق قوانین به ثبت رسیده تمام محتویات و امضاهای آن معتبر است بنابراین دادگاه نمی‌تواند سند ثبت شده را ترتیب اثر ندهند. بنابراین دادنامه مورد فرجامی برخلاف قانون است. مستند به مواد 370 و 401 قانون آیین دادرسی مدنی و بند 2 از ماده 371 همین قانون ضمن نقض دادنامه، پرونده به شعبه دیگر از همان حوزه محترم صادرکننده رأي منقوض ارجاع می‌شود.

رئیس شعبه 8 دیوان عالی کشور - مستشاران