مَهریه :

مَهریه مالی است که از طرف مرد در عقد نکاح «اعم از دایم یا منقطع» به زن داده می شود؛ به محض انعقاد عقد نکاح مشروط به رعایت شروط قانونی و صحیح بودن عقد نکاح؛ زوجه مالک مَهریه خواهد بود وزوج هم ملزم به دادن مَهریه به همسر خود می باشد که ملزم بودن مرد به دادن مَهریه به همسر خود به محض انعقاد خطبه عقد نکاح نشان از عندالمطالبه بوده مَهریه هم دارد .

لازم است که گفته شود طرفین «زوج و زوجه» می توانند هنگام جاری شدن عقد نکاح توافق کنند که شخص ثالثی ضمانت پرداخت ویا تضمین مَهریه رابکند.

  به طور کلی مَهریه باید  مطابق ماده 190 قانون مدنی تمامی شرایط عمومی عقود را دارا باشد از جمله؛ قابلیت تملیک؛ دارای منفعت عقلایی باشد؛ مالیت داشته و طرفین هنگامه توافق برای نوع ومیزان مَهر اهلیت داشته باشند.

زوجه نسبت به مَهریه حق حبس دارد ؛ یعنی زوجه می تواند مَهریه خود را قبل از انجام وظایف زنا شویی از زوج مطالبه کند . استفاده از حق حبس مَهریه برای زوجه به معنی ناشزه تلقی کردن زوجه نیست چرا که مَهریه عندالمطالبه است و هر زمان که زوجه طلب کند زوج باید مَهریه را پرداخت نمایید . حتی اگر زمانی زوج فوت کند زوجه می توانند هم سهم الارث و مَهریه خود را از اموال شوهر خود مطالبه کند .

لازم به ذکر است که در یافت مَهریه از سوی زوجه هیچ ارتباطی به ناشزه بودن او ندارد چرا که قبلا ً اشاره شد زوجه حق حبس دارد . اما گاهی اتفاق می افتد که زوجه حق گرفتن مَهریه را ندارد:

١- بر طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی هر گاه عقد ازدواج (دائم یا موقت) بین زوجین به دلیلی باطل بوده باشد و بین آن ها نزدیکی واقع نشده باشد زن حق مَهریه ندارد.

۲- به استناد ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی هر گاه به دلیلی نکاح بین زوجین، فسخ گردد و بین آن ها نزدیکی واقع نشده باشد زن مستحق مَهر نخواهد بود تنها استثناء آن فسخ به دلیل عنن بودن مرد است یعنی مردی که توانایی عمل زناشویی نداشته باشد که در این صورت با فسخ نکاح زن مستحق نصف مهر خواهد بود.

  ۳- در هنگام طلاق دختر باکره مَهریه او نصف خواهد شد

انواع مَهریه:

مهر المثل: اگر در عقد نکاح از سوی زوجین مَهریه تعیین نشود بعد از انعقاد عقد نکاح زوجین می توانند مقدار مَهریه را تعیین ومشخص می کنند اما اگر قبل از تعیین مقدار مَهریه نزدیکی بین زوجین صورت گیرد زوجه مستحق مهر المثل است.

ماده 1091 قانون مدنی - برای تعیین مهرالمثل بایدحال زن ازحیث شرافت خانوادگی وسایرصفات ووضعیت اونسبت به اماثل واقران واقارب وهمچنین معمول محل وغیره درنظرگرفته شود..

مهرالسنه یا مهر محمدی : مهری است که پیامبر اسلام (ص) برای حضرت فاطمه (س) مقرر کردند و آن عبارت است از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پور نقره مشکوک است .

مهرالمسمی : اگر در عقد نکاح مقدار ومیزان َمهریه از سوی زوجین یا شخص ثالثی مشخص ومورد توافق زوجین باشد مهر المسمی است

مهرالمتعه : اگر در عقد نکاح مقدار مَهریه مشخص نباشد وقبل از نزدیکی زوج قصد طلاق زوجه را داشته باشد مقداری را به عنوان مَهریه برای زوجه در نظر گرفته وبه او داده می شود در این نوع تعیین مَهریه اوضاع واحوال زوج در نظر گرفته می شود بر خلاف تعیین مهر المثل؛ که اوضاع واحوال وتناسب زوجه در نظر گرفته می شود.