تأثیر ادعای مالکیت بر دعاوی تصرف عدوانی

در دعاوی تصرف عدوانی، ادعای مالکیت متصرف عدوانی، نقشی در مسئولیت کیفری یا مدنی دارد؟

نظر اکثریت در خصوص تأثیر ادعای مالکیت بر دعاوی تصرف عدوانی

اساساً دعوای تصرف عدوانی نوعی دعوای شکلی است که در صورت احراز تصرف سابق مدعی و تصرف لاحق مدعی علیه و فقدان جواز قانونی، محاکم مکلف به رسیدگی و صدور حکم بر رفع تصرف از سوی متصرف عدوانی هستند، چه تصرف از ناحیه مالک صورت گرفته باشد یا از طرف غیر مالک. چنانچه مالک یا قائم مقام وی، مدعی حقی برای خود هستند باید از طریق مراجع قانونی و از طریق طرح دعوا (تخلیه، خلع ید و غیره) اقدام به استیفای حقوق خود بکنند ضمن اینکه ماده 162 قانون آیین دادرسی مدنی صرفاً وجود سند مالکیت را اماره­ای بر تصرف صاحب سند دانسته است آن هم به شرط اینکه طرف مقابل، دلیلی بر تصرف سابق خود ارائه نکرده باشد و همچنین نظریه شورای نگهبان نیز در ارتباط با ماده 330 قانون آیین دادرسی مدنی قبلی بوده که با تصویب قانون آیین دادرسی مدنی جدید و نسخ قانون قبلی، منسوخ تلقی می­شود.

نظر اقلیت در خصوص تأثیر ادعای مالکیت بر دعاوی تصرف عدوانی

با توجه به ماده 162 قانون آیین دادرسی مدنی که اشاره به توجه دادگاه به مالکیت اصحاب دعوا دارد و با عنایت به نظریه شماره 1488- 9/5/63 شورای نگهبان، در دعاوی تصرف عدوانی چنانچه متصرف، ادعای مالکیت کند و مدعی باشد که ید سابق غاصبانه بوده است، انتزاع مال مورد دعوا از ید متصرف، بدون رسیدگی ماهوی دلیل شرعی ندارد، محاکم در رسیدگی به دعاوی تصرف عدوانی مدنی، مکلف به رسیدگی به ادعای مالکیت از سوی متصرف هستند ولی در امور کیفری به لحاظ توجه قانون گذار به نظم عمومی، مالکیت متصرف، تأثیری در رسیدگی به پرونده ندارد.

نظر کمیسیون در خصوص تأثیر ادعای مالکیت بر دعاوی تصرف عدوانی

صرف ادعای مالکیت متصرف عدوانی، تأثیری در مسئولیت کیفری یا مدنی متصرف ندارد. چنانچه این ادعا مستند به سند مالکیت باشد، ابراز سند مالکیت مطابق ماده 162 قانون آیین دادرسی دادگاه­­­های عمومی و انقلاب در امور مدنی منحصراً دلیل بر سبق تصرف و استفاده از حق، تلقی می شود و قانون­گذار پذیرش دلیل خلاف آن را اجازه داده است و به حکایت ذیل همان ماده، در صورت ابراز سند مالکیت، طرف دیگر می­تواند سبق تصرف خود را به طرق دیگر ثابت کند.

مشاوره حقوقی تلفنی

مشاوره حقوقی تصرف عدوانی

مشاوره حقوقی آنلاین