- توسط: هادی توکلی
- ۱۴۰۴/۸/۹ | ۹:۵۳:۱۴
سؤال بسیار دقیقی پرسیدید؛ انتقال اجارهنامه موقوفه (اوقافی) در تهران—بهویژه در مناطقی مانند نارمک، تهرانپارس یا املاک موقوفه شاه عبدالعظیم و موقوفه حاج محمدجعفر—دارای تشریفات خاصی است که با نقلوانتقال املاک شخصی متفاوت است.
در ادامه روند کامل و پاسخ به سؤالات شما را مرحلهبهمرحله توضیح میدهم:
۱. ماهیت ملک اوقافی
ملک اوقافی مالکیت عین ندارد، بلکه شخص تنها حق اجاره یا حق سرقفلی دارد.
بنابراین هنگام خرید چنین ملکی، در واقع حق اجارهنامه (حقالعرایه یا حقالتحجیر) از مستأجر قبلی (فروشنده) به شما منتقل میشود، نه خود ملک.
۲. روند انتقال اجارهنامه اوقاف
برای انتقال رسمی اجارهنامه باید مراحل زیر انجام شود:
مراجعه به اداره اوقاف منطقه
در تهران، اداره اوقاف نارمک زیرمجموعهی اوقاف شرق تهران است. خریدار و فروشنده هر دو باید با مدارک شناسایی به اداره مربوطه مراجعه کنند.
ارائه مدارک زیر به اوقاف
اصل و تصویر اجارهنامه قبلی
مبایعهنامه (قولنامه) خرید بین خریدار و فروشنده
مدارک هویتی هر دو طرف (کارت ملی و شناسنامه)
گواهی تسویه بدهی اجارهبها تا تاریخ انتقال
در صورت وجود، مفاصاحساب از شهرداری و دارایی
بازدید کارشناس اوقاف از ملک
کارشناس اجارهبهای جدید (بهای عادله روز) را تعیین میکند.
پرداخت مبلغی بهعنوان “حقالتحریر و حقالانتقال”
این مبلغ بر اساس اجارهبهای روز و متراژ ملک محاسبه میشود (در بند ۴ توضیح دادهام).
تنظیم اجارهنامه جدید به نام خریدار
پس از پرداخت هزینهها، اداره اوقاف اجارهنامه جدید را در دفترخانه شرعی خود به نام خریدار صادر میکند.
۳. مسئول هزینهها: خریدار یا فروشنده؟
بهطور عرفی و حقوقی:
نوع هزینه پرداختکننده
بدهی اجارهبهای گذشته فروشنده
حقالتحریر و حقالانتقال (اوقاف) خریدار
مالیات و عوارض شهرداری تا روز تحویل فروشنده
تنظیم سند و حقالتحریر دفترخانه شرعی معمولاً نصف بین طرفین (قابل توافق است)
البته در مبایعهنامه میتوان خلاف این را توافق کرد، اما اگر چیزی ذکر نشده باشد، رویه فوق ملاک است.
۴. میزان تقریبی هزینه انتقال اجارهنامه اوقاف
این مبلغ بسته به منطقه، متراژ و نرخ کارشناسی اوقاف متفاوت است، اما بهصورت تقریبی:
نوع هزینه میزان تقریبی در تهران ۱۴۰۴
حقالانتقال (۱۰٪ تا ۱۵٪ ارزش اجاره سالانه جدید) حدود ۵ تا ۲۰ میلیون تومان
حقالتحریر و کارشناسی ۱ تا ۲ میلیون تومان
بدهی یا اجاره معوق (در صورت وجود) طبق اجارهنامه قبلی
نکته: در املاک تجاری اوقافی، علاوه بر اجاره، مبلغی بهعنوان «سرقفلی شرعی» هم محاسبه میشود که قابل انتقال است؛ در املاک مسکونی معمولاً فقط اجارهنامه منتقل میشود.
۵. نکات مهم قبل از انتقال
حتماً مفاصاحساب بدهی فروشنده به اوقاف را دریافت کنید.
در مبایعهنامه قید کنید که ملک اوقافی است و فروشنده صرفاً حق اجاره را منتقل میکند.
بدون حضور نماینده اوقاف، انتقال عادی در بنگاه اعتبار ندارد.
در صورت فوت مستأجر قبلی، ورثه باید ابتدا به نام خود اجارهنامه را تمدید کنند، سپس به شما منتقل کنند.
انتقال اجارهنامه اوقاف در نارمک تهران از طریق اداره اوقاف شرق تهران انجام میشود.
هزینه انتقال معمولاً بر عهده خریدار است و شامل ۱۰ تا ۱۵٪ اجاره سالانه جدید + هزینه کارشناسی و تحریر است.
حضور همزمان خریدار و فروشنده الزامی است.
اجارهنامه جدید به نام خریدار تنظیم میشود و ملک رسماً به او واگذار میگردد.