یکی از دعاوی مطرح شده در دادگاه، دعوای اثبات نسب است. تنها فرزندانی که از طریق رابطه‌ی شرعی و قانونی متولد شده باشند، می‌توانند جهت دریافت نفقه و ارث از پدر و مادر اقدام کنند. این در حالی است که در بسیاری از مواقع درباره‌ی نسب فرد شک و شبهه وجود دارد. برای مثال گاهی اوقات رابطه زوجیت پدر و مادر به ثبت قانونی نرسیده است و پدر هم از قبول نسب فرزند خود امتناع می‌ورزد. در چنین مواقعی می‌بایست با طرح یک دعوای اثبات نسب جهت بهره مند شدن از حقوق قانونی دست به کار شد.

در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که اثبات نسب چیست، در چه مواردی می‌توان این دعوا را مطرح کرد، روش های قانونی برای اثبات نسب کدام است و اصلا این دعوا در صلاحیت رسیدگی کدام دادگاه قرار دارد؟ اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره این دعوا هستید، با موسسه حقوقی وکیل تلفنی همراه باشید.

اگر نیاز به کسب اطلاعات فوری در زمینه اثبات نسب دارید، حتما از مشاوره حقوقی تلفنی بهره مند شوید. جهت دریافت مشاوره حقوقی تلفنی از برترین وکلای ایران با شماره 09212242670 و یا 02147625900 تماس حاصل نمایید. در غیر این صورت ادامه مطلب برای شما مفید خواهد بود.

منظور از اثبات نسب چیست؟

نسب به معنای خویشاوندی است و زمانی که دعوایی با عنوان اثبات نسب مطرح می‌شود، به این معنی است که افراد به دنبال اثبات رابطه‌ی خویشاوندی خود هستند. اما شاید این سوال برای شما مطرح شود که چرا اثبات کردن نسب اینقدر مهم است؟ در پاسخ می‌توان گفت طبق قانون تنها آن دسته از فرزندانی می‌توانند از پدر و مادر خود سهم الارث دریافت کنند که از طریق رابطه زوجیت قانونی و شرعی به دنیا آمده باشند. در قانون ایران رابطه زوجیت قانونی به دو دسته تقسیم می‌شود: نکاح موقت (صیغه)، نکاح دائمی. بنابراین فرزند چه از طریق عقد موقت چه از طریق عقد دائم به دنیا آمده باشد، فرزند شرعی محسوب شده و از ارث پدر و مادر بهره مند می‌شود. این در حالی است فرزندانی که از راه غیر شرعی به دنیا آمده‌اند، صاحب ارث نمی‌شوند.

حال اگر فرد ادعایی مبنی بر رابطه نسبیت با خانواده‌ای را مطرح بنماید، ممکن است حالات مختلفی پیش بیاید. برای مثال در بسیاری از مواقع پدر رابطه‌ی خود را با فرزند کتمان می‌کند. در صورت انکار نسب توسط یکی از طرفین، خصوصا پدر، فرزند می‌تواند دعوای خود را به دادگاه تسلیم نماید. چرا که در غیر این صورت حق و حقوق قانونی نظیر نفقه و ارث از فرزند سلب خواهد شد. 

در چه مواردی میتوان برای اثبات نسب اقدام کرد؟

حالا که متوجه شدید اثبات نسب چیست، ممکن است این سوال در ذهن شما تداعی پیدا کند که اصلا چنین دعوایی در چه صورت باید مطرح شود. مسائل زیادی وجود دارد که باعث باز شدن پرونده‌های اثبات نسب در دادگاه می‌شوند. برای مثال در بسیاری از مواقع عقد نکاح به ثبت نمی‌رسد. این اتفاق در عقود موقت نسبتا رایج است. اگرچه فرزندان متولد شده از طریق عقد موقت (صیغه) شرعی و قانونی محسوب می‌شود، اما در بسیاری از مواقع مشاهده شده پدر رابطه‌ی خود با فرزند را قبول نمی‌کند.

همچنین در بسیاری از مواقع مشروع بودن فرزند زیر سوال می‌رود. به عبارتی پدر و مادر فرزند کاملا مشخص است، اما پس از فوت پدر، فرزندان شرعی وی رابطه‌ی نسبی خواهان دعوا با مرحوم را غیر شرعی می‌دانند. در این صورت خواهان دعوا می‌تواند با طرح دعوای اثبات نسب برای گرفتن حق خود اقدام نماید.

"در واقع هرگاه قضیه نفی نسب در میان باشد یا اینکه مشروع  یا غیر مشروع بودن رابطه نسبی فرزند مطرح گردد، می‌توان با طرح دعوایی نظیر اثبات نسب این مشکل را برطرف نمود."

مراحل اثبات نسب قانونی

هر فردی که یک دعوای اثبات نسب در دادگاه مطرح می‌نماید، جهت برد در دادگاه می‌بایست با مراحل مختلف آن آشنا باشد. در واقع پیروزی در چنین پرونده‌هایی مستلزم برخورداری از 3 شرط اساسی است که این 3 شرط مانند زنجیر به یکدیگر متصل هستند. هرگاه فرد بتواند این 3 شرط را طی مراحل متواتر اثبات نماید، می‌تواند نسبت به اثبات نسب قانونی خود خوشبین باشد. در ادامه این 3 مرحله را بررسی می‌کنیم:

• اثبات رابطه زوجیت: در مرحله‌ی اول فرد خواهان دعوا می‌بایست ثابت کند رابطه‌ی زوجیتی میان پدر و مادر مورد ادعای خود وجود داشته است. البته اثبات این موضوع کار چندان سخت و پیچیده‌ای نخواهد بود، چرا که معمولا دادگاه هرگونه اسنادی را برای اثبات این ادعا قبول می‌کند. فرد خواهان دعوا می‌تواند با ارائه سند عقد موقت یا دائم، شهادت گواهان، اقرار طرفین و سایر روش‌ها رابطه زوجیت را مشخص کند.

• اثبات نسب مادری: در مرحله‌ی بعد فرد مدعی باید نسب مادری خود را ثابت کند. اثبات نسب مادری هم چندان پیچیده نیست و با هر سند و مدرکی می‌توان این موضوع را ثابت نمود. البته در اغلب اوقات مادران شرایط انکار نسب را ندارند، چرا که مسائلی نظیر بارداری جلوی این کار را از آنها می‌گیرد. فرد می‌تواند ثابت کند که مادر زمانی باردار بوده و وی همان جنینی است که مادر به دنیا آورده است.
• اثبات نسب پدری: اثبات نسب پدری کمی تا حدودی از اثبات نسب مادری سخت‌تر است، چرا که پدر به راحتی می‌تواند نسب خود را انکار کند. در این صورت فرد باید تلاش کند از طریق روش‌های مختلف نسبت پدر فرزندی را ثابت نماید.

با مطرح کردن سوالات خود در مشاوره حقوقی انلاین و رایگان بدون پرداخت هزینه از مشاوره وکلای خبره بهره مند شوید.

روش های اثبات نسب قانونی

پیشتر تا حدودی درباره روش های قانونی برای اثبات نسب صحبت کردیم، اما هنوز هم ابهاماتی در این قضیه بدون پاسخ مانده است. در این قسمت می‌خواهیم به صورت دقیقتر به این موضوع بپردازیم. همانطور که گفته شد فرد خواهان دعوای اثبات نسب باید 3 مورد را به دادگاه ثابت کند: وجود رابطه زوجیت، نسب مادری و نسب پدری. برای هر یک از این موارد فرد باید به موارد و ادله‌ی مناسب استناد نماید. همچنین برخی از آزمایش‌ها در این زمینه می‌تواند در رای پرونده تاثیرگذار باشد که آزمایش DNA مهمترین آنها می‌باشد. در ادامه ادله، مدارک و آزمایش‌هایی که برای اثبات نسب مورد استفاده قرار می‌گیرند را بررسی خواهیم کرد:

مرجع صالح برای رسیدگی به اثبات نسب

با توجه به آنکه دعوای اثبات نسب در حوزه دعاوی خانوادگی قرار می‌گیرد، رسیدگی به این دعوا نیز به دادگاه خانواده واگذار شده است. بنابراین می‌توان گفت مرجع صالح برای رسیدگی به دعواهای اثبات نسبیت دادگاه خانواده می‌باشد.

هرگونه سوالی در رابطه با این دعوا دارید، کافی است یک مشاوره حقوقی با وکلای خبره‌ی وکیل تلفنی برگزار کنید. خدمات حقوقی وکیل تلفنی به صورت شبانه روزی و در تمامی ایام هفته حتی تعطیلات رسمی ارائه می گردد.