علم قاضی چه کاربردی در صدور حکم دارد؟

رسیدگی به یک پرونده با پیچیدگی های زیادی همراه است. قاضی برای صدور حکم باید مدارک و مستندات زیادی را مورد بررسی قرار دهد و با مطالعه محتویات پرونده، رای نهایی را صادر نماید. قانونگذار به علم قاضی به عنوان یکی از دلایل اصلی صدور حکم صحه گذاشته و به آن اعتبار بخشیده است. دریافت مشاوره حقوقی از وکلای تلفنی به افراد کمک می کند که مدارک لازم جهت تقویت علم قاضی را جمع آوری کنند و با انجام امور حقوقی موجب سرعت بخشیدن به مراحل دادرسی شوند.

 منظور از علم قاضی چیست؟

علم قاضی، آگاهی و یقینی است که برای قاضی صادر کننده حکم ایجاد می شود و او برای نگارش رای نهایی عزم راسخ به دست می آورد. علم قاضی از دو طریق حاصل می شود، اولین حالت مشاهده موضوع پرونده به طور عینی و حضور وی در صحنه است که موجب علم و آگاهی متقن قاضی می شود و دومین حالت آن است که به کمک مدارک و مستندات ارائه شده قاضی به یقین برسد.  علمی که برای قاضی ایجاد می شود باید از روش های معمول و متعارف باشد، بنابراین ادعای علم بر اساس خواب، هیپنوتیزم، الهام، مکاشفه، سحر، جادو و تله پاتی باطل است و از نظر قانونی پذیرفتنی نیست. بنابراین در صورت تحصیل علم باید مدارک و مستندات بینی که موجب آگاهی قاضی شده در حکم نهایی نگارش شود. کارشناس متخصص در مشاوره حقوقی تلفنی که به موکل خود ارائه می دهد شرایط علم مقام قضایی و صحت آن برای صدور حکم را شرح خواهد داد.

تعارض علم قاضی با ادله موجود

قانونگذار چهار دلیل برای اثبات جرم مطرح نموده است. اقرار و شهادت در تمام دعاوی حقوقی و کیفری پذیرفته شده است. در پرونده های کیفری با قسامه و سوگند برخی جرایم قابل اثبات می باشد و در نهایت علم قاضی به عنوان چهارمین ادله می تواند در دعاوی مختلف مورد استناد مقام قضایی قرار بگیرد.
چنانچه بین علم قاضی و سایر ادله تعارض ایجاد شود بر اساس قانون علم مقام قضایی ارجحیت دارد. چنانکه در ماده 212 قانون مجازات اسلامی آمده است که:
در صورتی که علم قاضی با ادله قانونی دیگر در تعارض باشد اگر علم، بیّن باقی بماند، آن ادله برای قاضی معتبر نیست و قاضی با ذکر مستندات علم خود و جهات رد ادله دیگر، رای صادر می کند. چنانچه برای قاضی علم حاصل نشود، ادله قانونی معتبر است و بر اساس آنها رای صادر می شود.»
بنابراین اگر مستند علم قضات مدارک بین و آشکاری باشد علم باقی خواهد ماند و سایر ادله اعتبار خود را از دست می دهد. اما اگر علم برای قضات حاصل نشود باید بر اساس ادله ای که به دست آمده حکم نهایی را صادر نمایند.  در بخش پرسش و پاسخ فوری حقوقی می توان درباره نحوه جمع آوری مدارک معتبر جهت حصول علم قاضی اطلاعات لازم را به دست آورد.

وضعیت علم قاضی در قانون مدنی ایران

در قوانین سابق به مقام قضایی امر شده بود که تنها با استناد به مدارک و مستندات ارائه شده توسط طرفین دعوا و استماع دفاعیات ایشان به صدور حکم بپردازند. اما پس از انقلاب علم قاضی به عنوان یکی از چهار دلیل اصلی اثبات دعوا مطرح شد.

بنابراین در کنار اظهارات طرفین، شهادت، سوگند و… قاضی می تواند با رجوع به نظریه کارشناس، تحقیقات محلی، معاینه محل، اظهارات مطلعین و… یقین کافی برای صدور حکم به دست آورد.
در قوانین مدنی آمده است که امارات به دو طریق به دست می آیند، یک امارات قانونی که بر اساس حکم قانونگذار قابل استناد هستند و دوم امارات قضایی که قاضی با توجه به مدارک و مستنداتی که مورد ارزیابی قرار می دهد می تواند اقدام به انشاء حکم نماید و علم قاضی در صدور حکم موثر خواهد بود. مشاوره حقوقی آنلاین با وکلای برجسته در امور مدنی، راهکارهای اصولی و قانونی را در اختیار افراد قرار می دهد.

 جایگاه علم قاضی در قانون مجازات اسلامی چیست؟

در ماده 211 قانون مجازات اسلامی قانونگذار صریحا به موضوع  علم قاضی و کاربرد آن در اثبات جرایم کیفری پرداخته و آن را به عنوان یکی از دلایل مهم اثبات جرم برشمرده است. اما باید توجه داشت که مباحث کیفری از پیچیدگی زیادی برخوردار است و جان و مال و آبروی افراد را تهدید می کند، بنابراین قضات در رسیدگی به چنین پرونده هایی باید نهایت دقت و تمرکز خود را به کار گیرند.  با توجه به آنچه گفته شد در تبصره ماده 211 قانون مجازات اسلامی در کنار برشمردن امارات کمک کننده به علم قاضی، وی را موظف به تفحص در موضوع پرونده و کشف حقیقت کرده است در این تبصره آمده:
 «مواردی از قبیل نظریه کارشناس، معاینه محل، تحقیقات محلی، اظهارات مطلع، گزارش ضابطان و سایر قرائن و امارات که نوعاً علم آور باشند می تواند مستند علم قاضی قرار گیرد. در هر حال مجرّد علم استنباطی که نوعاً موجب یقین قاضی نمی شود، نمی تواند ملاک صدور حکم باشد.»

اعتبار علم قاضی در صدور حکم چیست؟

با توجه به آنچه که گفته شد قانونگذار به علم قاضی به طور صریح و آشکار اعتبار بخشیده و در حال حاضر در دادرسی مدنی و کیفری علم قاضی به عنوان یکی از ارکان مهم صدور حکم مطرح می باشد.
افراد در پیگیری پرونده های حقوقی علاوه بر دفاعیات خود باید به دنبال جمع آوری مدارکی باشند که به امارات و حصول علم قاضی کمک نماید. موسسه حقوقی وکیل تلفنی با ارائه مشاوره حقوقی فوری و 24 ساعته فرصتی فراهم کرده اند که افراد به طور مداوم با کارشناس متخصص در ارتباط باشند و راه های قانونی برای رسیدن به موفقیت در پرونده حقوقی را طی کنند.

سوالات متداول در حوزه علم قاضی در پرونده های حقوقی و کیفری

- آیا در دعاوی خانوادگی علم قاضی کاربرد دارد؟
بله در مواردی مانند اثبات خیانت همسر یا اثبات نسب فرزند اسناد و مدارکی می تواند این به علم قاضی کمک کند.
-در جرایم کیفری مانند رابطه نامشروع از چه مدارکی برای تقویت علم قاضی می توان کمک گرفت؟
 فیلم، عکس، فایل صوتی و.. اماراتی هستند که می توانند به علم قاضی کمک کنند در صورتی که صحت این مدارک مورد خدشه قرار نگیرد.
- در صورتی که هیچ مدرک و سندی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد آیا قابل اثبات است؟
 مطرح شدن پرونده کیفری در دادگاه قاضی را موظف به رسیدگی خواهد کرد، بنابراین برای صدور حکم باید تلاش کند، حتی اگر نیازمند تحقیق و تفحص و بررسی امارات باشد.
-چگونه می توان با وکلای موسسه حقوقی وکیل تلفنی ارتباط برقرار کرد؟
 شما می توانید در هر ساعت از شبانه روز با شماره 09212242670 تماس گرفته و پس از واریز هزینه مشاوره در کمتر از 5 دقیقه بعد با یکی از برترین وکلای ایران در حوزه مورد نظر خود مشورت نمایید.
 -چه مدارکی برای تبدیل علم قاضی به یقین لازم است؟
 مدارک و مستندات زیادی می تواند کمک کننده باشد که با توجه به موضوع پرونده وکیل موکل خود را راهنمایی خواهد کرد.