مقایسه مفهوم حاکمیت ملی در قوانین مختلف

امروزه با شما هستیم تا مفهوم حاکمیت ملی را در قوانین اساسی مشروطه و قانون جمهوری اسلامی ایران را در بازه های زمانی 185 هجری شمسی تا همین چند سال پیش را بررسی کرده و تغییرات آن ها را با هم مقایسه نماییم؛ چراکه وکیل تلفنی معتقد است که یک ملت با آگاهی از مفهوم حاکمیت در تاریخ امروز ایران، بی شک آگاهانه تر گام برداشته و از این طریق به رویای ساخت ایرانی سازنده و بالنده، جامعه عمل خواهند پوشاند؛ حال قبل از اینکه به ادامه این مطلب بپردازیم، به شما توصیه می کنیم که ویدئوی یک دقیقه ای زیر را مشاهده فرمایید.

 معرفی مشاوره حقوقی آنلاین و 24 ساعته در موسسه حقوقی وکیل تلفنی

"سریع ترین راه برای فهمیدن معتبر بودن سایت و وکلای مشغول به کار در آن، بررسی نماد اعتماد آن سایت است؛ به انتهای هر سایت بروید تا وجود این نماد را بررسی نمایید"

توجه: تمامی مواردی که در این صفحه ذکر شده اند مطابق با قوانین حاکم بر کشور بوده و این مطالب به هیچ عنوان با مطالب وزارت دادگستری کل کشور مغایرتی ندارد؛ لذا با خیال راحت به خواندن مطالب ادامه دهید.
 

توجه: در صورتیکه در خارج از کشور اقامت دارید می توانید از همکاران ما در خارج از کشور کمک بگیرید و با آنها تماس برقرار کنید.

مفهوم حاکمیت ملی در قانون اساسی مشروطه ایران در سال های 285 تا 1357 شمسی

مشاوره حقوقی فوری و 24 ساعته

می توان گفت هدف اصلی قانون اساسی مشروطه انتقال حق حکومت از شاه به ملت بود؛ در متمم قانون اساسی مشروطیت اصول (قوای مملکت ناشی از ملت است، طریق استعمال آن را قانون معین می نماید).

به مفهوم "حاکمیت ملی" به طور مستقیم یا غیر مستقیم اشاره کرده اند؛ در عین حال اصولی نیز در متمم قانون اساسی مشروطه وجود دارد که به مسئولیت های پادشاه باز می گردد، مانند پادشاه از مسئولیت مبرا مقرر گردیده است (اصل 44 متمم) و نصب و عزل وزرا ( اصل 46 متمم) یا مأمورین دوایر دولتی (اصل 48 متمم)، اعطای درجات نظامی (اصل 47 متمم)، فرمان اجرای قوانین (اصل متمم 49)، فرمانروایی کل قشون (اصل متمم 50) و اعلان جنگ و صلح ( اصل 51) از حقوق مختصه پادشاه و ضرب سکه به نام پادشاه است (اصل 55 متمم).

در نظام سیاسی مشروطه، مفهوم حاکمیت ملت یا همان حاکمیت ملی در مقیاس های ملی و محلی به دو طریق اعمال می شد: 

1. اعمال حاکمیت از طریق نمایندگان مجلس.
2. اعمال حاکمیت از طریق نظارت مردم.

شرح و اصول قوای مملکت

اصل 26: قوای مملکت ناشی از ملت است طریقه استعمال آن قوا را قانون اساسی معین می نماید.

اصل 27: قوای مملکت به سه شعبه تجزیه می شود:

• اول: قوه مقننه که مخصوص است به وضع و تهذیب قوانین و این قوه ناشی می شود از اعلی حضرت شاهنشاهی، مجلس شورای ملی، مجلس سنا و هریک از این سه منشاء حق انشاء قانون را دارد؛ ولی استقرار آن موقوف است به عدم مخالفت با موازین شرعیه و تصویب مجلسین و توشیح به صحه همایونی؛ لکن وضع و تصویب قوانین راجعه به دخل و خرج مملکت از مختصات مجلس شورای ملی است؛ شرح و تفسیر قوانین از وظایف مختصه مجلس شورای ملی است.

• دوم: قوه قضائیه و حکمیه که عبارت است از تمیز حقوق و این قوه مخصوص است به محاکم شرعیه در شرعیات و به محاکم عدلیه در عرفیات.

• سوم: قوه اجرائیه که مخصوص پادشاه است یعنی قوانین و احکام به توسط وزراء و مأمورین دولت به نام نامی اعلی حضرت همایونی اجرا می شود به ترتیبی که قانون معین می کند.

توجه: قوای ثلاثه مزبوره همیشه از یکدیگر ممتاز و منفصل خواهد بود.

اصل 29: منافع مخصوص هر ایالت، ولایت و بلوک به تصویب انجمن های ایالتی و ولایتی به موجب قوانین مخصوصه آن مرتب و تسویه می شود.

تغییر مفهوم حاکمیت ملی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از سال 1357 تا سال 1397

ارتباط فوری واتساپی با وکیل آنلاین و 24 ساعته در دسترس

پس از واژگونی نظام سلطنتی در انقلاب 1357، بدیهی است که نخستین تغییر می بایست در نوع حکومت و نظام سیاسی کشور انجام می گرفت؛ این مهم در اصل اول قانون اساسی (حکومت ایران جمهوری اسلامی است) آورده شد؛ این نوع حکومت از یک سو با جلوه "جمهوریت" و از سوی دیگر با جلوه "اسلامیت در تار و پود قانون اساسی بازتاب یافت.

انتخابی بودن رهبر و انتخابی بودن رئیس جمهور، انتخابی بودن اعضای مجلس شورای اسلامی، انتخابی بودن اعضای شوراها و به رسمیت شناختن حقوق و آزادی های اساسی برای افراد ملت از مهم ترین جلوه های جمهوریت نظام و مبتنی بودن نظام بر پایه اصول دین و مذهب، اعلام رسمیت دین اسلام، لزوم مطابقت همه قوانین و مقررات نظام با موازین اسلامی، و قرار گرفتن ولی فقیه در رأس حکومت از مهم ترین جلوه های اسلامیت نظام در قانون اساسی است.

در خصوص مورد فوق اصل 57 قانون اساسی بیان می کند ...

• "قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از، قوه مقننه، قوه مجریه، قوه قضائیه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت ... اعمال می گردند؛ این قوا مستقل از یکدیگرند؛ در کل می توان گفت، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به دو نوع حاکمیت قائل است، حاکمیت الهی و حاکمیت ملی ( اصل 56) که هر دو نوع را می توان نماد یک وجه از وجوه نوع حکومت دانست، یعنی حاکمیت الهی را نماد اسلامیت و نظام و حاکمیت ملی را نماد جمهوریت نظام تلقی کرد".

اصول مالکیت ملت و قوای ناشی از آن چیست؟

اصل 56: حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او، انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است، هیچکس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد و ملت این حق خدا داد را از طرق که در اصول بعد می آید اعمال می کند.

اصل 57: قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارت است از : قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امام امت بر طبق اصول آینده این قانون اعمال می گردند، این قوا مستقل از یکدیگر هستند.

اصل 58: اعمال قوه مقننه از طریق مجلس شورای اسلامی است که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل می شود و مصوبات آن پس از طی مراحلی که در اصول بعد می آید برای اجرا به قوه مجریه و قضائیه ابلاغ می گردد.

اصل 59: در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آرا مردم صورتی گیرد. درخواست مراجعه به آرا عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.

اصل 60: اعمال قوه مجریه جز در اموری که در این قانون مستقیما بر عهده رهبری گذارده شده، از طریق رئیس جمهور و وزراست.

اصل 61: اعمال قوه قضاییه به وسیله دادگاه های دادگستری است که باید طبق موازین اسلامی تشکیل شود و به حل و فصل دعاوی و حفط حقوق عمومی و گسترش و اجرای عدالت و اقامه حدود الهی بپردازد.

شرح قانون اساسی مشروطه ایران

اورژانس وکالت 24 ساعته وکیل تلفنی

نوع حکومت، مشروطه سلطنتی، حاکمیت از آن ملت است، حکمرانی از آن پادشاه است، خاستگاه و منشأ حاکمیت ملی از ملت است و شدت حاکمیت ملت، حاکمیت مطلق است؛ روش اعمال حاکمیت از طرف حکومت از طریق قوای سه گانه و ... هستند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع حکومت جمهوری اسلامی بوده و ثنویت حاکمیت وجود دارد؛ جمهوریت نشان از حاکمیت ملت دارد و اسلامیت نشان از حاکمیت خداوند، حکمرانی از آن ولی فقیه جامع الشرایط است؛ خاستگاه و منشأ حاکمیت از خداوند است.

شدت حاکمیت ملت، حاکمیت نسبی ملت، روش اعمال حاکمیت از طرف حکومت، قوای سه گانه زیر نظر ولی فقیه و بسیاری از موارد دیگر.

نگارنده متن: خانم جانی

ویراستار: آقای هادی توکلی.

در موسسه وکیل تلفنی برای مشاوره حقوقی آنلاین، کافی است در وب سایت ثبت نام نموده و ثبت سوال حقوقی بفرمایید تا بلافاصله ارتباط آنلاین مستقیم با وکیل پایه یک دادگستری به صورت رایگان برایتان مهیا شود؛ البته می توانید با مطالعه مطالب مشابه زیر، دانستنی های حقوقی خود را افزایش داده تا در روز مبادا از این اطلاعات استفاده نمایید.