مشاوره حقوقی در مورد ارث همسر

زن و شوهر به سبب از یکدیگر ارث می برند، به عبارتی نه مانع ارث وارثان نسبی می شوند و نه وارثی، مانع ارث بردن آن دو می شود؛ قانون مدنی اعلام می دارد که زن و شوهر در تمامی طبقه ها از یکدیگر ارث می برند؛ از این رو، بر آنیم تا در ادامه این مطلب به جزئیات و حواشی ارث همسر پرداخته و آن ها را مورد شرح و بسط تخصصی قرار دهیم؛ اما قبل از آن از شما خواستاریم که ویدئوی یک دقیقه ای زیر را اکیداً مشاهده فرمایید.

توصیات بانوی وکیل ما در خصوص ارث و میراث

"سریع ترین راه برای فهمیدن معتبر بودن سایت و وکلای مشغول به کار در آن، بررسی نماد اعتماد آن سایت است؛ به انتهای هر سایت بروید تا وجود این نماد را بررسی نمایید"

توجه: تمامی مواردی که در این صفحه ذکر شده اند مطابق با قوانین حاکم بر کشور بوده و این مطالب به هیچ عنوان با مطالب وزارت دادگستری کل کشور مغایرتی ندارد؛ لذا با خیال راحت به خواندن مطالب ادامه دهید.
 

توجه: در صورتیکه در خارج از کشور اقامت دارید می توانید از همکاران ما در خارج از کشور کمک بگیرید و با آنها تماس برقرار کنید.

تکلیف ارث در حین حیات زوجین

مشاوره حقوقی 24 ساعته با وکیل ارث متخصص

مطابق ماده ۹۱۳، هر گاه هریک از زوجین زنده باشند، سهم خود را می برند و در این حالت فرض بر حالت زیر است:

• "در صورتی که زن و شوهر، فرزند یا اولاد نداشته باشند، نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه محسوب می شود و در صورتی که اولاد یا اولادِ اولاد (نوه) داشته باشد، ربع ترکه برای زوجه و ثمن ترکه برای زوجه خواهد بود و بقیه ترکه طبق قانون بین وراث تقسیم می شود".

انواع مواد قانونی ارث بردن از همسر در قوانین مدنی ایران

مطابق ماده ۹۲۷، قانون مدنی در طبقه دوم ...

• هریک از زوجین که باشد فرض خود را از ترکه می برند که نصف اصل ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه است.

مطابق ماده ۹۳۸ قانون مدنی در طبقه سوم ...

• هر کدام از زن و شوهر فرض خود را از اصل ترکه می برد که عبارت است از نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه.

مطابق ماده ۹۴۰، تنها زن و شوهری از همدیگر ارث می برند که زوجیت آنها دایمی باشد، دو شرط برای توارث بین زن و شوهر باید وجود داشته باشد:

1.  یکی وجود پیمان زناشویی در زمان مرگ و دیگری دایمی بودن زوجیت است و البته در این صورت، اگر مانعی نباشد سبب انتقال بخشی از ترکه به زن یا شوهر می شود (وقوع نزدیکی از شرایط ارث بردن زن و مرد از یکدیگر نیست).
2. مورد بعدی که از موارد عدم ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر می شود، قتل هریک از زن وشوهر توسط دیگری است.

توجه: اگر همسر مسلمان بعد از مرگ او کافر بشود از ارث او محروم می شود؛ در واقع کفر، از موانع ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر است.

مطابق ماده ۹۰۵ قانون مدنی ...

• اگر برای زوجه فقط زوج وارث باشد زاید بر فرض آن که یک دوم هست، به او رد می شود؛ به عبارت دیگر اگر شوهر تنها وارث زن باشد، تمام ترکه را به ارث می برد؛ اما اگر زن تنها وارث شوهر باشد، بیشتر از یک چهارم ارث نمی برد و مابقی ماترک متعلق به دولت خواهد بود.

همچنین مطابق ماده ۹۴۶، شوهر از تمام اموال زن ارث می برد؛ ولی ...

• زن از اموال منقول و از ابنیه و اشجار ارث می برد؛ مبنای حکم این ماده آیه ۱۱ از سوره نساء می باشد؛ در واقع زن از زمین ارث نمی برد و از مالک شدن عین بنا و درختان محروم است و سهم خود را از بهای آن ها می برد.

توجه: محروم کردن زن از زمین جنبه ی استثنایی دارد و باید به صورت تفسیر محدود ایجاد شود و هرجا شکی در غیر منقول شدن مالی بشود یا تردید در پیوستن حقی به زمین بشود، باید اصل را بر وراثت گذاشت.

در قیمت گذاری بهای بنا و درختان زمین باید آن را با فرض مستحق بودن بقا در زمین بدون مزد تقویم کرد؛ یعنی چنین فرض کرد که بنا و درخت به رایگان بر زمین ایجاد شده است؛ چون دو شرط مستحق بودن بقا در زمین و رایگان بودن این استحقاق بر بهای این اموال و در نتیجه به ارث زن می افزاید؛ ضمناً ارزیابی بنا و درختان در زمان مرگ شوهر شرط است و بعد از آن هر تغییری که در این قیمت ایجاد شود و هر خرابی که به بار آید در ارث زن موثر نیست.

 اگر وارثان بها را به زن ندهند، زن می تواند فرض خود را از عین بنا و درختان اخذ کند؛ به عبارت دیگر بنا و درختان مانند وثیقه طلب زن از بابت ارث است و وارثان بدهکاران و صاحبان وثیقه هستند و مانند هر بدهکار دیگری تا پرداخت آن بدهی حق تصرف و تغییر و انتقال در عین مال را ندارند؛ طلب زن از ارث حال است و برای وصول آن می تواند اقامه دعوا کند و در هنگام تقسیم از دادگاه بخواهد که مقدار آن را تنظیم کند ودر فرض او بگنجاند.

نحوه ارث بردن زن از زمین و درختان

ارزان ترین مشاوره تلفنی ارث با وکیل آنلاین ارث

زن در جهت استیفاء حق خود از عین ابنیه و اشجار می تواند ورثه را مجبور به فروش عین کند ...

• مطابق ماده ۹۴۵ قانون مدنی: اگر مردی مریض باشد و زنی را به عقد خود درآورد و به خاطر همان مرض، قبل از دخول بمیرد، زن وارث او لحاظ نمی شود؛ ولی اگر بعد از دخول یا بعد از سلامت شدن از آن مرض بمیرد، زن میراث دار او خواهد شد.

• مطابق ماده ۹۴۴ قانون مدنی: اگر شوهر در صورتی که دارای مرضی هست، زن خود را طلاق دهد و به مدت یکسال از تاریخ طلاق به همان مرض فوت کند، زن از او ارث می برد.

• مطابق ماده  ۹۴۳ قانون مدنی: در صورتی که شوهر زن خود را طلاق رجعی دهد، هر یک از دو زن و شوهر که قبل از انقضای عده بمیرد، دیگری وارث او خواهد بود؛ ولی اگر فوت یکی از آن ها بعد از انقضای عده باشد یا طلاق باین بوده باشد، زن و شوهر دیگر وراث همدیگر نخواهند بود؛ البته در صورتی که شوهر داری همسران متعدد باشد، ربع یا ثمن ترکه که تعلق به زن دارد به صورت مساوی بین آن ها تقسیم می شود.

رویکرد تغییر فرض زن و شوهر نسبت به همدیگر

تفاوت فرض زن و شوهر نسبت به همدیگر به حکم قرآن است و نمی توان آن را در حقوق اسلامی و زیر نظر قانون اساسی تغییر داد، اما ...

ساده ترین وسیله برای تغییر فرض زن متوسل شدن به وصیت است؛ شوهر در صورتی که تمایل داشته باشد، می تواند ثلث ترکه خود یا کمتر از آن را به نفع زن خود وصیت کند و به این صورت به فرض او اضافه کند.

 زن تنها به فرض ارث می برد و بقیه ترکه به آن ها رد نمی شود و زوجه زمانی که تنها وارث منحصر به فرد باشد، یک چهارم ترکه را به ارث خواهد برد و مابقی ترکه در حکم مال اشخاص بدون وارث خواهد بود و مطابق ماده ۸۶۶ عمل خواهد شد.

نکته: شوهر به فرض ارث می برد و هیچ وارثی نمی تواند حاجب او بشود؛ لازم به ذکر است که قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران از مواد ۹۴۰ تا ۹۴۹ تحت عنوان میراث زوج و زوجه به تشریح مباحث ارث بردن زوج و زوجه از یکدیگر پرداخته است؛ در نکاح منقطع زن و شوهر وارث همدیگر نخواهند بود، حتی اگر شرط شده باشد.

نگارنده متن: خانم جانی.

ویراستار: آقای هادی توکلی.

در موسسه وکیل تلفنی برای مشاوره حقوقی آنلاین، کافی است در وب سایت ثبت نام نموده و ثبت سوال حقوقی بفرمایید تا بلافاصله ارتباط آنلاین مستقیم با وکیل پایه یک دادگستری به صورت رایگان برایتان مهیا شود؛ البته می توانید با مطالعه مطالب مشابه زیر، دانستنی های حقوقی خود را افزایش داده تا در روز مبادا از این اطلاعات استفاده نمایید.