بررسی مفهوم جوینت ونچر در نظام حقوقی ایران و تطبیق ان با دیگر نظام های حقوقی دنیا

در ادبیات حقوقی ایران نیز مفهوم کلی جوینت ونچر تحت قالب حقوقی مشارکت در قانون مدنی (مواد 571 تا 606)، قانون تجارت و لایحه اصلاحی آن (مبحث شرکت ها) و نیز آیین نامه عملیات بانکی بدون ریا ( ماده 18) مورد اشاره قرار گرفته است.

جوینت ونچر چیست و در چه مواردی استفاده می شود؟

• Stephen sayer. 2004: "جوینت ونچر قراردادی است که به موجب آن دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی، اقلام نقد و غیر نقد سرمایه ای را تحت کنترل و مدیریت مشترک، مطابق توافق های فی مابین در پروژه ای معین با سرمایه گذاری های متوالی به کار گرفته و در سود و زیان ناشی از مشارکت، به نسبت سهام خود شریک می شوند."

• کرمیان 1393: "جوینت ونچر در برابر اقداماتی نظیر همکاری در مطالعات مشترک پروژه، تعهد مشترک درتأمین مالی پروژه، تعهد مشترک در اجرای پروژه و مشارکت در مدیریت و بهره برداری از پروژه است؛ اگر چه در عمده سیستم های حقوقی قانونی خاص راجع به جوینت ونچر تصویب نشده است، ولی این مدلی حقوقی- اقتصادی، ارتباط مستقیم و بسیار نزدیک با مقررات مختلف قانونی، مانند مقررات راجع به شرکت ها، مقررات مالیاتی، حقوق مالکیت فکری، حقوق کار، حقوق رقایت و حقوق قراردادها دارد."

لزوم استفاده از جوینت ونچر یا شرکت مشارکت انتفاعی چیست؟

وکیل فوری انعقاد جوینت ونچر 24 ساعته آنلاین و تلفنی

امروز اقصاد نیز مانند سایر جنبه های حیات بشری، سیر جهانی شدن را در پیش گرفته و این روند سبب پیشرفت هر چه بیشتر همکاری ها در زمینه تجارت بین الملل شده است؛ این امر سبب پیدایش تکنیک های جدید و متناسب با نیازهای جدید تجارت در سطح بین المللی گردیده، تکنیک هایی مانند: مانند لیسانس، B.O.T ، فرانشیز، تجارت های متقابل، معاملات تهاتری، شبه تهاتری، بیع متقابل، تجارت موازی، معاملات جبراین و مانند آنها، نتیجه جهانی شدن اقتصاد و تجارت بین المللی است.

بررسی حرفه ای و تخصصی مفاهیم بین المللی جوینت ونچر

شرکت مشارکت انتفاعی، که در عمل به آن جوینت ونچر گفته می شود، نمونه ای از تکنیک های جدید در عرصه تجارت داخلی و بین المللی می باشد، به عبارت دیگر جوینت ونچر نوعی همکاری لحظه ای میان چندین شرکت است که شرکتها در قالب آن به طور مشترک تلاش می کنند با تقسیم شیوه ها و خطرات، به نتایجی برسند که از آن در زمینه های مختلف نفع ببرند.

مفهوم لغوی جوینت ونچر

• garner, 2014: "اصطلاح جوینت ونچر از اصطلاحات متداول در سیستم حقوق کامن لو بوده و از دو کلمه جوینت به معنای مشاع و مشترک و ونچر به معنای به مخاطره انداختن ترکیب شده است. در فرهنگ لغات حقوقی معتبر (black,s law dictionary) این اصطلاح به مشارکت موردی معنا شده است."

در تعریف لغوی جوینت ونچر می توان گفت که حقوق دانان ایران برای یافتن معادل فارسی جوینت ونچر اصطلاحات مختلفی استفاده کرده اند که مورد مناقشه ی بعضی دیگر قرار گرفته است. برخی جوینت ونچر را قرارداد مشارکت تعریف کرده اند، اما به نظر بعضی از حقوق دانان، این تعبیر صحیح نیست، زیرا این اصطلاح برای اولین بار در قراردادهای نفتی، به معنای قرارداد مشارکت، در مقابل قرارداد امتیاز به کار رفت، در حالی که جوینت ونچر الزاماً یک قرارداد نیست و در برخی موارد، ماهیت حقوقی شرکت به خود می گیرد، به نظر این حقوق دانان بهتر است باتوجه با توجه به ماهیت حقوقی انعطاف پذیر تکنیک جوینت ونچر از اصطلاح مشارکت انعطاف پذیر استفاده شود.

برخی دیگر مشارکت انتفاعی را در ترجمه جوینت ونچر به کار برده اند؛ به نظر آنان معادل های پیشنهادی شرکت مشترک، شرکت مختلط، سرمایه گذاری مشترک و غیره از دست لازم برخوردار نیست، زیرا جوینت ونچر همواره به شکل شرکت نیست و سرمایه گذاری نیز یکی از فعالیت های ناشی از آن است.

• قهرمانی، 1384: "در بعضی از فرهنگ اصطلاحات حقوقی، این اصطلاح را به شرکت مختلط ترجمه کرده اند، بدیهی است چنانچه در این ترجمه، منظور از شرکت مختلط بیان مفهومی باشد که تحت شرکت مختلط سهامی و یا غیر سهامی در قانون تجارت در مواد 141 و 162 مورد بحث قرار گرفته است؛ تحقیقتاً ترجمه مزبور منطبق بر معنایی که از این اصطلاح در سیستم حقوقی کامن لو مستفاد می شود نیست، زیرا گذشته از اینکه احکام شرکت های مختلط سهامی و غیر سهامی در مورد جوینت ونچر صدق نیست؛ اساساً مشارکت از نوع جوینت ونچر، واجد شخصیت حقوقی مستقل نمی باشد تا بتوان آن را از مصادیق شرکت های تجاری موضوع قانون تجارت محسوب کرد؛ به طور کلی، با توجه به ماهیت حقوقی جوینت ونچر که مشارکتی بودن آن است و با توجه به قصد انتفاعی که در آن موجود است، اصطلاح مشارکت انتفاعی تعبیری مناسب است."

مفهوم اصطلاحی جوینت ونچر

بررسی آنلاین و تلفنی مفاهیم جوینت ونچر

اندیشمندان حقوق تعاریف مختلفی از جوینت ونچر ارائه داده اند که ادامه به نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم، ژان ژاپیرا حقوق دان فرانسوی، جوینت ونچر را این گونه تعریف می کند:

• باستانی، 1390: "چارچوب حقوقی همکاری است که در آن خطرات احتمالی و مدیریت میان طرفین تقسیم می شود؛ این همکاری ممکن است شکل یک شرکت واقعی را داشته باشد یا به صورت قرارداد، بدون ایجاد شخص حقوقی باشد یا بالاخره شرکت به ضمیمه قرارداد و سرویس باشد."

• اولیویه، 1390: اندیشمندی دیگر جوینت ونچر را متشکل از مجموعه ای از قراردادهای به هم پیوسته می داند که چهره اصلی آن، قرارداد پایه ای است که روابط میان طرف ها را اداره کرده و در مقدمه آن، هدف ها، تعهدات هر کدام و همچنین ساز و کارهای اداره و هماهنگی در قرارداد پایه آورده می شود، ایشان در ادامه می گوید در جوینت ونچر برخی از جنبه های روابط داخلی (مانند آورده هر کدام) و روابط خارجی با طرف های بیرونی (پیمانکاران فرعی، تامین کنندگان مالی) با قراردادهایی که حول قرارداد پایه منعقد شده اند، اداره می شوند که این قراردادهای سیاره ای، به کمک شروط ارجاع یا درج شدن، به عقد پایه مربوط می شوند که در حقوق مدنی به آن گروه قراردادی می گویند.

برخی دیگر از مولفین با توجه به اینکه این اصطلاح نخستین بار در قراردادهای نفتی مورد استفاده قرار گرفته است. آن را در مقابل قرارداد امتیاز قرارداده و از آن به قرارداد مشارکت تعبیر کرده اند و یا با عنایت به مشخصه اصلی این تاسیس حقوقی که انعطاف پذیری آن در مقابل ماهیت غیر قابل انعطاف است، نهایتاً اصطلاح مشارکت انعطاف پذیر را برای ترجمه این اصطلاح مناسب تر دانسته اند.

سخن پایانی:

در مجموع می توان «جوینت ونچر» را این گونه تعریف کرد که مشارکت تجارتی بین المللی است که هر نوع ترتیباتی همکاری مشارکتی بین دو یا چند شرکت مستقل را شامل می شود، به گونه ای که ثمره همکاری مذکور تشکیل شخصیت حقوقی سومی می باشد که از لحاظ سازمانی کاملاً جدا و مستقل از تشکیل دهندگان اولیه است؛ به عبارت دیگر جوینت ونچر به نوعی از همکاری تجاری اطلاق می شود که طی آن طرفین، مدیریت فعالیت خاصی را به نحو مشترک بر عهده می گیرند و در سود و زیان حاصله شریک می شوند