بسمه تعالی

قانون در تمام جوامع به جهت ایجاد نظم ، امنیت و رفاه شهروندان تصویب و به اجرا در می آید . قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران ساز و کارهای مناسبی جهت احقاق حقوق زوج و زوجه وضع نموده تا امور خانواده علاوه بر داشتن نظم ، از مودت نیز برخوردار شود .

یکی از وضعیتهایی که ممکن است برای در زندگی زناشویی به وجود بیاید ، عسر و حرج زوجه می باشد .  بر اساس ماده 1105 قانون مدنی در روابط زوجین ، ریاست خانواده از خصایص شوهر می باشد و بر اساس ماده 1133 قانون مدنی ، مرد می تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد البته پس از پرداخت کلیه حقوق مالی زوجه .

حال این سوال پیش می آید : آیا زن تحت هر شرایطی محکوم به قرار گرفتن در نکاح شوهر می باشد؟ 

ماده 1130 قانون مدنی به این پرسش پاسخ داده است : در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد ، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند . چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود ، دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد ، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود . 

موارد عسر و حرج زوجه :

عسر در لغت به معنای تنگی ، سختی و دشواری است و از حرج نیز به تنگی و فشار تعبیر شده است . در واقع هر عملی که شخص را به تنگنا و سختی بیندازد و انجام یا تحملش برای وی سهت و دشوار باشد ، می گویند دچار عسر و حرج شده است که نمونه بارز آن عسر و حرج (مشقت و سختی) زن در زندگی مشترک است که در صورت اثبات در دادگاه ، منجر به صدور حکم طلاق می شود . 

مصادیق عسر و حرج زوجه :

هرگاه برای زن در زندگی مشترک وضعیتی به وجود آید که ادامه زندگی برای او همراه با سختی و مشقت باشد به نحوی که به طور عادی تحمل آن مشکل باشد ، می تواند برای طلاق به دادگاه مراجعه کرده و دادگاه پس از بررسی موضوع اگر شرایط را برای زن غیرقابل تحمل تشخیص دهد به درخواست او پاسخ مثبت می دهد . این موارد عبارت است از :

1- ترک زندگی توسط شوهر حداقل به مدت شش ماه متوالی یا 9 ماه متناوب بدون عذر موجه

2- اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا ابتلای او به مشروبات الکلی و امتناع زوج از ترک آنها یا عدم امکان الزام شوهر به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است . در صورتی که زوج به تعهداتش عمل نکند و یا پس از ترک دوباره به مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر روی آورد ، با درخواست زوجه طلاق انجام خواهد شد . 

3- محکومیت قطعی شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر

4- ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد .

5- ابتلاء شوهر به بیماری های صعب العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه صعب العلاج دیگر که زندگی مشترک را مختل کند .

لازم به ذکر است ، علاوه بر موارد مذکور در هر موردی که دادگاه تشخیص دهد زن در عسر و حرج قرار گرفته ، با درخواست زوجه حکم طلاق صادر می کند .

  با تشکر - کریمی